floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Astragalus cephalotes
 
Ahlat / Bitlis - Temmuz 2021 © Serdar Ölez
Astragalus cephalotesAstragalus cephalotesAstragalus cephalotesAstragalus cephalotesAstragalus cephalotesAstragalus cephalotesphotos
Gözlem bildir
Başlı geven
Fabaceae / Astragalus / Astragalus cephalotes
mapmapmapmap
Başlıgeven (Astragalus cephalotes) Baklagiller (Fabaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Orta Kızılırmak, Adana, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir.

Bilimsel olarak Astragalus cephalotes Banks & Sol. şeklinde tanımlanır.

Astragalus etimolojisi

Astragalus cins adı Yunancada `topuk kemiği` anlamına gelen astragalos kelimesinden türetilmiştir; tohumlarının şekline işaret ettiği sanılmaktadır. Kısaltmalar arasında yer alan & işareti, bu bilim insanlarının bitki hakkındaki makaleyi birlikte yayınladılarını belirtir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Banks kısaltması bilim insanı Joseph Banks (1743-1820) için kullanılmıştır. Sol. kısaltması bilim insanı Daniel Carl Solander (1733-1782) için kullanılmıştır.

Morfoloji


10-35 cm boylanabilen, çok yıllık bir türdür. Yapraklar 6-15 çift yaprakçıklı tüysü birleşik yapıdadır. Yaprak ekseni 7-22 cm uzunlukta, kıvrımsız ve ucu sivri dikenlidir. Yaprakçıklar 6-22 mm uzunlukta, eliptik, dikensi uçlu ve seyrek basit-cılız tüylü veya tüysüzdür. stipül 8-14 mm uzunlukta, mızraksı formda ve tüysüz veya ülgerlidir. Çiçeklenme mayıs-temmuz ayları arasında gerçekleşir. Çiçekler sapsızdır ve her bir yaprak koltuğunda 2-5 adet bulunur. Çiçek kurulu yumurta biçimli veya silindirik, 4-5 cm çapta ve 25-80 çiçeklidir. Brakte 7-12 mm uzunlukta ve şeritsi veya mızraksı formdadır; omurgalı veya kayık şeklindedir; uç kısımlara doğru seyrek cılız tüylüdür. Brakteol yoktur veya 1-2 tanedir; 3.5-7 mm uzunlukta, şeritsi, ince ve kuru zarlıdır. Çanak 12-17 mm uzunlukta, genellikle yoğun beyaz-cılız tüylü veya ülgerlidir; loblar tüpün tabanına kadar bölünmüştür; tüp 7-8 mm uzunluktadır. Taç pembedir; bayrakçık 18-28 mm uzunluktadır.


listMaplistPiclist

Gözlemler


Astragalus cephalotesBayat / Çorum
Haziran 2020 ©Mustafa Gökmen
Astragalus cephalotesAhlat / Bitlis
Temmuz 2021 ©Mustafa Gökmen
Astragalus cephalotesAhlat / Bitlis
Temmuz 2021 ©Serdar Ölez

