floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Solanum lycopersicum
 
Obalı / Baykan / Siirt - Temmuz 2021 © Serdar Ölez
Solanum lycopersicumSolanum lycopersicumSolanum lycopersicumSolanum lycopersicum
Gözlem bildir
Domates
Solanaceae / Solanum / Solanum lycopersicum
map
Domates (Solanum lycopersicum) Türkiye´de doğal kaydı bulunmayan bir kültür bitkisidir; tarım, süs bitkisi yetiştiriciliği veya çevre düzenlemesi gibi nedenlerle insan eliyle yetiştirilmektedir; ancak kültür bitkileri uygun şartlar bulmaları durumunda doğallaşabilir..

Bilimsel olarak Solanum lycopersicum L. şeklinde tanımlanır.

Solanum etimolojisi

Solanum ilk olarak S. nigrum için Büyük Plinius (Pliny the Elder) tarafından kullanılmış; Sol Latincede güneş anlamına gelir [Güneşin bitkisi]; Solamen Latincede teselli anlamına gelir, bazı türlerinin narkotik özelliklerine atıfta bulunur.

lycopersicum etimolojisi

Lycopersicum Eski Yunancada (lúkopersikōn) `kurt´ anlamına gelen λύκος (lúkos) kelimesi ile `şeftali´ anlamına gelen περσικών (persikṓn) kelimesinin birleşiminden türetilmiştir;  Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.

Morfoloji


3 metre kadar boylanabilen, çok yıllık, otsu bir türdür. Birincil kök birkaç metre uzunluğunda büyüyebilir. Gövde köşelidir ve karakteristik bir koku veren tüylerle ve salgılı uzantılarla kaplıdır. Yapraklar, 137.5° açı ile gövde üzerinde dönüşümlü olarak dizilidir. Yaprakların şekli derin tüysü loblu veya tüysü birleşik yapıda olabilir. Bileşik yapraklar tipik olarak 5-9 yaprakçıktan oluşur. Yaprakçıklar saplı ve tırtıklı kenarlıdır. Domates meyvesi küresel veya oval olabilir. Botanik olarak meyve tohumunu posaya saran basit etli bir meyve şeklindedir (böğürtlenlerin ortak özelliklerini sergiler). Dış kabuk, plasentanın yanı sıra meyve duvarının geri kalanını oluşturan ince ve etli bir dokudur. Meyvenin rengi, etli dokudaki hücrelerden elde edilir. Domates meyveleri iki gözlü veya çok gözlü olabilir. Loküler boşlukların içinde 50 ila 200 tohum bulunur ve jelatinimsi zarlarla çevrelidir. Tohumlar yaklaşık 5 x 4 x 2 mm boyutlarda ve mercimek formundadır (OECD, 2017).


listMaplistPiclist

Gözlemler


Solanum lycopersicumObalı / Baykan / Siirt
Temmuz 2021 ©Serdar Ölez
Solanum lycopersicumPülümür / Tunceli
Mayıs 2020 ©Metin Armağan
Benzer taxonlar
Solanum lycopersicum eşisimleri/sinonimleri: Lycopersicon esculentum
Türkiye´de doğal yayılan diğer Solanum türleri: S.aethiopicum, S.alatum, S.angustifolium, S.decipiens, S.dulcamara, S.elaeagnifolium, S.luteum, S.melongena, S.nigrum, S.pseudocapsicum, S.sisymbriifolium, S.tuberosum, S.woronowii
Türkiye'de gözlemlenebilecek bazı diğer Solanum türleri: S.rantonnetii




Kaynaklar
  1. OECD (2017), Safety Assessment of Transgenic Organisms in the Environment, Volume 7: OECD Consensus Documents, Harmonisation of Regulatory Oversight in Biotechnology, OECD Publishing, Paris, https://doi.org/10.1787/9789264279728-en.
  2. Nuez, F. (2001), El Cultivo del Tomate, Ediciones Mundi-Prensa.
  3. FAOSTAT (2017), “Production – Crops – Area harvested/ Production quantity – Tomatoes – 2014”, FAO Statistics online database, Food and Agriculture Organization, Rome, www.fao.org/faostat/en.
  4. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  5. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  6. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Flora tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  7. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)