Onobrychis cornuta

Bozağakaraderbent / Pülümür / Tunceli - Haziran 2022 © Serdar Ölez

Gözlem bildir

Kuşkaçıran

Fabaceae / Onobrychis / Onobrychis cornuta

Kuşkaçıran (Onobrychis cornuta) Baklagiller (Fabaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Konya, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Hakkari, Antalya, Adana, Orta Fırat, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Türkiye, Kafkasya, Batı Suriye, İran, Afganistan ve Türkmenistan’da; 1200-3100 metre yükseltiler arasında; kayalık ve dağlık yamaçlarda, yassı çakıl alanlarda yayılış gösterir.

Bilimsel olarak Onobrychis cornuta (L.) Desv. şeklinde tanımlanır. Onobrychis cins adı Antik Yunancada 'eşek' anlamına gelen ónos (ὄνος) ve 'açgözlülükle yemek' anlamına gelen brýkein'den (βρύκειν) sözcüklerinin birleşiminden türetilmiştir; bu bitki çinsinin memeli otçullarca yem bitkisi olarak beğeni ile tüketildiğine işaret eder. Parantez içerisindeki kısaltmalar bu taksonu ilk yayınlayan kişiyi/kişileri, parantez dışındakiler ise ilk yayın ardından bu taksona revizyon yapan kişi/kişileri belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur. Desv. kısaltması bilim insanı Nicaise Auguste Desvaux (1784-1856) için kullanılmıştır.

Morfoloji

Dikenli yastık formunda veya en fazla 60 cm çapında kümelerden oluşan ve en fazla 50 cm yüksekliğinde karmaşık dallı çalıdır. Yapraklar; 2-5 çift şeritsi ya da şeritsi-mızraksı yaprakçıklı olup her iki yüzü de ince tüylü veya yayılıcı kısa-ince-zayıf tüylerle örtülüdür. Kulakçıklar yapışık olup büzülmüş dokuludur. Çiçek sapları yapraklardan daha kısa veya hemen hemen ona eşittir. Çiçek kurulu 2-5 çiçeklidir. Boyları 2-2,5 mm uzunluğunda ve hemen hemen eşit olan dişlerle beraber çanak yaprak boyu 4,5-6 mm’dir. Taç yapraklar kırmızımsı mor, eflatun, beyaz veya pembe renkte, bayrakçık köşeleri yuvarlak ters üçgen şeklinde veya hemen hemen tırnaklı olup 12-15(-17) mm uzunluğundadır. Taç yaprak kanatları 10-14 mm, omurga 12-16 mm uzunluğundadır. Ovaryum tüysüz veya kısa-ince-zayıf tüylüdür. Meyve tüysüz veya kısa tüylü, yarım küre şeklinde, sıkıştırılmış ve sorguçlu olup 9-13 mm uzunluğundadır.

Gözlemler

Berçelan Yaylası / Hakkari
Temmuz 2024 ©Serdar Ölez Onobrychis cornuta

Türkiye´de doğal yayılan diğer Onobrychis türleri: O.aequidentata, O.alba, O.albiflora, O.altissima, O.araxina, O.argaea, O.argyrea, O.atropatana, O.beata, O.cappadocica, O.caput-galli, O.carduchorum, O.cigdemiae, O.cilicica, O.cornuta, O.crista-galli, O.densijuga, O.elata, O.fallax, O.galegifolia, O.germanicopolitana, O.gracilis, O.hajastana, O.halysensis, O.haussknechtii, O.huetiana, O.hypargyrea, O.kotschyana, O.lasiostachya, O.lasistanica, O.major, O.marashensis, O.megataphros, O.meschetica, O.montana, O.mutensis, O.nitida, O.occulta, O.ornata, O.oxyodonta, O.paucijuga, O.pisidica, O.podperae, O.ptolemaica, O.quadrijuga, O.radiata, O.shahpurensis, O.sivasica, O.stenostachya, O.subacaulis, O.sulphurea, O.tournefortii, O.transcaucasica, O.viciifolia

