floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Cyclamen coum
 
Bilezikçi Çiftliği / İstanbul - Ocak 2020 © Serdar Ölez
Cyclamen coumCyclamen coumCyclamen coumCyclamen coumCyclamen coumCyclamen coumphotos
Gözlem bildir
Yersomunu
Primulaceae / Cyclamen / Cyclamen coum
mapmapmapmapmapmapmapmapmap
Yersomunu (Cyclamen coum) Çuhaçiçeğigiller (Primulaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Çatalca-Kocaeli, Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, Antalya, Adana alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Deniz seviyesi ile 2135 m yükseklikler arasında; kızıçam, göknar ve meşe-kayın orman altlarında, taşlık yamaçlarda çalı altlarında gelişim gösterir.

Bilimsel olarak Cyclamen coum Mill. şeklinde tanımlanır.

Cyclamen etimolojisi

Cyclamen tür adı Latincede `daire, çember, döngü` anlamına gelen cyclamīnos kelimesinden türetilmiştir; tür meyve saplarının olgunlukta zemberek gibi iç bükey kıvrılmasına işaret ettiği düşünülmektedir.

coum etimolojisi

Coum eskiden Kilikya`da (bugünkü Adana çevresinde Roma İmparatorluğunun bir eyaleti) bir bölge olan Koa (Quwê)`ya atıfta bulunduğu düşünülmektedir; Koa Cyclamen coum`un doğal yaşam alanlarından biridir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Mill. kısaltması bilim insanı Philip Miller (1691-1771) için kullanılmıştır; Miller İskoç kökenli İngiliz botanikçidir; hayatı boyunca Chelsea Physic Garden´da bahçevan olarak çalışmıştır; 1731 yılında The Gardener´s Dictionary adlı eserini yayınlamıştır.

Morfoloji


20-25 cm boylanabilen, yumru köklü bir türdür. Yumru kök genellikle en çok 3.5 cm çapta, basık - küremsi, havlı yüzeylidir ve tabandan köklenir. Yapraklar yuvarlağımsı veya genişçe yumurtamsı-kalpsi, 2-5 x 2-5 cm boyutlarda, üst kısmı mat yeşil ve genellikle ebruli, tam kenarlı, bazen düzensiz olarak dişlidir ve çiçeklerden önce yapraklanır. Çiçeklenme Şubat-Mayıs ayları arasında; taç soluk veya koyu kızılımsı mor, nadiren beyaz, loblar kulaksız, geriye bükülmüş, yuvarlağımsı veya genişçe yumurtamsı, 8-15 mm, keskin uçlu veya küt uçlu, tam kenarlı veya nadiren biraz dişli, taban belirgin koyu düzensiz lekeli; leke küçük beyaz veya soluk pembe desenle çevrili; boyuncuk gömülü veya kısaca dışa taşmıştır. Meyve sapı uç kısımdan zemberek gibi içe sarılıdır.

listMaplistPiclist

Gözlemler


Cyclamen coumMüderris / Küre / Kastamonu
Kasım 2023 ©Serdar Ölez
Cyclamen coumİnaltı / Ayancık / Sinop
Kasım 2023 ©Serdar Ölez
Cyclamen coumBoyabat / Sinop
Kasım 2023 ©Serdar Ölez
Cyclamen coumTatlıca / Erfelek / Sinop
Kasım 2023 ©Serdar Ölez
Cyclamen coumAbalı / Sinop
Ekim 2023 ©Serdar Ölez
Cyclamen coumBaşekin / Saraydüzü / Sinop
Ekim 2023 ©Serdar Ölez
Cyclamen coumArkut Dağı / Gerede / Bolu
Mayıs 2021 ©Figen Balamur Uğur
Cyclamen coumBoğazkale / Çorum
Mart 2021 ©Serdar Ölez
Cyclamen coumTatlıca Şelaleleri / Sinop
Ekim 2020 ©Mustafa Gökmen
Cyclamen coumBilezikçi Çiftliği / İstanbul
Ocak 2020 ©Serdar Ölez
Cyclamen coumNGBB / İstanbul
Ocak 2019 ©Serdar Ölez
Cyclamen coumArıt / Bartın
Aralık 2018 ©Bilge Tunçkol ve ark.
Cyclamen coumPülümür, Karagöz köyü, 1700-2000 m / Tunceli
Haziran 2022 ©Mehmet Yavuz PAKSOY
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan diğer C. coum taksonları: Cyclamen coum subsp. caucasicum, Cyclamen coum subsp. coum
Türkiye´de doğal yayılan diğer Cyclamen türleri: C.alpinum, C.cilicium, C.coum, C.graecum, C.hederifolium, C.intaminatum, C.mirabile, C.parviflorum, C.persicum, C.pseudibericum, C.repandum




Kaynaklar
  1. Davis, 1978, Flora of Turkey and the East Aegean Islands Vol:6 Page:132
  2. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  3. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)