IUCN Kırmızı Liste Kategorisi


IUCNIUCNrIUCNcat
DÜŞÜK RİSKLİ / LEAST CONCERN
Bu tür geniş yayılışlıdır ve nüfusu yüksektir. Yakın gelecekte tükenme riski bulunmamaktadır.
Nesli tükenme tehlikesi altında olan türlerin kırmızı listesi Uluslararası Doğal Hayatı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği tarafından hazırlanmaktadır.
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan A. cephalotes taksonları: Astragalus cephalotes var. brevicalyx, Astragalus cephalotes var. cephalotes, Astragalus cephalotes var. sintenisianus
Türkiye´de doğal yayılan Astragalus türleri: A.achundovii, A.acicularis, A.acikirensis, A.acmonotrichus, A.acmophylloides, A.acmophyllus, A.adiyamanensis, A.adunciformis, A.aduncus, A.adustus, A.adzharicus, A.aegobromus, A.aintabicus, A.akmanii, A.akscheherensis, A.aladagensis, A.albertshoferi, A.albicalycinus, A.albifolius, A.aleppicus, A.altanii, A.alyssoides, A.amblolepis, A.amoenus, A.ancistrocarpus, A.andrachnaefolius, A.andrasovszkyi, A.angustiflorus, A.angustifolius, A.ansinii, A.antalyensis, A.anthylloides, A.antiochianus, A.apricus, A.argaeus, A.argentophyllus, A.arguricus, A.argyroides, A.armeniacus, A.asciocalyx, A.asterias, A.aucheri, A.aureus, A.austriacus, A.austro-aegaeus, A.aydosensis, A.aytatchii, A.bachmarensis, A.bahcesarayensis, A.baibutensis, A.bakirdaghensis, A.balansae, A.balkisensis, A.barba-jovis, A.barbatus, A.barbeyanus, A.barboides, A.bashkalensis, A.basianicus, A.baytopianus, A.beypazaricus, A.bicolor, A.bombycalyx, A.bozakmanii, A.brachycalyx, A.brachycarpus, A.brachypetalus, A.brachypterus, A.brachystachys, A.bracteosus, A.bruguieri, A.cadmicus, A.calvertii, A.calycinus, A.camptoceras, A.campylorhynchus, A.cancellatus, A.capito, A.caprinus, A.caraganae, A.cariensis, A.caspicus, A.cataonicus, A.caucasicus, A.caudiculosus, A.cedreticola, A.celakovskyanus, A.cephalotes, A.chamaephaca, A.chamardiensis, A.chamberlainianus, A.christianus, A.chrysochlorus, A.chrysostachys, A.chtonocephalus, A.cicer, A.cicerellus, A.cilicius, A.ciloensis, A.cinereus, A.clavatus, A.coarctatus, A.columnaris, A.commagenicus, A.commixtus, A.comosoides, A.compactus, A.condensatus, A.consimilis, A.coodei, A.cornutus, A.crassinervius, A.crenatus, A.cretaceus, A.creticus, A.crinitus, A.cryptocarpos, A.cuspistipulatus, A.cylleneus, A.cymbibracteatus, A.cymbostegius, A.czorochensis, A.dactylocarpus, A.daenensis, A.darendensis, A.davisii, A.decurrens, A.deinacanthus, A.delanensis, A.delbesii, A.demirizii, A.densifolius, A.depressus, A.dictyophysus, A.diphtherites, A.dipodurus, A.dipsaceus, A.dirmilensis, A.distinctissimus, A.diyarbakirensis, A.drusorum, A.dumanii, A.dzhebrailicus, A.echinatus, A.echinops, A.ekicii, A.ekimii, A.elatus, A.elazigense, A.eliasianus, A.elongatus, A.emarginatus, A.epiglottis, A.eriocephalus, A.eriopodus, A.ermineus, A.erythrotaenius, A.eubrychioides, A.expetitus, A.exscapus, A.fabaceus, A.falcatus, A.fallacinus, A.flavescens, A.fragrans, A.fraxinifolius, A.frickii, A.friederikeanus, A.fumosus, A.gaeobotrys, A.galegiformis, A.garaensis, A.gaziantepicus, A.geocyamus, A.germanicopolitanus, A.gevashensis, A.gigantostegius, A.gilvus, A.gladiatus, A.glaucophyllus, A.globosus, A.glycyphylloides, A.glycyphyllos, A.goeznensis, A.gossypinus, A.graecus, A.griseus, A.gummifer, A.guttatus, A.guzelsuensis, A.gymnalopecias, A.gymnolobus, A.haarbachii, A.hakkariensis, A.hakkiaricus, A.halicacabus, A.hamosus, A.hareftae, A.hartvigii, A.haussknechtii, A.helbaekii, A.heldreichii, A.hilaris, A.hirsutus, A.hirticalyx, A.horasanicus, A.huber-morathii, A.humilis, A.humillimus, A.hyalolepis, A.hymenocystis, A.hystrix, A.icmadophilus, A.idae, A.imbricatus, A.inaniae, A.incertus, A.isauricus, A.jodostachys, A.kadschorensis, A.karabaghensis, A.karamasicus, A.karasarensis, A.kastamonuensis, A.khokhrjakovii, A.kirchhoffiae, A.kirshehiricus, A.kochakii, A.kristii, A.kurdicus, A.lagopodioides, A.lagopoides, A.lagowskii, A.laguriformis, A.lamarckii, A.lanatus, A.lasioglottis, A.latifolius, A.latistipulatus, A.leiophyllus, A.leporinus, A.leucolachnus, A.leucomallophorus, A.leucothrix, A.lineatus, A.listoniae, A.longifolius, A.longisubulatus, A.longivexillatus, A.lusitanicus, A.lycaonicus, A.lycius, A.macrocephalus, A.macrostachys, A.macrouroides, A.macrourus, A.mahmutlarensis, A.malatyaensis, A.mardinensis, A.maximus, A.melanocarpus, A.melanocephalus, A.melanophrurius, A.melitenensis, A.mesites, A.mesogitanus, A.mesopotamicus, A.meyeri, A.michauxianus, A.micracme, A.micrancistrus, A.microcephalus, A.micropterus, A.microrchis, A.mirus, A.mitchellianus, A.mollis, A.mugliensis, A.munzurensis, A.muschianus, A.nabelekii, A.nanus, A.nervulosus, A.neurocarpus, A.nezaketiae, A.nigrifructus, A.nigrocalycinus, A.nigropedunculatus, A.nitens, A.noaeanus, A.nydeggeri, A.ochrochlorus, A.odoratus, A.oleifolius, A.oltensis, A.olurensis, A.onobrychioides, A.onobrychis, A.oocephalus, A.oreades, A.oreites, A.ornithopodioides, A.ovabaghensis, A.ovalis, A.ovatus, A.ovinus, A.oxyglottis, A.oxytropifolius, A.panduratus, A.paradoxus, A.parnassi, A.patnosicus, A.pelliger, A.pendulus, A.pennatulus, A.pennatus, A.pereshkhoranicus, A.persicus, A.phrygius, A.physocalyx, A.physodes, A.piletocladus, A.pineticola, A.pinetorum, A.pisidicus, A.plumosus, A.podperae, A.polemoniacus, A.polhillii, A.polyanthus, A.ponticus, A.prusianus, A.pseudocylindraceus, A.pseudomultijugus, A.pseudoutriger, A.pseudovegetus, A.psoraloides, A.ptilodes, A.pulchellus, A.pycnocephalus, A.rausianus, A.renzii, A.retamocarpus, A.robustus, A.roseocalycinus, A.roussaeanus, A.rubicundus, A.russelii, A.sachanewii, A.saganlugensis, A.sakaryaensis, A.sanguinolentus, A.sarikamishensis, A.scabrifolius, A.schizopterus, A.scholerianus, A.schottianus, A.serpentinicola, A.sesameus, A.setulosus, A.shelkovnikovi, A.sibthorpianus, A.sigmoideus, A.siliquosus, A.simonii, A.sinaicus, A.sommieri, A.sorgerae, A.sparsipilis, A.spectabilis, A.sphaeranthus, A.spitzenbergeri, A.spruneri, A.stella, A.stenosemioides, A.stenosemius, A.stereocalyx, A.stevenianus, A.stojani, A.strictifolius, A.strictispinis, A.stridii, A.strigillosus, A.suberosus, A.subhanensis, A.subsecundus, A.subulatus, A.subuliferus, A.surugensis, A.suserianus, A.syringus, A.szovitsii, A.talasseus, A.taochius, A.tatlii, A.tauricolus, A.thiebautii, A.thracicus, A.tigridis, A.tmoleus, A.tokatensis, A.tournefortii, A.trabzonicus, A.trachytrichus, A.tribuloides, A.trichocalyx, A.trichostigma, A.triradiatus, A.trojanus, A.tunceliensis, A.turcicus, A.turkmenensis, A.tuus, A.uhlwormianus, A.uraniolimneus, A.vaginans, A.velenovskyi, A.venulosus, A.vestitus, A.vexillaris, A.viciifolius, A.victoriae, A.viridiformis, A.viridis, A.viridissimus, A.voronovianus, A.vulnerariae, A.wagneri, A.warburgii, A.wiedemannianus, A.xanthogossypinus, A.xerophiloides, A.xerophilus, A.xylobasis, A.yildirimlii, A.yilmazii, A.yueksekovae, A.yusufeliensis, A.zahlbruckneri, A.zaraensis, A.zederbaueri




Kaynaklar
  1. Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press (Çeviri: Ölez S., 2021)
  2. GBIF (2021). Astragalus cephalotes Banks & Sol. in GBIF Secretariat (2021). GBIF Backbone Taxonomy. Checklist dataset https://doi.org/10.15468/39omei accessed via GBIF.org on 2021-09-14.
  3. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  4. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  5. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  6. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)