Polygonum lapathifolium

Epçeler / Keles / Bursa - Ekim 2020 © Serdar Ölez

Gözlem bildir

Tirşon

Polygonaceae / Polygonum / Polygonum lapathifolium

Tirşon (Polygonum lapathifolium) Madımakgiller (Polygonaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Istranca, Çatalca-Kocaeli, Ergene, Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Konya, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Hakkari, Antalya, Adana, Orta Fırat, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Deniz seviyesi ile 1000 m yükseklikler arasında; antropojenik (insan yapımı veya bozulmuş) habitatlar, çayırlar ve tarlalar, nehir veya göl kıyıları, bataklıklar ve sulak alanların kenarlarında yayılış gösterirler.

Bilimsel olarak Polygonum lapathifolium L. şeklinde tanımlanır. Polygonum {Latince}: çok köşeli, poligon. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.

Morfoloji

Tek yıllık, otsu bir türdür. Gövdeler dik veya dar açı ile yükselir, dallanmıştır. Yapraklar mızraksı veya hemen hemen eliptik formdadır; taban kısmı kamamsıdır; üst yüzeyde yaprağın orta kısımlarında sıklıkla koyu renkli bir leke bulunur, yüzeyler genellikle tüysüzdür, ancak alt yüzde şeffaf sarımsı salgı bezleri bulunur. Yaprak sapının tabanında zarsı bir kın (sap kılıfı) bulunur, kılıf gövdeyi saracak şekilde uzanır, uç kısımları tam kenarlı (set kıl veya saçak bulunmaz) veya yırtıktır; zamanla koyu pasımsı kahverengine döner ve soyulur. Çiçeklenme ağustos-eylül aylarında gerçekleşir. Başak formundaki çiçek kurulları dikdörtgenimsi formda, yoğun çiçekli ve gürbüzdür; başak sapı neredeyse sapsız denecek kadar kısadır ve yüzeyde sarı salgı bezleri bulunur. Çiçekler genellikle pembe renkte ve ~2 mm çaptadır. Kabuklu meyve çiçek örtüsü içine gömülüdür; yüzeyi kahverengi ve parlaktır.

Gözlemler

Türkiye´de doğal yayılan diğer Polygonum türleri: P.alpinum, P.amphibium, P.arenarium, P.arenastrum, P.argyrocoleon, P.aviculare, P.bistorta, P.cappadocicum, P.carneum, P.cognatum, P.convolvulus, P.dumetorum, P.ekimianum, P.equisetiforme, P.hydropiper, P.istanbulicum, P.karacae, P.lapathifolium, P.leblebicii, P.longipes, P.maritimum, P.mesembricum, P.minus, P.mite, P.nepalense, P.orientale, P.paronychioides, P.patulum, P.perfoliatum, P.persicaria, P.polycnemoides, P.praelongum, P.rottboellioides, P.salebrosum, P.salicifolium, P.salsugineum, P.samsunicum, P.setosum, P.sivasicum, P.thunbergii
Türkiye'de gözlemlenebilecek bazı diğer Polygonum türleri: P.baldschuanicum

Kaynaklar

Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press (Kısım çevirisi: Ölez S., 2021)
Keskin, M. & Severoğlu, Z. (2021). Türkiye Florası için Yeni bir Persicaria L. Taksonu ve İstanbul’un Polygonaceae Taksonlarının Taksonomik Durumu . Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Ve Mühendislik Bilimleri Dergisi , 21 (4) , 764-775 . DOI: 10.35414/akufemubid.869563
Persicaria lapathifolia (Nodding Smartweed): Minnesota Wildflowers. (n.d.). Minnesota Wildflowers. https://www.minnesotawildflowers.info/flower/nodding-smartweed
Persicaria lapathifolia. (2021, Temmuz 21). Wikipedia, the free encyclopedia. Erişim tarihi 11 Aralık 2021, https://en.wikipedia.org/wiki/Persicaria_lapathifolia
Persicaria lapathifolia (L.) Delarbre. (2021). GBIF. https://www.gbif.org/species/7820611
Persicaria lapathifolia (dock-leaved smartweed). (2021). Go Botany: Native Plant Trust. https://gobotany.nativeplanttrust.org/species/persicaria/lapathifolia/
Pale Smartweed and Other Polygonums (2021). Weed Science Society of America. https://wssa.net/wp-content/themes/WSSA/WorldOfWeeds/palesmartweed.html
NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Flora tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)

