floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Amata phegea
 
Karaşar / Beypazarı / Ankara - Haziran 2020 © Mustafa Gökmen
Amata phegeaAmata phegeaAmata phegeaAmata phegeaAmata phegeaAmata phegeaphotos
Gözlem bildir
Dokuz benekli güve
/ Amata / Amata phegea
map
Sarı kemerli güve olarak da adlandırılan Amata phegea 35-40 mm kanat açıklığına sahiptir. Sadece Haziran ve Temmuz aylarında bu gösterişli formuna sahip olmasına karşın, çiçeklerden topladığı nektarlarla beslenirken kanatlarını hep açık tutması sayesinde doğa fotoğrafçıları tarafından çokça pozlanabilir. Temmuz sonu, Ağustos başı gibi yumurtladıktan sonra ölürler. Yumurtadan Mayıs ayında çıkan larvalar yaklaşık bir ayda bir kaç değişim geçirdikten sonra çiçekten çiçeğe konan gösterişli formlarına kavuşurlar.
Amata phegea seyrek ormanlık alanlar, kayalık dik yamaçlar, taşlık eğimlerde ve özellikle de çalılıklarında bulunduğu otlaklık alanlarda yaşarlar. Kuru ve sıcak habitatları tercih ettikleri belirtilse de bulundukları ortamlarda sıklıkla bir miktar nemlilik gözlenir.[1] Güney Avrupa'da oldukça yaygındır; kuzeyde Almanya'ya, doğuda Anadolu ve Kafkasya'ya kadar gözlenebilirler.[2]
Düşük rakımları tercih ederler; ancak güneşe bakan dağ yamaçlarında, 2000 metreye kadar yüksekliklerde gözlenebilirler.[6]
Dokuz benekli güve bir monovoltin (yılda sadece bir kez üreyen, bir jenerasyon üreten) türdür. Yaz ayının sonlarında yumurtalarını genellikle yıllık gelişimli bitkilere yakın yerlere bırakır. Yumurtadan çıkan larvalar o yıl tekrar yeşeren bu konakçı sayılabilecek bitkilerle (Plantago, Rumex, Galium, Gramineae, Taraxacum ve bunlar gibi alçak gelişen yumuşak yapraklı bitkiler[4]) beslenerek büyürler. Tırtıl, Mayıs ayında tamamen olgunlaştığında bitki döküntüleriyle kaplı toprak üzerine sabitlenmiş bir pupa oluşturur. Yaklaşık üç hafta sonra ortaya çıkan güveler bulundukları koşullara bağlı olarak Mayıs sonundan Ağustos ayına kadar güneşli günlerde ve gündüzleri uçarlar.[6]


Amata phegea Türkçede Dokuz benekli güve olarak adlandırılır.

Amata etimolojisi

Amata Latincede `sevilen` anlamına gelen amatus kelimesinden türetilmiştir.

phegea etimolojisi

Phegea Milattan önce 2.yüzyılda yaşadığı sanılan Psophis kralı Phegeus`un kızının adıdır. Psophis aynı zamanda Yunanistan`ın Mora Yarımadasında, Arcadia bölgesinde yine M.Ö.2yy`da varolan bir yerleşim adıdır; bu nedenle muhtemelen ilk tür örneğinin bu bölgede tespit edildiğine işaret etmektedir.

Morfoloji


Kanatlar 35-40 mm açıklıktadır; esas olarak siyah, belli belirsiz mavi metalik yansımalı (özellikle başlangıçta) ve belirgin beyaz beneklidir; ön kanatta sıklıkla 6 benek, arka kanatta 2 veya üç benek bulunur. Birkaç gün içerisinde siyah renk tutarlılığını yitirir, yansımalar kaybolur ve kahverengimsi koyu gri renge dönüşür. Bir çiçeğe konduklarında kanatlarını tamamen açık halde tutarlar.
Toraks
ve
abdomen
siyahtır.
Abdomen
oldukça uzundur; çiçek üzerinde beslenirken genellikle arkalarında asılı görünümdedir; ikinci halkasında bir sarı benek, altıncı halkasında ise sarı bir kuşak bulunur.
Anten
ler ipliksi ve çok uzundur ve en uç kısımları beyaz renktedir; erkek bireylerin antenleri daha kalındır.
Tırtılları yaklaşık 5 cm; gri-siyah veya koyu kahverengi; kabarık tüylerle kaplıdır. Tırtıl başı kırmızımsı-kahverengindedir.


listMaplistPiclist

Gözlemler


Amata phegeaTaşocağı / Düzköy / Trabzon
Temmuz 2022 ©Enes Altıntaş
Amata phegeaCemaliye / Çorlu / Tekirdağ
Haziran 2021 ©Ece Bayram Bağcı
Amata phegeaBeynam / Ankara
Mayıs 2014 ©Ahmet Demirtaş
Amata phegeaKaraşar / Beypazarı / Ankara
Haziran 2020 ©Mustafa Gökmen




Kaynaklar
  1. European lepidoptera and their ecology: Amata phegea. (2020, June 24). European Lepidoptera and their ecology - Website of Wolfgang Wagner. http://www.pyrgus.de/Amata_phegea_en.html
  2. Fauna Europaea. (n.d.). Welcome to Fauna Europaea | Fauna Europaea. https://www.faunaeur.org/full_results.php?id=446950
  3. A clearwing tiger moth. (2018, May 1). Ray Cannon's nature notes. https://rcannon992.com/2018/05/01/a-clearwing-tiger-moth/
  4. Paolo Mazzei,Daniel Morel,Raniero Panfili. (n.d.). Moths and butterflies of Europe and North Africa. Moths and Butterflies of Europe and North Africa. https://www.leps.it/indexjs.htm?SpeciesPages/SyntoPheg.htm
  5. Nine-spotted moth. (2007, July 10). Wikipedia, the free encyclopedia. Retrieved June 25, 2020, from https://en.wikipedia.org/wiki/Nine-spotted_moth
  6. Amata phegea. (2018, December 20). Monaco Nature Encyclopedia. https://www.monaconatureencyclopedia.com/amata-phegea-2/?lang=en
  7. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  8. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)