Ardıçlı / Pülümür / Tunceli - Haziran 2022 © Serdar Ölez

Gözlem bildir

Kâğıtemcek

Boraginaceae / Onosma / Onosma sericea

Kâğıtemcek (Onosma sericea) Hodangiller (Boraginaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Batı ve Doğu Karadeniz, Orta Kızılırmak, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Hakkari, Adana, Orta Fırat, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 400-2290 m yükseltiler arasında; meşe çalılıkları; serpantin veya kireçtaşı yamaçlar, döküntüler ve benzeri alanlarda gözlemlenebilir.

Bilimsel olarak Onosma sericea Willd. şeklinde tanımlanır. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Willd. kısaltması bilim insanı Carl Ludwig Willdenow (1765-1812) için kullanılmıştır.

Morfoloji

30 cm boylanabilen çok yıllık bir türdür. Gövdeler tekil veya birkaç tane olabilir; dik veya dar açılı yükselir; hemen hemen hiç dallanmaz. Yapraklar 18-100 x 5-25 mm boyutlarda, ters yumurtamsı veya mızraksı formda ve keskin uçludur; dip taraftakiler saplı, gövde kısmındakiler genellikle sapsızdır; yüzeyler basık-ipeksi tüylüdür, küçük küçük yumrular üzerinde kılsı uzantılar vardır. Çiçek durumu oldukça seyrektir, başlangıçta akrepsi talkımdır, çiçeklenme ardından uzar. Brakteler 7 mm´ye kadar uzunlukta, şeritsi-mızraksı veya şeritsi formdadır. Çiçek sapı 1-3 mm´dir, meyve zamanı 4-5 mm´ye uzar. Çanak 12-16 mm´dir, meyve zamanı 30 x 8-9 mm boyutlara ulaşır; loblar tabanda birleşik ve mızraksıdır, kuruduğunda kağıtsı veya zarsı olur. Taç soluk veya parlak sarı ve 15-20 mm uzunluktadır, uca doğru kalınlaşır veya hemen hemen hunimsi formdadır, az derecede havlıdır. Başçıkların uç kısmı kesik ve üreyimsizdir; sapçıklar başçıktan daha kısadır, tüp şeklindeki taç yapının orta altına bağlıdır. Sert kabuklu küçük meyve 5 x 3.5 mm boyutlarda ve genişçe yumurta biçimlidir, uç kısmı keskindir, her iki eksende omurgalıdır, pürüzsüz veya hafifçe buruşuktur.

Gözlemler

Turnadere / Pülümür / Tunceli
Haziran 2022 ©Serdar Ölez Onosma sericea

Türkiye´de doğal yayılan Onosma türleri: O.affinis, O.aksoyii, O.alborosea, O.aleppica, O.ambigens, O.anatolica, O.angustissima, O.araratica, O.arcuata, O.argentata, O.armena, O.armeniaca, O.aspera, O.atila-ocakii, O.aucheriana, O.auriculata, O.beyazoglui, O.bornmuelleri, O.bourgaei, O.bozakmanii, O.bracteosa, O.briquetii, O.bulbotricha, O.caerulescens, O.cappadocica, O.cassia, O.caucasica, O.chlorotricha, O.circinnata, O.dasytricha, O.davisii, O.decorticans, O.demirizii, O.dichroantha, O.discedens, O.echioides, O.erecta, O.erzincanica, O.frutescens, O.gigantea, O.gracilis, O.graeca, O.halophila, O.haussknechtii, O.hebebulba, O.helleri, O.heterophylla, O.inexspectata, O.intertexta, O.isaurica, O.juliae, O.lanceolata, O.lineariloba, O.liparioides, O.lycaonica, O.macrophylla, O.malatyana, O.mersinana, O.microcarpa, O.mirabilis, O.mitis, O.mollis, O.mutabilis, O.nana, O.neglecta, O.nemoricola, O.nigricaulis, O.nydeggeri, O.obtusifolia, O.oreodoxa, O.orientalis, O.ovalifolia, O.pachypoda, O.paphlagonica, O.papillosa, O.polioxantha, O.polyantha, O.proballanthera, O.procera, O.propontica, O.pulchra, O.rascheyana, O.rechingeri, O.riedliana, O.rigida, O.rostellata, O.roussaei, O.rutila, O.sericea, O.sieheana, O.sintenisii, O.sorgerae, O.stenoloba, O.strigosissima, O.subsericea, O.subulifolia, O.taurica, O.tenuiflora, O.thracica, O.tinctoria, O.trachytricha, O.trapezuntea, O.tschichatschevii, O.velutina, O.visianii, O.xanthotricha

