Köpekdili (Cynoglossumcreticum) Hodangiller (Boraginaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Çatalca-Kocaeli, Ergene, Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Antalya, Adana, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Deniz seviyesinden 1000 m`ye kadar yüksekliklerde; friganalar, kireçtaşı ve marnlı yamaçlar, kumluk alanlar, gölgeli toprak yığınları, yol kenarları ve döküntü alanlarda yetişirler.
Türkçe literatürde genellikle Köpekdili olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde pisiktetiği veya mavi köpekdili olarak bilinir. Bilimsel olarak Cynoglossumcreticum Mill. şeklinde tanımlanır.
Cynoglossum etimolojisi
Cynoglossum cins adı Yunancada `dil` anlamına gelen kynoglōsson kelimesinden türetilmiştir.
creticum etimolojisi
Creticum Girit adasına özgü anlamında kullanılmıştır. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Mill. kısaltması bilim insanı Philip Miller (1691-1771) için kullanılmıştır; Miller İskoç kökenli İngiliz botanikçidir; hayatı boyunca Chelsea Physic Garden´da bahçevan olarak çalışmıştır; 1731 yılında The Gardener´s Dictionary adlı eserini yayınlamıştır.
Morfoloji
20-80 cm boylanabilen, iki yıllık, otsu bir türdür. Gövde ülgerli veya kaba tüylü, ± güçlü, dik ve basittir. Yapraklar grimsi, havlı veya kaba tüylü; dip yapraklar eliptik-mızraksı, 9-12 x 1.5-3.5 cm, yaprak sapı 1.5 cm, küt uçlu; gövde alt yaprakları dip yapraklarına benzer, sapsız; gövde üst yaprakları daha küçük, uç kısım sivrimsi, taban sapı kavrar durumdadır. Çiçeklenme Mart-Temmuz aylarında; talkımbraktesiz; çanak ülgerli, çiçek zamanı 6-8 mm, meyve zamanı 12 mm; taç önce pembe veya beyazımsı, sonraları soluk mavi, derin mavi ağsı damarlı, 8-9 mm, kısaca çan-huni şeklinde, dilimler karemsidir. Meyve sert kabuklu, küçük, ~ 6 mm, kenar izsiz, yumurta biçimli veya basık küremsi, yoğun ve düzenli dikenli; dikenlerin sırt kısmı küçük yumruludur.
Davis, 1978, Flora of Turkey and the East Aegean Islands Vol:6 Page:308
NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Flora tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)
Ortaköy / Eskipazar / Karabük
Pülümür / Tunceli
Çankırı
Kaş / Antalya