Kaynaklar

Akkemik, Ü. (Ed). 2018. Türkiye’nin Doğal-Egzotik Ağaç ve Çalıları. Orman Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara. 684s.
Hedge, I. 1970. Onobrychis Adans. In: Davis PH (ed). Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Vol.3, pp. 560-589. Edinburgh.
NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)

Manifesto: Floranatolica sayfaları amatör bir grup tarafından derlenir hazırlanır; mekânlar, rotalar ve canlılar hakkında genel bilgiler vererek, insanların doğa sevgisi ve onu koruma ve araştırma isteğini arttırmayı hedefler. Floranatolica, bitki gözlemlerini kaydedip organize edebileceğiniz ve diğer gözlemciler ve araştırmacılar ile paylaşabileceğiniz bir platform sağlar. Floranatolica ayrıca gezip gördüğünüz yerlerin parkur, yorum ve gözlemlerini paylaşabileceğiniz bir platformdur. Dileyen herkes Floranatolica'ya gönüllü katkı sağlayabilir. Floranatolica tüm doga yürüyüşçülerini, bitki gözlemcilerini, mantar toplayıcılarını, orman ve park korucularını, ekolojistleri ve doğa tutkunlarını bu amaçla yurttaş bilgin olmaya davet eder; ayrıca tüm bilim insanlarını da gözlemlerini erişilebilir ve sistematik platformlarda paylaşmaya davet eder. Floranatolica biyo-coğrafyamızda tanımlanabilen/keşfedilen tüm verilerin toplumun ortak değeri olduğuna, bu değerin tanınması ve anlaşılması ile onu koruma isteğinin belirgin olarak artacağına inanır. floranatolica.com web sitesi GezenAdam tarafından şekillendirilmiştir; bu sayfalarda yayınlanan içeriklere katkıda bulunmak veya değiştirmemiz gerektiğini düşündüğünüz kısımları bildirmek için bize admin@floranatolica.com adresinden ulaşabilirsiniz. Yasal Uyarı: Bu sayfa Creative Commons Atıf CC-BY-SA 4.0 Uluslararası Lisansı ile yayınlanmaktadır; uygun atıf ve bağlantı vermek kaydı ile bu sayfada yayınlanan görsel ve metinleri her ortam veya formatta kopyalayabilir ve yeniden dağıtabilirsiniz; bu sayfaya atıf yapmak için MLA, CMOS, APA, ASA, MHRA,... kalıplarından yararlanabilirsiniz. Bu sayfada yayınlanan fotoğraf ve metinlerin tüm sorumluluğu paylaşımı yapan editöre aittir. Editör bu fotograf veya metinleri floranatolica.com web sitesinde yayınlayarak, kendi adı ve bu sayfa bağlantısı verilmesi kaydı ile bunların her ortam veya formatta kopyalanabilir ve yeniden dağıtilabilir olmasına izin verdiğini kabul etmektedir. Editör kendisine ait olmayan ve telif hakkı içeren veya T.C. yasalarına uygunsuz paylaşımlar yapamaz. Florꜳnatolica şikayet postası almadığı sürece bu paylaşımları yayında tutar ve içerik sorumluluğunu kabul etmez. Bu paylaşımların içeriği ile ilgili uygunsuz bir durum olduğunu düşünüyorsanız lütfen admin@floranatolica.com adresine bildiriniz. Bildiriminiz en kısa sürede değerlendirilip size bilgi verilecektir. Çerez Politikası ve Aydınlatma Metni: 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu uyarınca, kişisel verileriniz; veri sorumlusu olarak Florꜳnatolica web sitesi tarafından KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen kapsamda işlenebilecektir. KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen haklarınıza ilişkin taleplerinizi, Veri Sorumlusuna Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ uyarınca hazırlayarak admin@floranatolica.com eposta adresinden iletebilirsiniz. Reklam Politikası: Bu sayfada yayınlanan reklamlar GoogleAdsense tarafından seçilmekte ve yerleştirilmektedir. Uygunsuz içerikte olduğunu düşündüğünüz reklamları bildiriniz.

Onobrychis etimolojisi

Morfoloji

Gözlemler