floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Echinops onopordum
 
Bu tür için henüz fotoğraf bulunmamaktadır
Gözlem bildir
Öddikeni
Asteraceae / Echinops / Echinops onopordum
mapmap
Öddikeni (Echinops onopordum) Papatyagiller (Asteraceae) ailesinden endemik bir türdür. Türkiye'de sadece Antalya alt bölgesinde yayılış göstermektedir. Antalya iline özgü olan bu tür, yetişme ortamı olarak, 50‐450 m’ler arasındaki, kireç taşlı kayalık yamaçlarda yetişmektedir. Çiçeklenme zamanı ise mayıs‐haziran aylarıdır.

Bilimsel olarak Echinops onopordum P.H.Davis şeklinde tanımlanır.

Echinops etimolojisi

Echinops cins adı Yunanca “kirpi” anlamına gelen ekhinos kelimesi ile “kafa” anlamına gelen ops kelimesinin birleşiminden türetilmiştir; cinsin dikenli görünümlü çiçek durumuna atıfta bulunur.

onopordum etimolojisi

Onopordum Yunancada `eşek` anlamına gelen ónos kelimesi ile `osuruk` anlamına gelen pérdo kelimesinin birleşiminden türetilmiştir. Bu cinsin adı ilk olarak Gaius Plinius Secundus (M.S. 23-79) kullanılmıştır; Plinus Naturalis Historia`yı yazmasıyla tanınan yazar, doğa bilimci Roma´lı komutandır; Plinus´a göre cinsin adı bu bitkilerin eşekler otladığında neden olduğu gürültülü etkilere atıfta bulunur. Cins 1753 yılında Species Plantarum´da Linneaus tarafından yayınlanmadan önce 1718 yılında bu bitki grubuna Fransız botanikçi Sébastien Vaillant tarafından Onopordon adı verilmişti. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. P.H.Davis kısaltması bilim insanı Peter Hadland Davis (1918 - 1992) için kullanılmıştır; Davis 1963´te Contributions to the flora of Turkey adlı tezi D.Sc. unvanı almıştır

Morfoloji


Dik gövdeli, basit veya az dallanmış çok yıllık bitkiler. Alt yapraklar kısa saplı, 50 cm boyunda. Gövde yaprakları sapsız, gövdeyi sarıcı. Kafalar yaklaşık 5 cm çapında. Çiçekler beyaz renkli. Aken meyve 9 mm boyunda.

Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan diğer Echinops türleri: E.acantholepis, E.adenocaulos, E.adenoclados, E.albidus, E.antalyensis, E.borae, E.chardinii, E.dumanii, E.emiliae, E.gaillardotii, E.heterophyllus, E.melitenensis, E.mersinensis, E.microcephalus, E.onopordum, E.orientalis, E.ossicus, E.phaeocephalus, E.polyacanthus, E.pungens, E.ritro, E.ritrodes, E.sphaerocephalus, E.spinosissimus, E.tenuisectus, E.tournefortii, E.transcaucasicus, E.vaginatus




Kaynaklar
  1. R. S. Göktürk, “Phaselis Antik Kenti Florası I”. Phaselis I (2015) 81-131.
  2. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  3. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Flora tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)