Crataegus rhipidophylla

Yaylak mahallesi / Çubuk / Ankara - Ağustos 2024 © Mustafa Gökmen

Gözlem bildir

Kırmızı çiçekli yemişen

Rosaceae / Crataegus / Crataegus rhipidophylla

Kırmızı çiçekli yemişen (Crataegus rhipidophylla) Gülgiller (Rosaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Çatalca-Kocaeli, Batı ve Doğu Karadeniz, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Yukarı Fırat, Yukarı Murat-Van, Hakkari, Adana alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Deniz seviyesi ile 1800 m yükseklikler arasında; kireçtaşı, granite ve volkanik alanlarda; orman içi açıklıklarda tekil bireyler olarak gelişirler.

Bilimsel olarak Crataegus rhipidophylla Gand. şeklinde tanımlanır. Crataegus cins adı Yunancada `güç` anlamına gelen kratos kelimesi ile `keskin` anlamına gelen akis kelimelerinin birleşiminden türetilmiştir; bazi türlerinin keskin batıcı dikenlerini işaret ettiği sanılmaktadır. Rhipidophylla Yunancada `yelpaze` anlamına gelen rhipis kelimesi ile `yaprak` anlamına gelen phylla kelimesinin birleşiminden türetilmiştir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Gand. kısaltması bilim insanı Michel Gandoger (1850-1926) için kullanılmıştır.

Morfoloji

6 m boylanabilen, kışın yapraklarını döken bir ağaçtır. Dallanma düzensiz; dallar dikenli; dikenler 1.5 cm'den daha kısa; sürgüler ülgerlidir. Yapraklar 1-6 cm, elsi loblu; loblar 2-4 çift, keskin veya sivri uçlu, kenarlar testere veya ince dişli, taban lobları arası sığ, parçalanma taban loblarının yarısından fazla değil; taban kamamsı; üst yüz koyu yeşil ve sıklıkla tüysüz, alt soluk yeşil ve damarlar ülgerli; sap 1-5 cm; stipül 5-22 mm uzun, testere veya ince dişlidir. Çiçeklenme Mayıs-Haziran aylarında; çiçek durumu yalancı şemsiye 3-4.5 cm uzun, 5-15 çiçekli; brakte mevcut, erken dökülen; hipantiyum 3-5 mm uzun; çiçekler 10-15 mm çapında; çanak yapraklar üçgenimsi, kenarlar düz; taç yapraklar 6-9 x 6-10 mm; ercik 14-20; başçık eflatun; boyuncuk 1, nadiren 2 adet; çiçek sapı 3-32 mm, tüysüz veya ülgerlidir. Meyve 5-11 mm çapında, (-1) 2 tohumlu; parlak kırmızıdır ve Eylül-Ekim aylarında olgunlaşır.

listMap listPic list

Gözlemler

Yaylak mahallesi / Çubuk / Ankara
Ağustos 2024 ©Mustafa Gökmen Crataegus rhipidophylla

IUCN Kırmızı Liste Kategorisi

DÜŞÜK RİSKLİ / LEAST CONCERN
Bu tür geniş yayılışlıdır ve nüfusu yüksektir. Yakın gelecekte tükenme riski bulunmamaktadır.
Nesli tükenme tehlikesi altında olan türlerin kırmızı listesi Uluslararası Doğal Hayatı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği tarafından hazırlanmaktadır.

Benzer taxonlar

Türkiye´de doğal yayılan diğer C. rhipidophylla taksonları: Crataegus rhipidophylla var. kutahyaensis, Crataegus rhipidophylla var. rhipidophylla
Türkiye´de doğal yayılan diğer Crataegus türleri: C.ambigua, C.azarolus, C.caucasica, C.christensenii, C.heterophylloides, C.longipes, C.meyeri, C.microphylla, C.monogyna, C.orientalis, C.pentagyna, C.peshmenii, C.pseudoheterophylla, C.rhipidophylla, C.tanacetifolia, C.turcicus, C.yaltirikii
Türkiye'de gözlemlenebilecek bazı diğer Crataegus türleri: C.crus-galli, C.oxyacantha

Kaynaklar

NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Flora tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)

