Cota tinctoria

NGBB / İstanbul - Mayıs 2015 © Serdar Ölez

Gözlem bildir

Boyacı Papatyası

Asteraceae / Cota / Cota tinctoria

Boyacı Papatyası (Cota tinctoria) Papatyagiller (Asteraceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Istranca, Çatalca-Kocaeli, Ergene, Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Konya, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Hakkari, Antalya, Adana, Orta Fırat, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 0-1800 m yüksekliklerde; toprak yığınları, kuru çayırlıklar, taşlık ve çakıllıklar, yol kenarları, demiryolları ve ekilmemiş tarlalarda doğal gelişim gösterirler.

Türkçe literatürde genellikle Boyacı Papatyası olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde sarı babuçça olarak bilinir. Bilimsel olarak Cota tinctoria (L.) J.Gay şeklinde tanımlanır. Tinctoria: Latincede `boyamak, boyamak için kullanılan` anlamına gelen tingo kelimesinden türetilmiştir; türün boya yapımında kullanılabildiğini işaret etmektedir. Parantez içerisindeki kısaltmalar bu taksonu ilk yayınlayan kişiyi/kişileri, parantez dışındakiler ise ilk yayın ardından bu taksona revizyon yapan kişi/kişileri belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur. J.Gay kısaltması bilim insanı Jaques Étienne Gay (1786-1864) için kullanılmıştır; Gay İsviçreli-Fransız bitki bilimci, koleksiyoner ve taksonomisttir.

Morfoloji

20-45 (-60) cm boylanabilen, çok yıllık, otsu bir türdür. Gövdeler tabandan dallanan, dik, grimsi; yeşil veya beyazımsı, seyrek veya yoğun basık kaba tüylü, bazen tüysüzdür. Yapraklar 2-3 kademe derin loblu (alt yapraklar sıklıkla 3 kademe loblu), ters mızraksı veya ters yumurtamsı, 1-5 cm; birincil dilimler 3-5 çift, mızraksı veya şeritsi-mızraksı, 5-15 x 1.5-5 mm, 3-7 çift ikincil loblu; ikincil loblar üçgen biçimli, keskin uçlu, uçlar 1.5 mm dikencikli, genellikle içe katlanmış, bazen (orman altında) yassıdır. Çiçeklenme Haziran-eylül aylarında; çiçek durumu tepecik, ışınsal veya disk şeklinde; involukrum 1-1.2 (-2) cm geniş, beyaz kaba tüylü; içte kalan filariler kahverengi kenarlı, ucu kirpikli; dilsi çiçekler yok veya ~20 adet, sarı veya soluk krem rengi, 4-8 (-10) mm; tüpsü çiçekler 3-4 mm, olgunlaştıkça tabanda şişmeyen; bürgü dikdörtgenimsi, sivri uçlu, tüpsü çiçekler kadar uzundur. Meyve sert kabuklu 1.75-2 mm, çıkıntılı; taççık tam kenarlı ve ~ 0.25 mm uzunluktadır.

listMap

Gözlemler

Cota tinctoria eşisimleri/sinonimleri: Anthemis tinctoria
Türkiye´de doğal yayılan diğer C. tinctoria taksonları: Cota tinctoria var. discoidea, Cota tinctoria var. pallida, Cota tinctoria var. tinctoria
Türkiye´de doğal yayılan diğer Cota türleri: C.altissima, C.antitaurica, C.austriaca, C.coelopoda, C.dipsacea, C.euxina, C.fulvida, C.halophila, C.hamzaoglui, C.melanoloma, C.oxylepis, C.palaestina, C.pestalozzae, C.tinctoria, C.triumfetti, C.virescens, C.wiedemanniana

Kaynaklar

Davis, 1975, Flora of Turkey and the East Aegean Islands Vol:5 Page:211
NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Flora tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)

