floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Astragalus nezaketiae
 
Kırklar / Pülümür / Tunceli - Haziran 2022 © Mustafa Gökmen
Astragalus nezaketiaeAstragalus nezaketiaeAstragalus nezaketiaeAstragalus nezaketiaeAstragalus nezaketiaeAstragalus nezaketiaephotos
Gözlem bildir
Nazikgeven
Fabaceae / Astragalus / Astragalus nezaketiae
mapmap
Nazikgeven (Astragalus nezaketiae) Baklagiller (Fabaceae) ailesinden endemik bir türdür. Türkiye'de sadece Erzurum-Kars alt bölgesinde yayılış göstermektedir. 2000-2600 m yükseklikler arsında; kalkerli taşlık yamaçlar ve bozkırlarda gözlemlenebiir.

Bilimsel olarak Astragalus nezaketiae A.Duran & Aytaç şeklinde tanımlanır.

Astragalus etimolojisi

Astragalus cins adı Yunancada `topuk kemiği` anlamına gelen astragalos kelimesinden türetilmiştir; tohumlarının şekline işaret ettiği sanılmaktadır. Kısaltmalar arasında yer alan & işareti, bu bilim insanlarının bitki hakkındaki makaleyi birlikte yayınladılarını belirtir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. A.Duran kısaltması bilim insanı Ahmet Duran (1996) için kullanılmıştır. Aytaç kısaltması bilim insanı Zeki Aytaç (1991) için kullanılmıştır.

Morfoloji


Yapraksız saplar ve odunsu taban geliştiren çok yıllık bodur otsu bir türdür. Yapraklar 5-12 cm, şeritsi-dikdörtgenimsidir ve yaprak sapı 2.5-5 cm uzunluktadır. Yaprakçıklar 6-12 çift, 5-13 x 4-7 mm, genişçe daire şeklinde veya dikdörtgenimsi-eliptik, yuvarlağımsı veya uç kısım neredeyse çentikli, taban kamamsı, alt yüzey seyrek basık çatal tüylü-ipeksi tüylü, üst tüysüzdür. Stipül beyazımsı-şeffaf, 8-12 mm uzun, yumurtamsı-mızraksı, bizsi-sivri uçlu, yaprak sapına 1-2 mm yapışık, basık beyaz tüylerle kaplı, sonraları tüysüzdür. Çiçek kümesi sapı 4-7.5 cm uzundur ve siyah ve beyaz çatal tüylü tüylüdür. Çiçek durumu 4-9 çiçekli ± seyrek kısa salkımdır. Brakteler ince zarsı, 3-5 mm uzun, yumurtamsı-mızraksı ve basık seyrek tüylüdür. Brakteol 2 tane, küçük tomurcuk kabuğu benzeridir ve çanak tabanındadır. Çiçekler kısaca sapcıklı, çiçek sapı ~3mm uzunluktadır. Çanak 11-14 mm uzun, borumsu, ağırlıkla basık siyah ve bazen az sayıda beyaz tüylüdür, tabanda şişkindir; dişler bizsi ve 3-4 mm uzunluktadır. Taç yapraklar açık mor-pembe renktedir. bayrakçık 24-27 mm uzun, eliptik, ± küt uçludur, tabana yaklaştıkça kademeli olarak incelir. Baklamsı meyve kıvrımlı, ± yayılı, 40-55 x 6-10 mm, açıkça yanal olarak yassı, dikiş izleri çok belirgin, ağsı-damarlı, ve seyrek basık beyaz-ipeksi tüylüdür; çoğunlukla kahverengi lekeli 15-20 tohumludur; gaga (dar uç kısım) 2-6 mm uzun, düz veya hafifçe kıvrımlıdır.



