floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Acer monspessulanum
 
Kalekaya / Onikişubat / Kahramanmaraş - Temmuz 2021 © Serdar Ölez
Acer monspessulanumAcer monspessulanumAcer monspessulanumAcer monspessulanumAcer monspessulanumAcer monspessulanumphotos
Gözlem bildir
Fransız akçaağacı
Sapindaceae / Acer / Acer monspessulanum
mapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmap
Fransızakçaağacı (Acer monspessulanum) Akçaağaçgiller (Sapindaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Güney Marmara, Doğu Karadeniz, Asıl Ege, İç Batı Anadolu, Orta Kızılırmak, Yukarı Murat-Van, Hakkari, Antalya, Adana, Orta Fırat, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir.

Bilimsel olarak Acer monspessulanum L. şeklinde tanımlanır.

Acer etimolojisi

Acer cins adı Latincede `sert` anlamına gelen ācris kelimesinden türetilmiştir; odununun sertliğine işaret eder. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.

Morfoloji


15 m´ye kadar boylanabilen, sık dallı, yayvan tepeli, nadiren düzgün gövdeli küçük bir ağaçtır. Kabuk genç yaşlarda düz, pürüzsüz ve parlak; ileri yaşlarda pul halinde çatlaklı ve esmer kül renklidir. Yaprak sapları 1.2-9.8 cm uzunluğunda, çıplak veya tüylüdür; koparıldığında süt çıkarmaz; karşılıklı iki yaprak sapı izi aralıklıdır, birbirine temas etmez. Yaprak 3 loblu (nadiren 5 loblu); 1.1-6 cm boyunda ve 1-7.8 cm genişliğindedir; loblar üçgenimsi yumurta biçiminde, uçları küt ve tam kenarlıdır. Yaprağın üst yüzü koyu yeşil veya boz yeşil, alt yüzü açık yeşil veya gri yeşildir; üst yüzü çıplaktır, alt yüzü ise tüylü veya çıplaktır. Çiçekler yapraklanmadan sonra görülür. Çiçek kurulları kısa saplı, yukarıya doğru dik duran, boyu enine eşit, bileşik yalancı şemsiyedir. Erkek çiçekler kurulun yan ve alt kısmında, dişi çiçekler orta kısmında terminal durumlu olarak yer alırlar. Meyvede nuks yanlarından hafif basılmış küre biçimindedir; kanatlar çoğunlukla uca doğru genişler; kanatlar birbirine paraleldir veya uçları birbirinin üstüne biner, ya da aralarında dar açı (40°-80°) vardır.



listMaplistPiclist

Gözlemler


Acer monspessulanumKalekaya / Onikişubat / Kahramanmaraş
Temmuz 2021 ©Serdar Ölez

IUCN Kırmızı Liste Kategorisi


IUCNIUCNrIUCNcat
DÜŞÜK RİSKLİ / LEAST CONCERN
Bu tür geniş yayılışlıdır ve nüfusu yüksektir. Yakın gelecekte tükenme riski bulunmamaktadır.
Nesli tükenme tehlikesi altında olan türlerin kırmızı listesi Uluslararası Doğal Hayatı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği tarafından hazırlanmaktadır.
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan A. monspessulanum taksonları: Acer monspessulanum subsp. cinerascens, Acer monspessulanum subsp. ibericum, Acer monspessulanum subsp. microphyllum, Acer monspessulanum subsp. monspessulanum, Acer monspessulanum subsp. oksalianum
Türkiye´de doğal yayılan Acer türleri: A.assyriacum, A.campestre, A.cappadocicum, A.heldreichii, A.hyrcanum, A.monspessulanum, A.negundo, A.obtusifolium, A.orthocampestre, A.platanoides, A.pseudoplatanus, A.sempervirens, A.tataricum
Gözlem bildirilen diğer Acer türleri: A.palmatum, A.saccharinum




Kaynaklar
  1. Akkemik, Ü. (Ed). 2018. Türkiye’nin Doğal-Egzotik Ağaç ve Çalıları. Orman Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara. 684s.
  2. Yaltırık, F. 1967. Acer L. In: Davis PH (ed.) Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Vol. 2, pp. 509-519. Edinburgh; Edinburgh University Press.
  3. Yaltırık, F. 1971. Yerli Akçaağaç (Acer L.) Türleri Üzerinde Morfolojik ve Anatomik Araştırmalar. İ.Ü. Orman Fakültesi Yayınları, No: 1661/179.
  4. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  5. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  6. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  7. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)