Kaynaklar

Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press (Kısım çevirisi: Ölez S., 2023)
NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)

Manifesto: Floranatolica sayfaları amatör bir grup tarafından derlenir hazırlanır; mekânlar, rotalar ve canlılar hakkında genel bilgiler vererek, insanların doğa sevgisi ve onu koruma ve araştırma isteğini arttırmayı hedefler. Floranatolica, bitki gözlemlerini kaydedip organize edebileceğiniz ve diğer gözlemciler ve araştırmacılar ile paylaşabileceğiniz bir platform sağlar. Floranatolica ayrıca gezip gördüğünüz yerlerin parkur, yorum ve gözlemlerini paylaşabileceğiniz bir platformdur. Dileyen herkes Floranatolica'ya gönüllü katkı sağlayabilir. Floranatolica tüm doga yürüyüşçülerini, bitki gözlemcilerini, mantar toplayıcılarını, orman ve park korucularını, ekolojistleri ve doğa tutkunlarını bu amaçla yurttaş bilgin olmaya davet eder; ayrıca tüm bilim insanlarını da gözlemlerini erişilebilir ve sistematik platformlarda paylaşmaya davet eder. Floranatolica biyo-coğrafyamızda tanımlanabilen/keşfedilen tüm verilerin toplumun ortak değeri olduğuna, bu değerin tanınması ve anlaşılması ile onu koruma isteğinin belirgin olarak artacağına inanır. floranatolica.com web sitesi GezenAdam tarafından şekillendirilmiştir; bu sayfalarda yayınlanan içeriklere katkıda bulunmak veya değiştirmemiz gerektiğini düşündüğünüz kısımları bildirmek için bize admin@floranatolica.com adresinden ulaşabilirsiniz. Yasal Uyarı: Bu sayfa Creative Commons Atıf CC-BY-SA 4.0 Uluslararası Lisansı ile yayınlanmaktadır; uygun atıf ve bağlantı vermek kaydı ile bu sayfada yayınlanan görsel ve metinleri her ortam veya formatta kopyalayabilir ve yeniden dağıtabilirsiniz; bu sayfaya atıf yapmak için MLA, CMOS, APA, ASA, MHRA,... kalıplarından yararlanabilirsiniz. Bu sayfada yayınlanan fotoğraf ve metinlerin tüm sorumluluğu paylaşımı yapan editöre aittir. Editör bu fotograf veya metinleri floranatolica.com web sitesinde yayınlayarak, kendi adı ve bu sayfa bağlantısı verilmesi kaydı ile bunların her ortam veya formatta kopyalanabilir ve yeniden dağıtilabilir olmasına izin verdiğini kabul etmektedir. Editör kendisine ait olmayan ve telif hakkı içeren veya T.C. yasalarına uygunsuz paylaşımlar yapamaz. Florꜳnatolica şikayet postası almadığı sürece bu paylaşımları yayında tutar ve içerik sorumluluğunu kabul etmez. Bu paylaşımların içeriği ile ilgili uygunsuz bir durum olduğunu düşünüyorsanız lütfen admin@floranatolica.com adresine bildiriniz. Bildiriminiz en kısa sürede değerlendirilip size bilgi verilecektir. Çerez Politikası ve Aydınlatma Metni: 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu uyarınca, kişisel verileriniz; veri sorumlusu olarak Florꜳnatolica web sitesi tarafından KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen kapsamda işlenebilecektir. KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen haklarınıza ilişkin taleplerinizi, Veri Sorumlusuna Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ uyarınca hazırlayarak admin@floranatolica.com eposta adresinden iletebilirsiniz. Reklam Politikası: Bu sayfada yayınlanan reklamlar GoogleAdsense tarafından seçilmekte ve yerleştirilmektedir. Uygunsuz içerikte olduğunu düşündüğünüz reklamları bildiriniz.