floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Papaver setiferum
 
Şampaşakaraderbendi / Pülümür / Tunceli - Haziran 2022 © Mustafa Gökmen
Papaver setiferumPapaver setiferum
Gözlem bildir
Gelinalı
Papaveraceae / Papaver / Papaver setiferum
mapmapmapmapmapmapmapmap
Gelinalı (Papaver setiferum) Haşhaşgiller (Papaveraceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Doğu Karadeniz, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Hakkari alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 1450-2800 m yükseklikler arasında; taşlık yamaçlar, çayırlıklar, bozkırlar, mısır tarlaları ve sıklıkla akasu yakınında gözlemlenebilir; hiç bir zaman yoğun topluluklar oluşturmaz.

Bilimsel olarak Papaver setiferum Goldblatt şeklinde tanımlanır.

Papaver etimolojisi

Papaver cins adı İsveçli biyolog, fizikçi ve botanikçi Carl von Linnaeus (1707-1778) tarafından adlandırılmıştır. Latincede `süt` anlamına gelen pappa kelimesinden türetilmiştir; içerdiği lateks sıvısına işaret eder. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Goldblatt kısaltması bilim insanı Peter Goldblatt (1943-) için kullanılmıştır.

Morfoloji


40-60 cm boylanabilen bir türdür. Gövde dik gelişir, alt kısım yayılı-kılçıklı, üst kısım basık-kılçıklıdır. Yapraklar 45 cm´e kadar uzayabilir, derin tüysü veya ± birleşik formda olabilir; kenarlar düzensiz dişlidir. Sap yaprakları 5-6 adettir, en üstteki yaprak gövdenin son 1/3´ünde yer alır. Floral brakteler mevcuttur veya yoktur; varsa küçük, 1-4 adet ve tam kenarlı veya dişli kenarlıdır. Tomurcuk genellikle yumurta biçimlidir ve her zaman dik durur. Çanak 2- veya 3-kapaklıdır; narin neredeyse-yaygın sert kılıdır. Taç yapraklar 4 veya 6 adettir, derin portakal rengi veya parlak kırmızı renktedir, belirgin siyah düzensiz lekelidir; lekeler uzunluklarından daha geniştir ve tabandan uzaklaştıkça genişler. Sapçıklar 1.3 cm´e kadar uzundur; başçık koyu eflatundur. Kapsül 2.5 cm´e kadar olabilir. Tabla yassıdır; tepecik 9-19 adettir.



listMaplistPiclist

Gözlemler


Papaver setiferumŞampaşakaraderbendi / Pülümür / Tunceli
Haziran 2022 ©Mustafa Gökmen
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan diğer Papaver türleri: P.acrochaetum, P.arachnoideum, P.arenarium, P.argemone, P.armeniacum, P.bracteatum, P.clavatum, P.curviscapum, P.cylindricum, P.dubium, P.fugax, P.glaucum, P.gracile, P.guerlekense, P.hybridum, P.lacerum, P.lateritium, P.libanoticum, P.macrostomum, P.minua, P.orientale, P.persicum, P.pilosum, P.postii, P.purpureomarginatum, P.ramosissimum, P.rhoeas, P.rhopalothece, P.setiferum, P.shepardi, P.somniferum, P.stylatum, P.syriacum, P.triniifolium, P.virchowii, P.yildirimlii




Kaynaklar
  1. Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press (Kısım çevirisi: Ölez S., 2023)
  2. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  3. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)