Galagan (Onopordumacanthium) Papatyagiller (Asteraceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Çatalca-Kocaeli, Batı ve Doğu Karadeniz, Yukarı Sakarya, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Hakkari, Antalya, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 600-2600 m yükseklikler arasında; taşlık yamaçlar, döküntü alanlar, orman içi açıklıklar, yol kenarları ve tarlalardaki yabansı otlar arasında yetişirler.
Bilimsel olarak Onopordumacanthium L. şeklinde tanımlanır.
Onopordum etimolojisi
Onopordum Yunancada `eşek` anlamına gelen ónos kelimesi ile `osuruk` anlamına gelen pérdo kelimesinin birleşiminden türetilmiştir. Bu cinsin adı ilk olarak Gaius Plinius Secundus (M.S. 23-79) kullanılmıştır; Plinus Naturalis Historia`yı yazmasıyla tanınan yazar, doğa bilimci Roma´lı komutandır; Plinus´a göre cinsin adı bu bitkilerin eşekler otladığında neden olduğu gürültülü etkilere atıfta bulunur. Cins 1753 yılında Species Plantarum´da Linneaus tarafından yayınlanmadan önce 1718 yılında bu bitki grubuna Fransız botanikçi Sébastien Vaillant tarafından Onopordon adı verilmişti.
acanthium etimolojisi
Acanthium Eski Yunancada `batıcı, dikenli´ anlamındaki ácanthos kelimesi ile `özelliği olan, özellikte´ anlamına gelebilecek -ium sonekinin birleşiminden türetilmiştir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.
Morfoloji
30-150 cm boylanabilen, iki yıllık, otsu bir türdür. Gövde dik ve dallanmıştır, yüzey seyrek veya yoğun örümcek ağsı tüylerle kaplıdır, boylu boyunca yapraksı ve kanatlıdır; kanatlar 2-4 adet, dikenli ve dalgalıdır; dikenler 2-11 mm uzunluktadır; gövde yukarıda 2-7 kapitulum taşıyan yalancı şemsiye çiçek kurulu ile sonlanır. Dip yapraklar eliptik dış hatlıdır, sap yaprakları yukarı doğru şeritsi-mızraksı form alır; tüm yapraklar telek loblu, loblar üçgen biçimli ve 2-11 mm dikenlidir. Çiçeklenme haziran-ağustos ayları arasında gerçekleşir. Kapitulum kanatlı yapraksı gövdelere terminal durumdadır. İnvolukrum küremsi formda ve dikenler hariç 2-3 x 2-6 cm boyutlardadır, taban yassı veya içbükeydir; filariler narin, biz şeklinde ve dikenli uçları ile birlikte 7-25 x 2-3 mm boyutlardadır, 2-3 mm genişlikteki taban kademeli olarak 2-6 mm uzunluğundaki zayıf sarı dikene incelir, tüysüz veya hafifçe örümcek ağsı tüylüdür; dış ve orta filariler geriye bükülmüş veya yaygındır, içte kalanlar diktir. Çiçekler içte kalan filarilerden uzuncadır. Papus tüyler kısa sakallıdır (tüyler üzerinde kısa tüycükler bulunur), kesitin 0.5-1.5 katı kadar uzunluktadır.
NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Flora tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)
Yavuzlar / Başkale / Van
Oğul / Hakkari
Şampaşakaraderbendi / Pülümür / Tunceli
Güzelkonak / Gevaş / Van
Dokuzağaç / Gevaş / Van
Kıbrıs / Mamak / Ankara
