floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Sorbus kusnetzovii
 
Ağaşenlik / Pülümür / Tunceli - Haziran 2022 © Ahmet Demirtaş
Sorbus kusnetzoviiSorbus kusnetzoviiSorbus kusnetzoviiSorbus kusnetzoviiSorbus kusnetzoviiSorbus kusnetzoviiphotos
Gözlem bildir
Ufa
Rosaceae / Sorbus / Sorbus kusnetzovii
mapmapmapmapmapmapmapmapmap
Ufa (Sorbus kusnetzovii) Gülgiller (Rosaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, Yukarı Sakarya, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Adana alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Türkye´nin yanısıra Kafkasya ve Lübnan´da da yayılış gösterir. 750–2500 m yükseltiler arasında; meşe ve ardıç ormanlarında; güney bakılı taşlık yamaçlarda gözlemlenebilir. 

Bilimsel olarak Sorbus kusnetzovii Zinserl. şeklinde tanımlanır.

Sorbus etimolojisi

Sorbus {Latince}: üvez ağacı. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Zinserl. kısaltması bilim insanı Iurij Dmitrievitch Zinserling (1894-1939) için kullanılmıştır.

Morfoloji


5-6 m’ye kadar boylanan yayvan tepeli küçük ağaç veya çalılardır. Sarımtırak-kahverengi kabuk düzgün yüzeyli ve çatlaksızdır. Üzeri seyrek lentisellerle kaplıdır. Kırmızımtırak-kahverengi genç sürgünleri çıplaktır. Sürgünlerin üzeri sık beyaz lentisellidir. 5-6 (-10) mm boyunda sivri-yumurta veya köşeli koni biçimindeki tomurcuklar dıştan 3-4 adet parlak sarı çıplak pullarla örtülmüştür. Pul kenarları koyu kırmızımtırak-kahverengi sürmeli ve beyaz kirpiklidir. Yaprak sapı 0,9–2,1 cm uzunluğundadır. Sarımtırak-yeşil renkteki sapın üzeri beyaz pamuksu tüylerle kaplıdır. 4–9 (-12) × 2,5–5(-8,5) cm boyutlarındaki yapraklar dar veya geniş elips biçiminde kenarları çift sıralı dişlidir. Yaprak üst yüzeyi koyu yeşil ve çıplak alt yüzü keçe gibi sık grimsi-beyaz tüylerle kaplıdır. Yaprak üst yüzeyinde damarlar boyunca seyrek glandlar görülür. 20–40 çiçek taşıyan dik duran yalancı şemsiye tipindeki çiçek kurulları 3,5–7 cm boyutlarındadır. Çiçek eksenleri üzerinde sık beyaz pamuklu tüyler bulunur. 15-18 mm çapındaki beyaz renkli çiçekleri vardır. Taç yapraklar ise beyaz renkli kenarları hafifçe kertikli uzun oval biçimlidir. Stiluslar 2-3 adet dip kısımları seyrek tüylü ve bitişiktir. Parlak koyu kırmızı renkli olgun meyveler 9-16 mm çapında geniş yumurta biçiminde üzeri beyaz beneklidir. Çanak yapraklar kalıcıdır. 6-7 mm boyutlarında koyu kahverengi tohumları vardır. Yalancı meyvede tohum sayısı 3-4 adettir (Gabrialian, 1972).



listMaplistPiclist

Gözlemler


Sorbus kusnetzoviiAğaşenlik / Pülümür / Tunceli
Haziran 2022 ©Ahmet Demirtaş
Sorbus kusnetzoviiAnkara
Aralık 2015 ©İsmail Eker vd.
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan diğer Sorbus türleri: S.aucuparia, S.caucasica, S.graeca, S.kusnetzovii, S.luristanica, S.migarica, S.persica, S.roopiana, S.schemachensis, S.subfusca, S.takhtajanii, S.tamamschjanae, S.taurica, S.torminalis, S.umbellata




Kaynaklar
  1. Akkemik, Ü. (Ed). 2018. Türkiye’nin Doğal-Egzotik Ağaç ve Çalıları. Orman Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara. 684s.
  2. Gabrialian, E.T. 1972. Sorbus L. In: Davis PH (ed.) Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Vol. 4, pp.147-156. Edinburgh; Edinburgh University Press.
  3. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  4. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  5. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  6. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)