floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Scabiosa columbaria
 
Şavşat / Artvin - Temmuz 2019 © Mustafa Gökmen
Scabiosa columbariaScabiosa columbariaScabiosa columbariaScabiosa columbaria
Gözlem bildir
Uyuzotu
Caprifoliaceae / Scabiosa / Scabiosa columbaria
mapmapmapmapmapmapmapmapmap
Uyuzotu (Scabiosa columbaria) Hanımeligiller (Caprifoliaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Çatalca-Kocaeli, Güney Marmara, Batı ve Orta Karadeniz, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Antalya, Adana alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Deniz seviyesi ile 2600 m yükseklikler arasında; yol kenarları, döküntü alanlar, taşlık yamaçlarda gelişim gösterirler.

Bilimsel olarak Scabiosa columbaria L. şeklinde tanımlanır.

Scabiosa etimolojisi

Scabiosa cins adı Latincede `uyuz` anlamına gelen scabies kelimesinden türetilmiştir; bazı türlerinin geçmişte geleneksel olarak uyuz tedavisinde kullanıldığı bilinmektedir.

columbaria etimolojisi

Columbaria {Latince}: güvercine benzer. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.

Morfoloji


30-80 cm boylanabilen, çok yıllık, otsu bir türdür. Gövdeler tüysüz veya havlı, alt kısımlar sıklıkla cılız tüylü, üst kısımlar kıvrık ince ve kısa tüylerle kaplıdır. Çiçeksiz sürgün yaprakları ve alt yapraklar saplı, mızraksı, dikdörtgenimsi veya ters yumurtamsı, küt dişli, dişli veya lirat, nadiren tam kenarlı, tüysüz, havlı veya yünlü tüylü; üst yapraklar sapsız, derin veya iki derin tüysü, dilimler yumurtamsı-şeritsi, tam kenarlı veya dişlidir. Çiçeklenme Haziran-Eylül ayları arasında; çiçek tablası 1.5-3 cm çapta, ± ışınsal; filariler 8-11, şeritsi, genellikle çiçeklerden daha kısa; çiçekler leylak rengi, pembe, soluk sarı veya krem rengi, nadiren beyaz; dış çiçekçiklerin taç yaprakları tam kenarlı; merkez çiçekçikler küresel veya yumurta biçimli; involusel 2-3.5 mm, 8 oyuklu, tüylü çıkıntılı; taççık ~ 1-5 mm, 16-22 damarlı; çanak kısa bir sap üzerinde; kılçık 3.5-9 mm uzunluktadır.

listMaplistPiclist

Gözlemler


Scabiosa columbariaŞavşat / Artvin
Temmuz 2019 ©Mustafa Gökmen
Scabiosa columbariaKavaklı / Yenice / Karabük
Aralık 2019 ©Ahmet Aytekin ve ark.
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan S. columbaria taksonları: Scabiosa columbaria subsp. columbaria, Scabiosa columbaria subsp. columbaria var. columbaria, Scabiosa columbaria subsp. columbaria var. intermedia, Scabiosa columbaria subsp. ochroleuca, Scabiosa columbaria subsp. ochroleuca var. ochroleuca, Scabiosa columbaria subsp. ochroleuca var. webbiana, Scabiosa columbaria subsp. paphlagonica
Türkiye´de doğal yayılan Scabiosa türleri: S.argentea, S.atropurpurea, S.balianii, S.bicolor, S.calocephala, S.canescens, S.caucasica, S.columbaria, S.cosmoides, S.crinita, S.glanduligera, S.hispidula, S.hololeuca, S.kurdica, S.lycia, S.micrantha, S.olivieri, S.paucidentata, S.persica, S.polykratis, S.prolifera, S.pseudograminifolia, S.reuteriana, S.rotata, S.rufescens, S.sicula, S.solymica, S.sosnowskyi, S.sulphurea, S.triniifolia, S.variifolia, S.velenovskiana




Kaynaklar
  1. Davis, 1972, Flora of Turkey and the East Aegean Islands Vol:4 Page:604
  2. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  3. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)