floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Arbutus andrachne
 
Murdala Koyu / Datça / Muğla - Mayıs 2018 © Mustafa Gökmen
Arbutus andrachneArbutus andrachneArbutus andrachneArbutus andrachneArbutus andrachneArbutus andrachnephotos
Gözlem bildir
Sandal Ağacı
Ericaceae / Arbutus / Arbutus andrachne
mapmapmapmapmapmapmapmap
Sandalağacı (Arbutus andrachne) Fundagiller (Ericaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, Antalya, Adana alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Akdeniz bölgesi ve Orta Doğu`da yaygın olarak bulunmaktadır. 


Türkçe literatürde genellikle Sandalağacı olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde hartlap [adana] veya gümerit [sinop] olarak bilinir. Bilimsel olarak Arbutus andrachne L. şeklinde tanımlanır. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.

Morfoloji


Genellikle çalı formunda birden fazla gövde yapan, bazen 5-6 m kadar boylanabilen ağaççık formunda gelişen odunsu bir türdür. Gövde eğri gelişim gösterir; gövde kabuğu olgunlukta dikine plakalar halinde kıvrılarak soyulur, alttan çıkan taze kabuk önce gri, daha sonra kiremit kırmızısı renkte, parlak ve pürüzsüzdür. Yapraklar eliptik formda, 7-10 x 4-6 cm boyutlarda, kalın, koyu yeşil; yaprak sapı 3-4 cm uzunluğunda, dallarla aynı renktedir. Çiçeklenme Mart-Nisan aylarında; çiçek kurulu birleşik salkım, tomurcukken dik, olgunlaşınca sarkık; çiçekler çan şeklindedir. Meyvelenme Eylül-Ekim aylarında; meyve küre biçiminde ve 5-7 mm çapında, yüzeyi kabarcıklı, önceleri yeşil, olgunlaştığında kızıl-kahverengi ve acıdır.


listMaplistPiclist

Gözlemler


Arbutus andrachneSaip / Karaburun / İzmir
Ekim 2024 ©Serdar Ölez
Arbutus andrachneYayla / Karaburun / İzmir
Nisan 2024 ©Serdar Ölez
Arbutus andrachneMenderes / İzmir
Nisan 2024 ©Mustafa Gökmen
Arbutus andrachneAliköy / Ayancık / Sinop
Kasım 2023 ©Serdar Ölez
Arbutus andrachneDöşemealtı / Antalya
Nisan 2023 ©Serdar Ölez
Arbutus andrachneKalamaki / Kuşadası / Aydın
Mart 2023 ©Serdar Ölez
Arbutus andrachneMarmara / Balıkesir
Mayıs 2021 ©Serdar Ölez
Arbutus andrachneÇamlıyayla / Mersin
Mayıs 2018 ©Serdar Ölez
Arbutus andrachneMurdala Koyu / Datça / Muğla
Mayıs 2018 ©Mustafa Gökmen
Arbutus andrachneAyancık / Sinop
Ekim 2020 ©Mustafa Gökmen
Arbutus andrachneYayladağı / Antakya
Kasım 2010 ©Ahmet Demirtaş
Arbutus andrachneDatça / Muğla
Kasım 2013 ©Ahmet Demirtaş
Arbutus andrachneEskere Deresi / Datça / Muğla
Kasım 2013 ©Ahmet Demirtaş
Arbutus andrachneKaş / Antalya
Şubat 2014 ©Seda Soylu
Arbutus andrachneDilek Milli Parkı / Kuşadası  / Aydın
2017 ©Yurdanur Akyol v.d.
Arbutus andrachneArıt / Bartın
Aralık 2018 ©Bilge Tunçkol ve ark.
Arbutus andrachneKüre / Kastamonu
Ekim 2022 ©Bilge Tunçkol ve ark.

IUCN Kırmızı Liste Kategorisi


IUCNIUCNrIUCNcat
DÜŞÜK RİSKLİ / LEAST CONCERN
Bu tür geniş yayılışlıdır ve nüfusu yüksektir. Yakın gelecekte tükenme riski bulunmamaktadır.
Nesli tükenme tehlikesi altında olan türlerin kırmızı listesi Uluslararası Doğal Hayatı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği tarafından hazırlanmaktadır.
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Arbutus türleri: A.andrachne, A.unedo




Kaynaklar
  1. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  2. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  3. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  4. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)