floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Acer negundo
 
Dikmen Vadisi / Ankara - Mayıs 2014 © Serdar Ölez
Acer negundoAcer negundoAcer negundoAcer negundoAcer negundoAcer negundophotos
Gözlem bildir
Dişbudak Yapraklı Akçaağaç
Sapindaceae / Acer / Acer negundo
mapmapmap
Isfendan (Acer negundo) Akçaağaçgiller (Sapindaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Çatalca-Kocaeli, Orta Karadeniz alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Vatanı Kuzey Amerika'dır Vatanında 2400 m. rakımına kadar çıkar. Yurdumuzun iç kesimleri hariç diğer kesimlerinde optimal gelişim gösterir. Genellikle alçak nehir kıyılarında ve akarsu boylarında yayılış gösterir. Farklı iklimlerde gelişir. Ancak iklim bitki formunu değiştirir. Kurak ve güneşli ortamlarda bitki formu basık ve yuvarlakça, gölgede,ılıman ve yağışlı yerlerde dallar birbirinden oldukça açık, geçirgen bir görünümlü bir form almaktadır. Muhtelif toprak türlerine uyum sağlar. Nemli, gevşek yapılı topraklar bitki için ideal olmasına karşın, derin, drenajı iyi ya da kumlu-tınlı topraklarda da yetişirler.[*]
 


Bilimsel olarak Acer negundo L. şeklinde tanımlanır.

Acer etimolojisi

Acer cins adı Latincede `sert` anlamına gelen ācris kelimesinden türetilmiştir; odununun sertliğine işaret eder. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.

Morfoloji


Hızlı büyüyen, 20 m. ye kadar boylanabilen bir ağaçtır. Genç sürgünler parlak yeşil renklidir. Yapraklar 10-25 cm boyunda, bileşik; genellikle sarımtırak yeşil renkli nadiren beyaza yakın açık yeşil, bazen yeşil-beyaz alacalı; her bir bileşik yaprakta 3-5, bazen 7-9 yaprakçıklı; yaprakçıklar sivri uçlu, yumurtamsı, kenarları dişli; uç yaprakçık bazen 3 loplu, üst yüzü çıplak, alt yüzü tüylüdür. Çiçeklenme yapraklanmadan önce; erkek çiçekler çok ince, uzun sapların ucunda turuncu, pembe, kızıl kahverengi pek çoğu bir arada, her bir sapın ucunda bir tane olmak üzere, salkım halinde aşağı doğru sarkık; dişi çiçekler açık yeşil, bazen pembe renkli, bir sapın üzerinde birkaç tanesi bir arada aşağı doğru sarkıktır. Samara meyvenin kanatları arasındaki açı dardır ve nuks meyve oval şekilli, düzleşmiştir.

listMaplistPiclist

Gözlemler


Acer negundoHuzur / İnegöl / Bursa
Mayıs 2021 ©Serdar Ölez
Acer negundoDikmen Vadisi / Ankara
Mayıs 2014 ©Serdar Ölez
Acer negundoAltınpark / Ankara
Haziran 2015 ©Ahmet Demirtaş
Acer negundoBahçelieveler / Ankara
Mart 2015 ©Ahmet Demirtaş
Acer negundoBahçelievler / Ankara
Mart 2016 ©Ahmet Demirtaş
Acer negundoBestekar Sokak / Ankara
Haziran 2015 ©Serdar Ölez
Acer negundoGürün / Sivas
Ekim 2018 ©Selvinaz Gülçin Bozkurt vd.
Acer negundoKıbrıs / Mamak / Ankara
Aralık 2019 ©Serdar Aslan vd.
Acer negundoAnkara
Aralık 2015 ©İsmail Eker vd.
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Acer türleri: A.assyriacum, A.campestre, A.cappadocicum, A.heldreichii, A.hyrcanum, A.monspessulanum, A.negundo, A.obtusifolium, A.orthocampestre, A.platanoides, A.pseudoplatanus, A.sempervirens, A.tataricum
Gözlem bildirilen diğer Acer türleri: A.palmatum, A.saccharinum




Kaynaklar
  1. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  2. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  3. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  4. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)