floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Lactuca racemosa
 
Hodaçur geçidi / İspir / Erzurum - Temmuz 2016 © Mustafa Gökmen
Lactuca racemosaLactuca racemosa
Gözlem bildir
Çayır marulu
Asteraceae / Lactuca / Lactuca racemosa
mapmapmap
Çayırmarulu (Lactuca racemosa) Papatyagiller (Asteraceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Doğu Karadeniz, Erzurum-Kars alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 600-2750 m yükseklikler arasında; çayırlıklar, taşlık yamaçlar ve orman kenarlarında yetişir.


Bilimsel olarak Lactuca racemosa Willd. şeklinde tanımlanır.

Lactuca etimolojisi

Lactuca cins adı Latincede `sütlü ya da süt dolu` anlamına gelen lacteus kelimesinden türetilmiştir; bitki gövdesinde bulunan sütlü maddeye atıfta bulunmaktadır. Lactuca kelimesi Latincede ayrıca ´marul´ anlamına gelir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Willd. kısaltması bilim insanı Carl Ludwig Willdenow (1765-1812) için kullanılmıştır.

Morfoloji


20-85 cm boylanabilen otsu bir türdür. Gövde bir kazık kökten tek ve dik gelişir; yüzeyler tüysüz veya seyrek sert kıllı olabilir. Dip yapraklar 6.5-20.5 x 2-6 cm boyutlarda, çoğunlukla ters mızraksı veya ters yumurtamsı formda, genellikle az çok lirat, çengel dişli ve az çok belirgin geniş terminal lobludur; yüzeyler tüysüz veya hemen hemen tüysüzdür; tabanda kanatlı yaprak sapına doğru incelir; küt uçlu, sivri uçlu veya ucu sivri çıkıntılı olabilir. Gövde yaprakları seyrektir ve yukarıya çıktıkça boyutları daha küçülür; sapsızdır; eliptik veya ters yumurtamsı-eliptik formdadır, taban kısmı kulaklıdır. Çiçeklenme Haziran-Eylül ayları arasında gerçekleşir; çiçek kurulu yalancı şemsiye şeklinde ve 4-40 çiçeklidir; brakte ve çiçek sapı tüysüz veya salgılı tüylü kılçıklıdır; involukrum 10.5-14 mm uzunluktadır; filariler 16-20 adet, 3 sıralı, tüysüz veya bazen seyrek salgılı tüylü-sert kıllıdır, sıklıkla eflatuna çalar; çiçekler 2-2.8 cm çapta, soluk mavi, lavanta renkli veya açık mor renklidir, tabana doğru inceden inceye uzun-tüylüdür. Sert kabuklu meyveler 4.5-5.5 mm çapta, koyu renkli, genellikle her bir yüzde 1 ana omurgalıdır; fark edilmesi zor, soluk ve 0.3-0.7 mm uzunlukta gagası vardır; papus beyazdır, içte kalan 6.5-8.5 mm, dışta kalan çok daha kısadır.


listMaplistPiclist

Gözlemler


Lactuca racemosaHodaçur geçidi / İspir / Erzurum
Temmuz 2016 ©Mustafa Gökmen
Lactuca racemosaPülümür, Pülümür vadisi, Pülümür’e 35. km kala, 1300-1400 m / Tunceli
Haziran 2022 ©Mehmet Yavuz PAKSOY
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan diğer Lactuca türleri: L.acanthifolia, L.aculeata, L.adenophora, L.aurea, L.boissieri, L.bourgaei, L.fenzlii, L.georgica, L.glareosa, L.hispida, L.intricata, L.kemaliya, L.kochiana, L.marschallii, L.microcephala, L.mulgedioides, L.muralis, L.orientalis, L.oyukludaghensis, L.quercina, L.racemosa, L.rechingeriana, L.saligna, L.sativa, L.scarioloides, L.serriola, L.tatarica, L.tuberosa, L.undulata, L.variabilis, L.viminea




Kaynaklar
  1. Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press.{Cicerbita racemose}
  2. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  3. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)