floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Fritillaria fleischeriana
 
Yaşamkent / Çankaya / Ankara - Nisan 2021 © Figen Balamur Uğur
Fritillaria fleischerianaFritillaria fleischerianaFritillaria fleischerianaFritillaria fleischerianaFritillaria fleischerianaFritillaria fleischerianaphotos
Gözlem bildir
Bozkır lalesi
Liliaceae / Fritillaria / Fritillaria fleischeriana
mapmapmap
Bozkırlâlesi (Fritillaria fleischeriana) Zambakgiller (Liliaceae) ailesinden endemik bir türdür. Türkiye'de Asıl Ege, Yukarı Sakarya alt bölgelerinde yayılış göstermektedir. 1000 m´ye kadar yüksekliklerde; kil tepeler, taşlık bozkırlar ve çalılıklarda doğal gelişim gösterirler.


Bilimsel olarak Fritillaria fleischeriana Steud. & Hochst. ex Schult. & Schult.f. şeklinde tanımlanır.

Fritillaria etimolojisi

Fritillaria Latincede `zar kupası` anlamına gelen fritillus kelimesinden türetilmiştir; tartışmalı bir söylem olmasına karşın çiçekler üzerindeki damalı desenlere de işaret ettiği ifade edilmektedir.

fleischeriana etimolojisi

Fleischeriana tür adı bir Alman bryologist (yosunlar, ciğerotları ve boynuz otları ile ilgilenen bilim dalı) olan Fleischer, Richard Paul Max (1861-1930) ithafen adlandırılmıştır. Bir botanikçi olarak, Java adası yosunları ile yaptığı çalışmalarla hatırlanmaktadır. Kanarya Adaları, Fransa, Almanya, İtalya, Makedonya, Hollanda, İspanya, Endonezya, Malezya, Rusya, Tunus ve Türkiye'de çalışmalar yapmıştır. Fleischer ayrıca güzel sanatlar fahri profesörüdür. ex kısaltması, bu kısaltmayı takip eden ismin bu türü kabul görür şekilde yayınladığı ancak bunu `ex´ kısaltmasından önce gelen yayıncının kabul görmeyen açıklamalarına dayandırdığını belirtir. Kısaltmalar arasında yer alan & işareti, bu bilim insanlarının bitki hakkındaki makaleyi birlikte yayınladılarını belirtir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Steud. kısaltması bilim insanı Ernst Gottlieb von Steudel (1783-1856) için kullanılmıştır. Hochst. kısaltması bilim insanı Christian Ferdinand Friedrich Hochstetter (1787-1860) için kullanılmıştır; Hochstetter Alman bitki bilimci ve Protestan din adamıdır. Schult. kısaltması bilim insanı Josef August Schultes (1773-1831) için kullanılmıştır; Schultes Avusturyalı bir bitki bilimcidir. Schult.f. kısaltması bilim insanı Julius Hermann Schultes (1804-1840) için kullanılmıştır.

Morfoloji


6-15 cm boylanabilen soğanlı bir türdür. Çiçek soğanı yaklaşık 1.5 cm çaptadır. Gövde pürüzsüzdür. Yaprak sayısı 5-8 arasındadır; yapraklar 1.5-3.5 x 0.3-0.5 cm boyutlarda ve şeritsi formdadır; yüzeyleri dumanlıdır ve üst kısım kanallıdır; uçları keskin sivri değildir; en alttakiler hemen hemen karşılıklı dizili, diğerleri ise almaşık dizilidir. Çiçeklenme Şubat-Mayıs ayları arasında gerçekleşir; 1-3 çiçeklidir; çiçek örtüsü hemen hemen çan şeklinde ve koyu eflatunumsu-kahverengi renktedir, üzeri yeşilimsi şeritlidir; dış yaprak dilimleri 1.3-1.9 x 0.5 cm boyutlarda, yumurtamsı-mızraksı formda ve keskin uçludur; içte kalanlar 1.4-2.2 x 0.7 cm boyutlarda ve küt uçludur; nektarlar 3 mm uzunlukta, şeritsi formdadır ve çiçek örtüsünün tabanındadır; sapçıklar 8-11 mm uzunlukta ve narindir, yüzeyleri kabarcıklıdır; boyuncuk 8-9 mm uzunlukta ve narindir, yüzey seyrek kabarcıklı veya pürüzsüzdür.


listMaplistPiclist

Gözlemler


Fritillaria fleischerianaHacıkadın / Keçiören / Ankara
Nisan 2024 ©Serdar Ölez
Fritillaria fleischerianaÇayırhan / Nallıhan / Ankara
Mart 2024 ©Mustafa Gökmen
Fritillaria fleischerianaÇayyolu / Ankara
Nisan 2022 ©Kuzey Işık
Fritillaria fleischerianaYaşamkent / Çankaya / Ankara
Nisan 2021 ©Figen Balamur Uğur
Fritillaria fleischerianaKıbrıs / Mamak / Ankara
Aralık 2019 ©Serdar Aslan vd.
Fritillaria fleischerianaAnkara
Aralık 2015 ©İsmail Eker vd.
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan diğer Fritillaria türleri: F.acmopetala, F.alburyana, F.alfredae, F.amana, F.assyriaca, F.asumaniae, F.aurea, F.baskilensis, F.bithynica, F.byfieldii, F.carica, F.caucasica, F.crassifolia, F.elwesii, F.enginiana, F.fleischeriana, F.forbesii, F.frankiorum, F.hakkarensis, F.imperialis, F.kittaniae, F.kurdica, F.latakiensis, F.latifolia, F.michailovskyi, F.milasense, F.minima, F.minuta, F.mughlae, F.ozdemir-elmasii, F.persica, F.pinardii, F.pontica, F.serpenticola, F.sibthorpiana, F.straussii, F.stribrnyi, F.uva-vulpis, F.viridiflora, F.wendelboi, F.whittallii




Kaynaklar
  1. Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press (Çeviri: Ölez S., 2021)
  2. Fleischer, Richard Paul Max. JSTOR. https://plants.jstor.org/stable/10.5555/al.ap.person.bm000045565 (erişim tarihi Nisan 2021)
  3. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  4. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  5. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  6. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)