floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Paeonia arietina
 
Sarıgül / Pülümür / Tunceli - Haziran 2022 © Serdar Ölez
Paeonia arietinaPaeonia arietinaPaeonia arietinaPaeonia arietinaPaeonia arietinaPaeonia arietinaphotos
Gözlem bildir
Şakayık
Paeoniaceae / Paeonia / Paeonia arietina
mapmapmapmapmapmapmapmapmapmap
Şakayık (Paeonia arietina) Ayıgülügiller (Paeoniaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Güney Marmara, Orta ve Doğu Karadeniz, İç Batı Anadolu, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 300 ila 2100 metre yükseklikler arasında; meşe veya iğne yapraklı ormanlarda, orman açıklıklarında ve meralarda; hem kireçtaşı hem de granit topraklarda gözlemlenebilir. 

Bilimsel olarak Paeonia arietina G.Anderson şeklinde tanımlanır.

Paeonia etimolojisi

Paeonia cins adı ´Tıbbın Tanrısı ve Tanrıların Hekimi´ olarak bilinen Paeon´a (Παιάν) atfen verilmiştir. Osmanlı kayıtlarında adı Skoridos olarak geçen MS40-90 yıllarında Anadolu´da Kilikia Bölgesi´nde hekim ve farmakoloji bilgini Dioscorides Pedanius (Πεδάνιος Διοσκουρίδης)´a göre bu cinsin kökleri ve tohumları epilepsi hastalığına iyi gelmektedir; Paeonia adı cinsin şifa veren niteliğine işaret etmektedr. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. G.Anderson kısaltması bilim insanı George W. Anderson (1800-1817) için kullanılmıştır.

Morfoloji


75 cm kadar boylanabilen bir türdür. Yapraklar çift-üçlü birleşik yapıdadır, sap iki kere bölünerek bir saptan üç sapçık üzerinde üçer ve daha fazla yaprakçık verir, toplamda yaprapcık sayısı 12-16 dır; yaprakçıklar hemen hemen genişçe eliptiktir, alt yüzeyleri cılız tüylüdür. Çiçekler 8-14 cm çaptadır, taç kırmızıdır. Folikül 3-5 adet ve 2-4 cm´dir, yüzey beyaz-kaba tüylüdür.



listMaplistPiclist

Gözlemler


Paeonia arietinaPülümür / Tunceli
Haziran 2023 ©Golshan Zare
Paeonia arietinaBozağakaraderbent / Pülümür / Tunceli
Haziran 2022 ©Serdar Ölez
Paeonia arietinaSarıgül / Pülümür / Tunceli
Haziran 2022 ©Serdar Ölez
Paeonia arietinaPülümür / Tunceli
Mayıs 2020 ©Metin Armağan
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Paeonia türleri: P.arietina, P.daurica, P.kesrouanensis, P.mascula, P.peregrina, P.tenuifolia




Kaynaklar
  1. Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press (Kısım çevirisi: Ölez S., 2023)
  2. Wikiwand. (2023). Wikiwand. https://www.wikiwand.com/en/Paeonia_arietina
  3. DIZIONARIO ETIMOLOGICO ONLINE (2023) https://www.etimo.it/?term=peonia
  4. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  5. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  6. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  7. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)