listMaplistPiclist

Gözlemler


Astragalus nezaketiaeKırklar / Pülümür / Tunceli
Haziran 2022 ©Mustafa Gökmen
Astragalus nezaketiaePülümür, Bağırbaba dağı, 2100-2450 m / Tunceli
Haziran 2022 ©Mehmet Yavuz PAKSOY
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Astragalus türleri: A.achundovii, A.acicularis, A.acikirensis, A.acmonotrichus, A.acmophylloides, A.acmophyllus, A.adiyamanensis, A.adunciformis, A.aduncus, A.adustus, A.adzharicus, A.aegobromus, A.aintabicus, A.akmanii, A.akscheherensis, A.aladagensis, A.albertshoferi, A.albicalycinus, A.albifolius, A.aleppicus, A.altanii, A.alyssoides, A.amblolepis, A.amoenus, A.ancistrocarpus, A.andrachnaefolius, A.andrasovszkyi, A.angustiflorus, A.angustifolius, A.ansinii, A.antalyensis, A.anthylloides, A.antiochianus, A.apricus, A.argaeus, A.argentophyllus, A.arguricus, A.argyroides, A.armeniacus, A.asciocalyx, A.asterias, A.aucheri, A.aureus, A.austriacus, A.austro-aegaeus, A.aydosensis, A.aytatchii, A.bachmarensis, A.bahcesarayensis, A.baibutensis, A.bakirdaghensis, A.balansae, A.balkisensis, A.barba-jovis, A.barbatus, A.barbeyanus, A.barboides, A.bashkalensis, A.basianicus, A.baytopianus, A.beypazaricus, A.bicolor, A.bombycalyx, A.bozakmanii, A.brachycalyx, A.brachycarpus, A.brachypetalus, A.brachypterus, A.brachystachys, A.bracteosus, A.bruguieri, A.cadmicus, A.calvertii, A.calycinus, A.camptoceras, A.campylorhynchus, A.cancellatus, A.capito, A.caprinus, A.caraganae, A.cariensis, A.caspicus, A.cataonicus, A.caucasicus, A.caudiculosus, A.cedreticola, A.celakovskyanus, A.cephalotes, A.chamaephaca, A.chamardiensis, A.chamberlainianus, A.christianus, A.chrysochlorus, A.chrysostachys, A.chtonocephalus, A.cicer, A.cicerellus, A.cilicius, A.ciloensis, A.cinereus, A.clavatus, A.coarctatus, A.columnaris, A.commagenicus, A.commixtus, A.comosoides, A.compactus, A.condensatus, A.consimilis, A.coodei, A.cornutus, A.crassinervius, A.crenatus, A.cretaceus, A.creticus, A.crinitus, A.cryptocarpos, A.cuspistipulatus, A.cylleneus, A.cymbibracteatus, A.cymbostegius, A.czorochensis, A.dactylocarpus, A.daenensis, A.darendensis, A.davisii, A.decurrens, A.deinacanthus, A.delanensis, A.delbesii, A.demirizii, A.densifolius, A.depressus, A.dictyophysus, A.diphtherites, A.dipodurus, A.dipsaceus, A.dirmilensis, A.distinctissimus, A.diyarbakirensis, A.drusorum, A.dumanii, A.dzhebrailicus, A.echinatus, A.echinops, A.ekicii, A.ekimii, A.elatus, A.elazigense, A.eliasianus, A.elongatus, A.emarginatus, A.epiglottis, A.eriocephalus, A.eriopodus, A.ermineus, A.erythrotaenius, A.eubrychioides, A.expetitus, A.exscapus, A.fabaceus, A.falcatus, A.fallacinus, A.flavescens, A.fragrans, A.fraxinifolius, A.frickii, A.friederikeanus, A.fumosus, A.gaeobotrys, A.galegiformis, A.garaensis, A.gaziantepicus, A.geocyamus, A.germanicopolitanus, A.gevashensis, A.gigantostegius, A.gilvus, A.gladiatus, A.glaucophyllus, A.globosus, A.glycyphylloides, A.glycyphyllos, A.goeznensis, A.gossypinus, A.graecus, A.griseus, A.gummifer, A.guttatus, A.guzelsuensis, A.gymnalopecias, A.gymnolobus, A.haarbachii, A.hakkariensis, A.hakkiaricus, A.halicacabus, A.hamosus, A.hareftae, A.hartvigii, A.haussknechtii, A.helbaekii, A.heldreichii, A.hilaris, A.hirsutus, A.hirticalyx, A.horasanicus, A.huber-morathii, A.humilis, A.humillimus, A.hyalolepis, A.hymenocystis, A.hystrix, A.icmadophilus, A.idae, A.imbricatus, A.inaniae, A.incertus, A.isauricus, A.jodostachys, A.kadschorensis, A.karabaghensis, A.karamasicus, A.karasarensis, A.kastamonuensis, A.khokhrjakovii, A.kirchhoffiae, A.kirshehiricus, A.kochakii, A.kristii, A.kurdicus, A.lagopodioides, A.lagopoides, A.lagowskii, A.laguriformis, A.lamarckii, A.lanatus, A.lasioglottis, A.latifolius, A.latistipulatus, A.leiophyllus, A.leporinus, A.leucolachnus, A.leucomallophorus, A.leucothrix, A.lineatus, A.listoniae, A.longifolius, A.longisubulatus, A.longivexillatus, A.lusitanicus, A.lycaonicus, A.lycius, A.macrocephalus, A.macrostachys, A.macrouroides, A.macrourus, A.mahmutlarensis, A.malatyaensis, A.mardinensis, A.maximus, A.melanocarpus, A.melanocephalus, A.melanophrurius, A.melitenensis, A.mesites, A.mesogitanus, A.mesopotamicus, A.meyeri, A.michauxianus, A.micracme, A.micrancistrus, A.microcephalus, A.micropterus, A.microrchis, A.mirus, A.mitchellianus, A.mollis, A.mugliensis, A.munzurensis, A.muschianus, A.nabelekii, A.nanus, A.nervulosus, A.neurocarpus, A.nezaketiae, A.nigrifructus, A.nigrocalycinus, A.nigropedunculatus, A.nitens, A.noaeanus, A.nydeggeri, A.ochrochlorus, A.odoratus, A.oleifolius, A.oltensis, A.olurensis, A.onobrychioides, A.onobrychis, A.oocephalus, A.oreades, A.oreites, A.ornithopodioides, A.ovabaghensis, A.ovalis, A.ovatus, A.ovinus, A.oxyglottis, A.oxytropifolius, A.panduratus, A.paradoxus, A.parnassi, A.patnosicus, A.pelliger, A.pendulus, A.pennatulus, A.pennatus, A.pereshkhoranicus, A.persicus, A.phrygius, A.physocalyx, A.physodes, A.piletocladus, A.pineticola, A.pinetorum, A.pisidicus, A.plumosus, A.podperae, A.polemoniacus, A.polhillii, A.polyanthus, A.ponticus, A.prusianus, A.pseudocylindraceus, A.pseudomultijugus, A.pseudoutriger, A.pseudovegetus, A.psoraloides, A.ptilodes, A.pulchellus, A.pycnocephalus, A.rausianus, A.renzii, A.retamocarpus, A.robustus, A.roseocalycinus, A.roussaeanus, A.rubicundus, A.russelii, A.sachanewii, A.saganlugensis, A.sakaryaensis, A.sanguinolentus, A.sarikamishensis, A.scabrifolius, A.schizopterus, A.scholerianus, A.schottianus, A.serpentinicola, A.sesameus, A.setulosus, A.shelkovnikovi, A.sibthorpianus, A.sigmoideus, A.siliquosus, A.simonii, A.sinaicus, A.sommieri, A.sorgerae, A.sparsipilis, A.spectabilis, A.sphaeranthus, A.spitzenbergeri, A.spruneri, A.stella, A.stenosemioides, A.stenosemius, A.stereocalyx, A.stevenianus, A.stojani, A.strictifolius, A.strictispinis, A.stridii, A.strigillosus, A.suberosus, A.subhanensis, A.subsecundus, A.subulatus, A.subuliferus, A.surugensis, A.suserianus, A.syringus, A.szovitsii, A.talasseus, A.taochius, A.tatlii, A.tauricolus, A.thiebautii, A.thracicus, A.tigridis, A.tmoleus, A.tokatensis, A.tournefortii, A.trabzonicus, A.trachytrichus, A.tribuloides, A.trichocalyx, A.trichostigma, A.triradiatus, A.trojanus, A.tunceliensis, A.turcicus, A.turkmenensis, A.tuus, A.uhlwormianus, A.uraniolimneus, A.vaginans, A.velenovskyi, A.venulosus, A.vestitus, A.vexillaris, A.viciifolius, A.victoriae, A.viridiformis, A.viridis, A.viridissimus, A.voronovianus, A.vulnerariae, A.wagneri, A.warburgii, A.wiedemannianus, A.xanthogossypinus, A.xerophiloides, A.xerophilus, A.xylobasis, A.yildirimlii, A.yilmazii, A.yueksekovae, A.yusufeliensis, A.zahlbruckneri, A.zaraensis, A.zederbaueri




Kaynaklar
  1. Duran, A. & Aytaç, Z. 2005: Astragalus nezaketae (Fabaceae), a new species from Turkey. — Ann. Bot. Fennici 42: 381–385.
  2. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  3. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)