Sayfaya atıf metni: Crataegus rhipidophylla. florꜳnatolica içinde. Erişim tarihi Aralık 26, 2024, Erişim adresi http://floranatolica.com/eukaria/gui/species.php?ID=410
Manifesto: Floranatolica sayfaları amatör bir grup tarafından derlenir hazırlanır; mekânlar, rotalar ve canlılar hakkında genel bilgiler vererek, insanların doğa sevgisi ve onu koruma ve araştırma isteğini arttırmayı hedefler. Floranatolica, bitki gözlemlerini kaydedip organize edebileceğiniz ve diğer gözlemciler ve araştırmacılar ile paylaşabileceğiniz bir platform sağlar. Floranatolica ayrıca gezip gördüğünüz yerlerin parkur, yorum ve gözlemlerini paylaşabileceğiniz bir platformdur. Dileyen herkes Floranatolica'ya gönüllü katkı sağlayabilir. Floranatolica tüm doga yürüyüşçülerini, bitki gözlemcilerini, mantar toplayıcılarını, orman ve park korucularını, ekolojistleri ve doğa tutkunlarını bu amaçla yurttaş bilgin olmaya davet eder; ayrıca tüm bilim insanlarını da gözlemlerini erişilebilir ve sistematik platformlarda paylaşmaya davet eder. Floranatolica biyo-coğrafyamızda tanımlanabilen/keşfedilen tüm verilerin toplumun ortak değeri olduğuna, bu değerin tanınması ve anlaşılması ile onu koruma isteğinin belirgin olarak artacağına inanır. floranatolica.com web sitesi GezenAdam tarafından şekillendirilmiştir; bu sayfalarda yayınlanan içeriklere katkıda bulunmak veya değiştirmemiz gerektiğini düşündüğünüz kısımları bildirmek için bize admin@floranatolica.com adresinden ulaşabilirsiniz. Yasal Uyarı: Bu sayfa Creative Commons Atıf CC-BY-SA 4.0 Uluslararası Lisansı ile yayınlanmaktadır; uygun atıf ve bağlantı vermek kaydı ile bu sayfada yayınlanan görsel ve metinleri her ortam veya formatta kopyalayabilir ve yeniden dağıtabilirsiniz; bu sayfaya atıf yapmak için MLA, CMOS, APA, ASA, MHRA,... kalıplarından yararlanabilirsiniz. Bu sayfada yayınlanan fotoğraf ve metinlerin tüm sorumluluğu paylaşımı yapan editöre aittir. Editör bu fotograf veya metinleri floranatolica.com web sitesinde yayınlayarak, kendi adı ve bu sayfa bağlantısı verilmesi kaydı ile bunların her ortam veya formatta kopyalanabilir ve yeniden dağıtilabilir olmasına izin verdiğini kabul etmektedir. Editör kendisine ait olmayan ve telif hakkı içeren veya T.C. yasalarına uygunsuz paylaşımlar yapamaz. Florꜳnatolica şikayet postası almadığı sürece bu paylaşımları yayında tutar ve içerik sorumluluğunu kabul etmez. Bu paylaşımların içeriği ile ilgili uygunsuz bir durum olduğunu düşünüyorsanız lütfen admin@floranatolica.com adresine bildiriniz. Bildiriminiz en kısa sürede değerlendirilip size bilgi verilecektir. Çerez Politikası ve Aydınlatma Metni: 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu uyarınca, kişisel verileriniz; veri sorumlusu olarak Florꜳnatolica web sitesi tarafından KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen kapsamda işlenebilecektir. KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen haklarınıza ilişkin taleplerinizi, Veri Sorumlusuna Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ uyarınca hazırlayarak admin@floranatolica.com eposta adresinden iletebilirsiniz. Reklam Politikası: Bu sayfada yayınlanan reklamlar GoogleAdsense tarafından seçilmekte ve yerleştirilmektedir. Uygunsuz içerikte olduğunu düşündüğünüz reklamları bildiriniz.

Crataegus etimolojisi

rhipidophylla etimolojisi

Morfoloji

Gözlemler

IUCN Kırmızı Liste Kategorisi