Eşekhelvası (Lactucaserriola) Papatyagiller (Asteraceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Istranca, Çatalca-Kocaeli, Ergene, Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Konya, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Hakkari, Antalya, Adana, Orta Fırat, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 10–2300 m yükseklikler arasında; yol kenarları ve tahrip edilmiş alanlarda gelişim gösterirler.
Türkiye genelinde Eşekhelvası olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde yabani marul olarak bilinir. Bilimsel olarak Lactucaserriola L. şeklinde tanımlanır. Lactuca cins adı Latincede `sütlü ya da süt dolu` anlamına gelen latteus kelimesinden türetilmiştir; bitki gövdesinde bulunan sütlü maddeye atıfta bulunmaktadır. Lactuca kelimesi Latincede ayrıca 'marul' anlamına gelir. Serriola {Latince}: sıralı, aşamalı. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.
Morfoloji
50-80 cm boylanabilen, tek yıllık, otsu bir türdür. Gövde tekil, soluk, dik, genellikle sadece uç kısımı dallanmış, tüysüz veya dip kısımları dikenli kılçıklıdır. Yapraklar oldukça sert, güneş altında genellikle dikey konumda, damarlar dışa doğru sıklıkla dikenli kılçıklı; alt ve orta gövde yapraklar ters mızraksı-eliptik, 3-7.5 × 1-4.5 cm, sığ tüysü bölmeli, derin loblu veya nadiren bölünmemiş, yanal loblar genellikle 3-6 çift, terminal lob tek; üst gövde yaprakları daha küçüktür. Çiçeklenme Haziran-Eylül aylarında; çiçek kurulu salkım içerisinde çok sayıda tepecik; tepecikler 15-25 çiçekcikli; çiçekcikler sarı renklidir. Meyve sert kabuklu, soluk kahverengi, taban kısmı dar yumurta biçiminde, yaklaşık 3.5 mm, yassı, her iki yanında 7-9 kaburgalı; gaga (dar uç kısım) beyazımsı, ipliksi, 3.5-5 mm uzunlukta; pappus yaklaşık 5 mm uzunluktadır ve erken dökülür.
NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)
Gözlemler
Karaburun / İzmir
