floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Pisum sativum
 
Çamlıyayla / Mersin - Mayıs 2018 © Salih Usta
Pisum sativumPisum sativumPisum sativumPisum sativumPisum sativumPisum sativumphotos
Gözlem bildir
Bezelye
Fabaceae / Pisum / Pisum sativum
mapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmap
Bezelye (Pisum sativum) Baklagiller (Fabaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Istranca, Çatalca-Kocaeli, Ergene, Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Konya, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Hakkari, Antalya, Adana, Orta Fırat, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Deniz seviyesi ile 1700 m yükseklikler arasında; taşlık veya çayırlıklar yamaçlar, yıkıntılar ve tarla kenarlarında gelişim gösterirler.

Bilimsel olarak Pisum sativum L. şeklinde tanımlanır.

Pisum etimolojisi

Pisum {Latince}: bezelye.

sativum etimolojisi

Sativum {Latince}: yetiştirilen, yetiştirme (tarım). Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.

Morfoloji


10-200 cm boylanabilen, tek yıllık, otsu bir türdür. Gövdeler sıklıkla tırmanıcı, tüysüz ve dumanlıdır. Yapraklar birleşik, 1-4 çift yaprakçıklı; yaprakçıklar, tam kenarlı veya dişli; stipül 1.5-8 cm uzun, eğik şekilde yumurtamsı, dişli, taban yuvarlağımsı ve sapı yarı kavrayan/saran; sülük dallanmıştır. Çiçeklenme Nisan-Mayıs ayları arasında; çiçek kümesi sapı stipül`ün ¼-4 misli uzunlukta, 1-3 çiçekli, kısa kılçıklı, genellikle yaprakçıklardan daha geniş; çiçekler 16-30 mm; bayrakçık geniş leylak rengi veya beyaz, kanatlar koyu kırmızımsı-eflatun; çanak 8-15 mm; çanak lobları yaklaşık olarak eşit, tüpten daha uzunca, yumurtamsı-mızraksı, ± sivri uçlu ve otsudur. Baklamsı meyve dikdörtgenimsi-şeritsi veya şeritsi, 40-70 x 7-17 mm; tohumlar 3-10 adet, en azından 5 mm çapta, tohum dış kabuğu yoğun kabarcıklı veya pürüzsüz veya buruşuktur.


listMaplistPiclist

Gözlemler


Pisum sativumHacımemi / Ayaş / Ankara
Nisan 2024 ©Serdar Ölez
Pisum sativumSivrihisar / Eskişehir
Mayıs 2023 ©Serdar Ölez
Pisum sativumDöşemealtı / Antalya
Nisan 2023 ©Serdar Ölez
Pisum sativumKaraşar / Beypazarı / Ankara
Mayıs 2020 ©Mustafa Gökmen
Pisum sativumÇamlıyayla / Mersin
Mayıs 2018 ©Salih Usta
Pisum sativumPülümür / Tunceli
1980 ©Şinasi Yıldırımlı
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan diğer P. sativum taksonları: Pisum sativum subsp. elatius, Pisum sativum subsp. elatius var. brevipedunculatum, Pisum sativum subsp. elatius var. elatius, Pisum sativum subsp. elatius var. pumilio, Pisum sativum subsp. sativum, Pisum sativum subsp. sativum var. arvense, Pisum sativum subsp. sativum var. sativum
Türkiye´de doğal yayılan diğer Pisum türleri: P.fulvum, P.sativum




Kaynaklar
  1. Davis, 1970, Flora of Turkey and the East Aegean Islands Vol:3 Page:370
  2. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  3. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Flora tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)