floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Gagea chrysantha
 
Bu tür için henüz fotoğraf bulunmamaktadır
Gözlem bildir
Alyıldız
Liliaceae / Gagea / Gagea chrysantha
mapmapmapmapmapmapmap
Alyıldız (Gagea chrysantha) Zambakgiller (Liliaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Istranca, Çatalca-Kocaeli, Ergene, Güney Marmara, Orta Karadeniz, Asıl Ege alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 50-1450 m arasındaki yüksekliklerdeki açık ormanlarda, çalılıklarda ve taşlık bölgelerde bulunur.

Bilimsel olarak Gagea chrysantha (Jan) Schult. & Schult.f. şeklinde tanımlanır.

Gagea etimolojisi

Gagea cins adı Sir Thomas Gage (1781 - 1820)`e ithafen adlandırılmıştır; Gage bir İngiliz doğa bilimcidir. Parantez içerisindeki kısaltmalar bu taksonu ilk yayınlayan kişiyi/kişileri, parantez dışındakiler ise ilk yayın ardından bu taksona revizyon yapan kişi/kişileri belirtir. Kısaltmalar arasında yer alan & işareti, bu bilim insanlarının bitki hakkındaki makaleyi birlikte yayınladılarını belirtir. Jan kısaltması bilim insanı Georg(Giorgio) Jan (1791-1866) için kullanılmıştır. Schult. kısaltması bilim insanı Josef August Schultes (1773-1831) için kullanılmıştır; Schultes Avusturyalı bir bitki bilimcidir. Schult.f. kısaltması bilim insanı Julius Hermann Schultes (1804-1840) için kullanılmıştır.

Morfoloji


Soğanlarının etrafında koyu kahverengi tunika olup etrafında kalın kökler mevcut değildir. Yeni soğanlar eski soğanların yanında yetişir. Taban yaprakları 2 tanedir, sonbaharda meydana gelirler, düz, 1.5 - 2.5 mm genişliğinde, oluklu, yatık ve çiçek durumunu fazlaca aşmıştır. Çiçek durumu korimbus (yalancı şemsiyemsi), 3-11 cm uzunlukta, tüysüzdür. Gövde yaprakları tüysüz, mızraksı, en alttaki yaprak çiçek taşımaz. Brakteoller tüysüz veya seyrek olarak uzun sili. Çiçekler 1-7 adet ve tomrcuklanma zamanında sarkıktır. Periant segmentlerinin genellikle dış tarafı kırmızımsı, 8-10 mm, çiçeklenmeden sonra 12 mm’ye kadar uzar, 3 damarlı, obtus (yuvarlak sivri) şeklindedir. Kapsüller ters yumurtamsı şekle sahiptir. Çiçeklenme zamanı 2-4. aylar arasındadır.

Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan diğer Gagea türleri: G.antakiensis, G.bithynica, G.bohemica, G.bulbifera, G.chanae, G.chlorantha, G.chomutovae, G.chrysantha, G.confusa, G.fibrosa, G.foliosa, G.fragifera, G.gageoides, G.glacialis, G.goekyigitii, G.graeca, G.granatellii, G.helenae, G.juliae, G.liotardii, G.luteoides, G.peduncularis, G.pratensis, G.reticulata, G.sivasica, G.taurica, G.tenera, G.tenuissima, G.uliginosa, G.vanensis, G.villosa




Kaynaklar
  1. Şen, U. (2011). Türki̇ye’de Yayılış Gösteren Bazı Gagea Salisb. (Liliaceae) Türleri̇ Üzeri̇nde Morfoloji̇k Ve Anatomi̇k Bi̇r Araştırma [Yüksek Lisans Tezi]. 
  2. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  3. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Flora tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)