Bodurgül (Rosapulverulenta) Gülgiller (Rosaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Güney Marmara, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Konya, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Hakkari, Antalya, Adana, Orta Fırat alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Türkiye´nin yanı sıra Güney-Doğu Avrupa, Batı Suriye, Kıbrıs, Kafkasya, Azerbaycan, Ermenistan, Kuzey İran, Doğu Irak, Lübnan, Afganistan´da da yayılış gösterir. 700-2550 m yükseklikler arasında; kuru açıklıklarda, sıklıkla sıyrılmış topraklarda, ardıç çalılıklarında, çam ağaçları arasında, artemisia bozkırlarında, taşlık ve taşlık yamaçlarda, toprak yığınlarında, döküntülerde ve subalpin çayırlıklarda; kireçtaşı veya volkanik kayaçlarda gözlenlenebilir.
Bilimsel olarak Rosapulverulenta M.Bieb. şeklinde tanımlanır.
Rosa etimolojisi
Rosa {Latince}: gül. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. M.Bieb. kısaltması bilim insanı Friedrich August Marschall von Bieberstein (1768-1826) için kullanılmıştır.
Morfoloji
0.3-0.6 m yüksekliğinde olan çok sık dallı yumak şeklinde bodur çalılardır. Dikenler çok sık, bazıları küçük, narin ve düz, bazıları ise sert görünüşlü, hafifçe aşağıya doğru eğik, tabanda genişlemiş ve asimetrik, dikenlerin boyu 0.3-1.2 cm’dir. Gövde üzerinde çok sık saplı gland ve iğnemsi, kılsı dikenler mevcuttur ve diğer dikenlerle iç içe bulunur. Yapraklar 5-7 yaprakçıklı; geniş yumurtamsı, yuvarlağımsı şekilde, 0.8-2.5 x 0.7-2.2 cm, ucu kesik gibi, tabanı nadiren sivri ya da kamamsı, genelde yuvarlağımsı, üst yüzü hafif tüylü ve seyrek bezeli, alt yüzü özellikle damarlar boyunca çok sık tüylü ve çok sık bezelidır. Yaprakçık kenarları kısa belirgin bezeli dişli, yapraklar yapışkan, aromatik, reçine kokulu, kulakçık oldukça geniş ve gösterişlidir. Çiçekler genellikle tek tek, nadiren 2-3’lü gruplar halindedir. Çiçek sapı 0.2-1.8 cm, genellikle sık saplı bezeli, seyrek olarak da iğnemsi dikenli, nadiren çıplaktır. Çanak yapraklar yumurtamsı, tepede dar uzun loplu, 2.5 cm’ye kadar uzunlukta, dış çanak yapraklar pennatifid ve mızraksı loplu ve loplar bezeli-çift sıralı testere dişli, arkada hemen hemen bezeli, çiçeklenme zamanından sonra yayık ya da diktir, genellikle meyve olgunlaşıncaya kadar kalıcıdır. Taç yapraklar 1.4-2.2 x 1.1-1.9 cm, koyu pembe renkte; stilus ince uzun yumuşak tüylü ya da yünsü, stigma başı sık ve basık, yarıküremsi, disk dar, ağız kısmı geniştir. Hipantiyum genellikle küremsi, nadiren oval, üzeri sık olarak saplı bezeli ve seyrek iğnemsi dikenli ve parlak kırmızıdır (Nilsson, 1972; Kültür, 1998).
Nilsson, Ö. 1972. Rosa L. In: Davis PH (ed.) Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Vol. 4, pp. 106-128, Edinburgh; Edinburgh University Press.
Kültür, Ş. 1998. Kuzey-Batı Türkiye’de yetişen yabani Rosa türleri üzerine farmasotik botanik bir araştırma. İ.Ü. Eczacılık Fakültesi Doktora Tezi
NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Flora tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)
Ardıçlı / Pülümür / Tunceli
Ankara
