Yalmanlar / Ovacık / Tunceli - Haziran 2022 © Serdar Ölez

Gözlem bildir

Yünlügelin

Boraginaceae / Rindera / Rindera lanata

Yünlügelin (Rindera lanata) Hodangiller (Boraginaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Doğu Karadeniz, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Konya, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Hakkari, Adana, Orta Fırat alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 850 - 2300 m yükseklikler arasında; kayalık, taşlı, çakıllı kurak yamaçlarda gözlemlenebilir.

Bilimsel olarak Rindera lanata (Lam.) Bunge şeklinde tanımlanır. Parantez içerisindeki kısaltmalar bu taksonu ilk yayınlayan kişiyi/kişileri, parantez dışındakiler ise ilk yayın ardından bu taksona revizyon yapan kişi/kişileri belirtir. Lam. kısaltması bilim insanı Jean-Baptiste Pierre Antoine de Monet de Lamarck (1744-1829) için kullanılmıştır. Bunge kısaltması bilim insanı Alexander Andrejewitsch (Aleksandr Andreevic, Aleksandrovic) von Bunge (1803-1890) için kullanılmıştır.

Morfoloji

15-55 cm boylanabilen, çok yıllık bir türdür. Gövdeler basit veya nadiren alt kısımdan dallanmıştır, seyrek tüylü veya tüysüzdür. Dip yapraklar uzun saplı, yumurtamsı, dikdörtgenimsi veya şeritsi, 20-150 x 2-25 mm boyutlarda, keskin veya küt uçludur, taban yaprak sapına doğru incelir, yüzeyler yumuşak kaba tüylü veya cılız tüylüdür, tüy diplerinde siğil yoktur, veya tüysüz ve çok sayıda katı küçük yumruludur. Alt gövde yaprakları dikdörtgenimsi veya şeritsidir, tabanda incelir, üst genişçe yumurtamsıdır, sivri uçludur, sapı kavrar. Talkım çok sayıdadır ve çok geniş terminal yalancı şemsiye kurul oluşturur. Çiçek sapı meyvede çokça genişler. Çanak 3.5-8 mm, loblar ± yumurtamsı ve çok yoğun beyaz-uzun karışık tüylerle kaplıdır. Taç pembedir, kurumaya yönelik derin mavi renk alır, 7-12 mm boyda, çanımsı-silindiriktir; tüp ayanın 1/3 –1/4 kadarı boydadır. Boğaz uzantıları karemsi ve çentikli uçludur. Ercik gömülüdür, sapçıklar eşittir ve 2/3 - 1 1/2 başçık boyu kadardır. Boyuncuk 7-16 mm´dir ve genellikle dışa taşmıştır. Sert kabuklu küçük meyve ± daire şeklinde, 14-26 x 15-23 mm ve pürüzsüzdür; kanat pürüzsüz veya dalgalı sıklıkla mavi kenarlıdır, tüysü sert dikenler bulunmaz.

Türkiye´de iki varyetesi tespit edilmiştir:

1. Dip yapraklar dikdörtgenimsi, eliptik veya yumurtamsı, 25-140 x 5-25 mm ...var. lanata

1. Dip yapraklar şeritsi veya şeritsi-mızraksı, 20-130 x 2-12 mm ...var. canescens

Gözlemler

Türkiye´de doğal yayılan R. lanata taksonları: Rindera lanata var. canescens, Rindera lanata var. lanata
Türkiye´de doğal yayılan Rindera türleri: R.albida, R.caespitosa, R.dumanii, R.lanata

Kaynaklar

NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)

Manifesto: Floranatolica sayfaları amatör bir grup tarafından derlenir hazırlanır; mekânlar, rotalar ve canlılar hakkında genel bilgiler vererek, insanların doğa sevgisi ve onu koruma ve araştırma isteğini arttırmayı hedefler. Floranatolica, bitki gözlemlerini kaydedip organize edebileceğiniz ve diğer gözlemciler ve araştırmacılar ile paylaşabileceğiniz bir platform sağlar. Floranatolica ayrıca gezip gördüğünüz yerlerin parkur, yorum ve gözlemlerini paylaşabileceğiniz bir platformdur. Dileyen herkes Floranatolica'ya gönüllü katkı sağlayabilir. Floranatolica tüm doga yürüyüşçülerini, bitki gözlemcilerini, mantar toplayıcılarını, orman ve park korucularını, ekolojistleri ve doğa tutkunlarını bu amaçla yurttaş bilgin olmaya davet eder; ayrıca tüm bilim insanlarını da gözlemlerini erişilebilir ve sistematik platformlarda paylaşmaya davet eder. Floranatolica biyo-coğrafyamızda tanımlanabilen/keşfedilen tüm verilerin toplumun ortak değeri olduğuna, bu değerin tanınması ve anlaşılması ile onu koruma isteğinin belirgin olarak artacağına inanır. floranatolica.com web sitesi GezenAdam tarafından şekillendirilmiştir; bu sayfalarda yayınlanan içeriklere katkıda bulunmak veya değiştirmemiz gerektiğini düşündüğünüz kısımları bildirmek için bize admin@floranatolica.com adresinden ulaşabilirsiniz. Yasal Uyarı: Bu sayfa Creative Commons Atıf CC-BY-SA 4.0 Uluslararası Lisansı ile yayınlanmaktadır; uygun atıf ve bağlantı vermek kaydı ile bu sayfada yayınlanan görsel ve metinleri her ortam veya formatta kopyalayabilir ve yeniden dağıtabilirsiniz; bu sayfaya atıf yapmak için MLA, CMOS, APA, ASA, MHRA,... kalıplarından yararlanabilirsiniz. Bu sayfada yayınlanan fotoğraf ve metinlerin tüm sorumluluğu paylaşımı yapan editöre aittir. Editör bu fotograf veya metinleri floranatolica.com web sitesinde yayınlayarak, kendi adı ve bu sayfa bağlantısı verilmesi kaydı ile bunların her ortam veya formatta kopyalanabilir ve yeniden dağıtilabilir olmasına izin verdiğini kabul etmektedir. Editör kendisine ait olmayan ve telif hakkı içeren veya T.C. yasalarına uygunsuz paylaşımlar yapamaz. Florꜳnatolica şikayet postası almadığı sürece bu paylaşımları yayında tutar ve içerik sorumluluğunu kabul etmez. Bu paylaşımların içeriği ile ilgili uygunsuz bir durum olduğunu düşünüyorsanız lütfen admin@floranatolica.com adresine bildiriniz. Bildiriminiz en kısa sürede değerlendirilip size bilgi verilecektir. Çerez Politikası ve Aydınlatma Metni: 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu uyarınca, kişisel verileriniz; veri sorumlusu olarak Florꜳnatolica web sitesi tarafından KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen kapsamda işlenebilecektir. KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen haklarınıza ilişkin taleplerinizi, Veri Sorumlusuna Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ uyarınca hazırlayarak admin@floranatolica.com eposta adresinden iletebilirsiniz. Reklam Politikası: Bu sayfada yayınlanan reklamlar GoogleAdsense tarafından seçilmekte ve yerleştirilmektedir. Uygunsuz içerikte olduğunu düşündüğünüz reklamları bildiriniz.