Sayfaya atıf metni: Cota tinctoria. florꜳnatolica içinde. Erişim tarihi Aralık 22, 2024, Erişim adresi http://floranatolica.com/eukaria/gui/species.php?ID=Anthemis-tinctoria
Manifesto: Floranatolica sayfaları amatör bir grup tarafından derlenir hazırlanır; mekânlar, rotalar ve canlılar hakkında genel bilgiler vererek, insanların doğa sevgisi ve onu koruma ve araştırma isteğini arttırmayı hedefler. Floranatolica, bitki gözlemlerini kaydedip organize edebileceğiniz ve diğer gözlemciler ve araştırmacılar ile paylaşabileceğiniz bir platform sağlar. Floranatolica ayrıca gezip gördüğünüz yerlerin parkur, yorum ve gözlemlerini paylaşabileceğiniz bir platformdur. Dileyen herkes Floranatolica'ya gönüllü katkı sağlayabilir. Floranatolica tüm doga yürüyüşçülerini, bitki gözlemcilerini, mantar toplayıcılarını, orman ve park korucularını, ekolojistleri ve doğa tutkunlarını bu amaçla yurttaş bilgin olmaya davet eder; ayrıca tüm bilim insanlarını da gözlemlerini erişilebilir ve sistematik platformlarda paylaşmaya davet eder. Floranatolica biyo-coğrafyamızda tanımlanabilen/keşfedilen tüm verilerin toplumun ortak değeri olduğuna, bu değerin tanınması ve anlaşılması ile onu koruma isteğinin belirgin olarak artacağına inanır. floranatolica.com web sitesi GezenAdam tarafından şekillendirilmiştir; bu sayfalarda yayınlanan içeriklere katkıda bulunmak veya değiştirmemiz gerektiğini düşündüğünüz kısımları bildirmek için bize admin@floranatolica.com adresinden ulaşabilirsiniz. Yasal Uyarı: Bu sayfa Creative Commons Atıf CC-BY-SA 4.0 Uluslararası Lisansı ile yayınlanmaktadır; uygun atıf ve bağlantı vermek kaydı ile bu sayfada yayınlanan görsel ve metinleri her ortam veya formatta kopyalayabilir ve yeniden dağıtabilirsiniz; bu sayfaya atıf yapmak için MLA, CMOS, APA, ASA, MHRA,... kalıplarından yararlanabilirsiniz. Bu sayfada yayınlanan fotoğraf ve metinlerin tüm sorumluluğu paylaşımı yapan editöre aittir. Editör bu fotograf veya metinleri floranatolica.com web sitesinde yayınlayarak, kendi adı ve bu sayfa bağlantısı verilmesi kaydı ile bunların her ortam veya formatta kopyalanabilir ve yeniden dağıtilabilir olmasına izin verdiğini kabul etmektedir. Editör kendisine ait olmayan ve telif hakkı içeren veya T.C. yasalarına uygunsuz paylaşımlar yapamaz. Florꜳnatolica şikayet postası almadığı sürece bu paylaşımları yayında tutar ve içerik sorumluluğunu kabul etmez. Bu paylaşımların içeriği ile ilgili uygunsuz bir durum olduğunu düşünüyorsanız lütfen admin@floranatolica.com adresine bildiriniz. Bildiriminiz en kısa sürede değerlendirilip size bilgi verilecektir. Çerez Politikası ve Aydınlatma Metni: 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu uyarınca, kişisel verileriniz; veri sorumlusu olarak Florꜳnatolica web sitesi tarafından KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen kapsamda işlenebilecektir. KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen haklarınıza ilişkin taleplerinizi, Veri Sorumlusuna Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ uyarınca hazırlayarak admin@floranatolica.com eposta adresinden iletebilirsiniz. Reklam Politikası: Bu sayfada yayınlanan reklamlar GoogleAdsense tarafından seçilmekte ve yerleştirilmektedir. Uygunsuz içerikte olduğunu düşündüğünüz reklamları bildiriniz.

tinctoria etimolojisi

Morfoloji

Gözlemler