Sayfaya atıf metni: Polygonum lapathifolium. florꜳnatolica içinde. Erişim tarihi Aralık 22, 2024, Erişim adresi http://floranatolica.com/eukaria/gui/species.php?ID=976
Manifesto: Floranatolica sayfaları amatör bir grup tarafından derlenir hazırlanır; mekânlar, rotalar ve canlılar hakkında genel bilgiler vererek, insanların doğa sevgisi ve onu koruma ve araştırma isteğini arttırmayı hedefler. Floranatolica, bitki gözlemlerini kaydedip organize edebileceğiniz ve diğer gözlemciler ve araştırmacılar ile paylaşabileceğiniz bir platform sağlar. Floranatolica ayrıca gezip gördüğünüz yerlerin parkur, yorum ve gözlemlerini paylaşabileceğiniz bir platformdur. Dileyen herkes Floranatolica'ya gönüllü katkı sağlayabilir. Floranatolica tüm doga yürüyüşçülerini, bitki gözlemcilerini, mantar toplayıcılarını, orman ve park korucularını, ekolojistleri ve doğa tutkunlarını bu amaçla yurttaş bilgin olmaya davet eder; ayrıca tüm bilim insanlarını da gözlemlerini erişilebilir ve sistematik platformlarda paylaşmaya davet eder. Floranatolica biyo-coğrafyamızda tanımlanabilen/keşfedilen tüm verilerin toplumun ortak değeri olduğuna, bu değerin tanınması ve anlaşılması ile onu koruma isteğinin belirgin olarak artacağına inanır. floranatolica.com web sitesi GezenAdam tarafından şekillendirilmiştir; bu sayfalarda yayınlanan içeriklere katkıda bulunmak veya değiştirmemiz gerektiğini düşündüğünüz kısımları bildirmek için bize admin@floranatolica.com adresinden ulaşabilirsiniz. Yasal Uyarı: Bu sayfa Creative Commons Atıf CC-BY-SA 4.0 Uluslararası Lisansı ile yayınlanmaktadır; uygun atıf ve bağlantı vermek kaydı ile bu sayfada yayınlanan görsel ve metinleri her ortam veya formatta kopyalayabilir ve yeniden dağıtabilirsiniz; bu sayfaya atıf yapmak için MLA, CMOS, APA, ASA, MHRA,... kalıplarından yararlanabilirsiniz. Bu sayfada yayınlanan fotoğraf ve metinlerin tüm sorumluluğu paylaşımı yapan editöre aittir. Editör bu fotograf veya metinleri floranatolica.com web sitesinde yayınlayarak, kendi adı ve bu sayfa bağlantısı verilmesi kaydı ile bunların her ortam veya formatta kopyalanabilir ve yeniden dağıtilabilir olmasına izin verdiğini kabul etmektedir. Editör kendisine ait olmayan ve telif hakkı içeren veya T.C. yasalarına uygunsuz paylaşımlar yapamaz. Florꜳnatolica şikayet postası almadığı sürece bu paylaşımları yayında tutar ve içerik sorumluluğunu kabul etmez. Bu paylaşımların içeriği ile ilgili uygunsuz bir durum olduğunu düşünüyorsanız lütfen admin@floranatolica.com adresine bildiriniz. Bildiriminiz en kısa sürede değerlendirilip size bilgi verilecektir. Çerez Politikası ve Aydınlatma Metni: 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu uyarınca, kişisel verileriniz; veri sorumlusu olarak Florꜳnatolica web sitesi tarafından KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen kapsamda işlenebilecektir. KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen haklarınıza ilişkin taleplerinizi, Veri Sorumlusuna Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ uyarınca hazırlayarak admin@floranatolica.com eposta adresinden iletebilirsiniz. Reklam Politikası: Bu sayfada yayınlanan reklamlar GoogleAdsense tarafından seçilmekte ve yerleştirilmektedir. Uygunsuz içerikte olduğunu düşündüğünüz reklamları bildiriniz.

Polygonum etimolojisi

Morfoloji

Gözlemler