Cerastium brachypetalum

Döşemealtı / Antalya - Nisan 2023 © Serdar Ölez

Gözlem bildir

Gevşekboynuzotu

Caryophyllaceae / Cerastium / Cerastium brachypetalum

Gevşekboynuzotu (Cerastium brachypetalum) Karanfilgiller (Caryophyllaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Çatalca-Kocaeli, Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, Antalya, Adana alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Deniz seviyesi ile 1700 m yükseklikler arasında; makilik alanlar ve ormanlarda gözlemlenebilir.

Bilimsel olarak Cerastium brachypetalum Pers. şeklinde tanımlanır. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Pers. kısaltması bilim insanı Christiaan Hendrik Persoon (1761-1836) için kullanılmıştır.

Morfoloji

5-40 cm boyunda tek yıllık otsu bir türdür. Gövde genellikle kısa salgılı ve uzun salgısız tüylüdür. Yapraklar 10-25 x 7-10 mm boyutlarda, dikdörtgenimsi-mızraksı, yumurtamsı formda, küt uçlu ve tüylüdür; taban yaprakları daha büyük ve spatula şekillidir. Çiçek durumu genellikle çok çiçeklidir. Olgun çiçek sapları genellikle çanaklardan uzundur; genellikle kapsülün altında ± kıvrıktır; alar pedisel 10-27 mm uzunluğunda, sık salgı tüylüdür. Brakte otsu, uzun tüylüdür. Çanak yapraklar 4-7 mm uzunluğunda, tabanda salgı tüylü, yukarı doğru uzun örtü tüyleri ile kaplıdır; örtü tüyleri çanağın ucundan ileri doğru uzanır. Taçlar çanak yapraklardan daha kısa veya biraz uzun, uçta 1/3 oranında oyukludur; taç tırnağı genellikle tüylüdür, dip kısmında küçük kulakçıklıdır. Stilus 5 adettir. Kapsül 8-9 çanakların 2 katı uzunluğundadır. Tohum genellikle koyu kahverengi ve üzeri muntazam tüberküllüdür.

Alttürleri şu şekilde tanılanır:

1. Taç yapraklar çanaklardan uzun ...subsp. pindigenum

1. Taç yapraklar çanaklardan kısa

2. Çiçek sapı ve çanaklarda salgı ve salgısız tüyler hemen hemen eşit yoğunlukta ...subsp. tauricum

2. Çiçek sapı ve çanaklarda salgı tüyleri daha yoğun ...subsp. roeseri

Gözlemler

Türkiye´de doğal yayılan diğer C. brachypetalum taksonları: Cerastium brachypetalum subsp. roeseri, Cerastium brachypetalum subsp. tenoreanum
Türkiye´de doğal yayılan diğer Cerastium türleri: C.alpinum, C.amanum, C.araraticum, C.armeniacum, C.arvense, C.banaticum, C.brachypetalum, C.cerastoides, C.chlorifolium, C.comatum, C.davuricum, C.dichotomum, C.diffusum, C.dominici, C.dubium, C.fontanum, C.fragillimum, C.glomeratum, C.gnaphalodes, C.gracile, C.haussknechtii, C.hemschinicum, C.illyricum, C.kasbek, C.kotschyi, C.lazicum, C.ligusticum, C.longifolium, C.macranthum, C.perfoliatum, C.pisidicum, C.pumilum, C.purpurascens, C.ramosissimum, C.semidecandrum, C.sylvaticum, C.tomentosum

Kaynaklar

Keskin, M. (2018). Türkiye´de yayılış gösteren Cerastium brachypetalum Pers. Caryophyllaceae türü üzerine notlar ve Türkiye florasına yeni bir alttür kaydı . Bağbahçe Bilim Dergisi , 5 (3) , 17-24 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/bagbahce/issue/53967/727742
NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)

Manifesto: Floranatolica sayfaları amatör bir grup tarafından derlenir hazırlanır; mekânlar, rotalar ve canlılar hakkında genel bilgiler vererek, insanların doğa sevgisi ve onu koruma ve araştırma isteğini arttırmayı hedefler. Floranatolica, bitki gözlemlerini kaydedip organize edebileceğiniz ve diğer gözlemciler ve araştırmacılar ile paylaşabileceğiniz bir platform sağlar. Floranatolica ayrıca gezip gördüğünüz yerlerin parkur, yorum ve gözlemlerini paylaşabileceğiniz bir platformdur. Dileyen herkes Floranatolica'ya gönüllü katkı sağlayabilir. Floranatolica tüm doga yürüyüşçülerini, bitki gözlemcilerini, mantar toplayıcılarını, orman ve park korucularını, ekolojistleri ve doğa tutkunlarını bu amaçla yurttaş bilgin olmaya davet eder; ayrıca tüm bilim insanlarını da gözlemlerini erişilebilir ve sistematik platformlarda paylaşmaya davet eder. Floranatolica biyo-coğrafyamızda tanımlanabilen/keşfedilen tüm verilerin toplumun ortak değeri olduğuna, bu değerin tanınması ve anlaşılması ile onu koruma isteğinin belirgin olarak artacağına inanır. floranatolica.com web sitesi GezenAdam tarafından şekillendirilmiştir; bu sayfalarda yayınlanan içeriklere katkıda bulunmak veya değiştirmemiz gerektiğini düşündüğünüz kısımları bildirmek için bize admin@floranatolica.com adresinden ulaşabilirsiniz. Yasal Uyarı: Bu sayfa Creative Commons Atıf CC-BY-SA 4.0 Uluslararası Lisansı ile yayınlanmaktadır; uygun atıf ve bağlantı vermek kaydı ile bu sayfada yayınlanan görsel ve metinleri her ortam veya formatta kopyalayabilir ve yeniden dağıtabilirsiniz; bu sayfaya atıf yapmak için MLA, CMOS, APA, ASA, MHRA,... kalıplarından yararlanabilirsiniz. Bu sayfada yayınlanan fotoğraf ve metinlerin tüm sorumluluğu paylaşımı yapan editöre aittir. Editör bu fotograf veya metinleri floranatolica.com web sitesinde yayınlayarak, kendi adı ve bu sayfa bağlantısı verilmesi kaydı ile bunların her ortam veya formatta kopyalanabilir ve yeniden dağıtilabilir olmasına izin verdiğini kabul etmektedir. Editör kendisine ait olmayan ve telif hakkı içeren veya T.C. yasalarına uygunsuz paylaşımlar yapamaz. Florꜳnatolica şikayet postası almadığı sürece bu paylaşımları yayında tutar ve içerik sorumluluğunu kabul etmez. Bu paylaşımların içeriği ile ilgili uygunsuz bir durum olduğunu düşünüyorsanız lütfen admin@floranatolica.com adresine bildiriniz. Bildiriminiz en kısa sürede değerlendirilip size bilgi verilecektir. Çerez Politikası ve Aydınlatma Metni: 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu uyarınca, kişisel verileriniz; veri sorumlusu olarak Florꜳnatolica web sitesi tarafından KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen kapsamda işlenebilecektir. KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen haklarınıza ilişkin taleplerinizi, Veri Sorumlusuna Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ uyarınca hazırlayarak admin@floranatolica.com eposta adresinden iletebilirsiniz. Reklam Politikası: Bu sayfada yayınlanan reklamlar GoogleAdsense tarafından seçilmekte ve yerleştirilmektedir. Uygunsuz içerikte olduğunu düşündüğünüz reklamları bildiriniz.