Gelinçarşafı (Geraniumpyrenaicum) Turnagagasıgiller (Geraniaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Istranca, Çatalca-Kocaeli, Ergene, Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Konya, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Hakkari, Antalya, Adana, Orta Fırat, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 50-2400 m yükseklikler arasında;koruluklar, çayırlıklar, toprak yığınları, taşlık yamaçlar ve su boylarında doğal olarak gelişirler.
Bilimsel olarak Geraniumpyrenaicum Burm.f. şeklinde tanımlanır.
Geranium etimolojisi
Geranium Yunancada `turna, boynunu turna gibi uzatmış` anlamına gelen geranos kelimesinden türetilmiştir.
pyrenaicum etimolojisi
Pyrenaicum adlandırması ilk tür örneğinin Pirene Dağlarında bulunduğuna veya türün bu bölgede yoğun olarak görülmesine atıfta bulunur; Pirene Dağları İspanya ve Fransa arasında sınır çizgisi oluşturan sıra dağlardır. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Burm.f. kısaltması bilim insanı Nicolaas Laurens (Nicolaus Laurent) Burman (1734-1793) için kullanılmıştır.
Morfoloji
15-50 cm boylanabilen, çok yıllık, otsu bir türdür. Gövdeler kısa salgılı tüylü ve sıklıkla yaygın uzun salgısız tüylüdür. Dip yapraklar sığ elsi dilimli; dilimler 2/3 derinlikte, kamamsı formda, tepesi kesik, kısaca uç kısımlar uçları küt dişli 2-3 alt dilime daha ayrılmıştır. Çiçeklenme Mayıs-temmuz ayları arasında; çiçek sapı salgılı tüylü - kısa havlı, meyve zamanı aşağı bükük; çanak yapraklar yumurtamsı - dikdörtgenimsi, 4.5-5 mm, ± salgılı tüylü - kısa havlı ve kenarlara doğru sıklıkla cılız tüylü, kılçık 0.1-0.3 mm; taç yapraklar derin çentikli, 8-10 mm, leylak rengi veya nadiren beyaz renktedir. Mericarp tohum kırışıksız, basık havlı; tohumlar pürüzsüz yüzeylidir.
Bakis, Y., Babac, M. T., & Uslu, E. (2011) "Updates and improvements of Turkish Plants Data Service (TÜBİVES)" In Health Informatics and Bioinformatics (HIBIT), 2011 6th International Symposium on (pp. 136-140). IEEE. [PDF]
Babac, M. T. (2004) "Possibility of an information system on plants of South-West Asia with particular reference to the Turkish Plants Data Service (TÜBİVES)" Turk J Bot, 28, 119-127. [PDF]
NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)