Gümüşi ıhlamur (Tiliatomentosa) Ebegümecigiller (Malvaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Istranca, Çatalca-Kocaeli, Ergene, Güney Marmara, Batı Karadeniz, Asıl Ege, Adana alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir.
Türkçe literatürde genellikle Gümüşi ıhlamur olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde tüylü ıhlamur olarak bilinir. Bilimsel olarak Tiliatomentosa Moench şeklinde tanımlanır.
Tilia etimolojisi
Tilia cins adı Latincedir ve geniş anlamında kullanılır; Yunanca πτελέᾱ (ptelea ≡ karaağaç), τιλίαι (tiliai ≡ karakavak) ile aynı köktendir; muhtemelen cinsin geniş yapraklılarına atıfta bulunmaktadır.
tomentosa etimolojisi
Tomentosa Latincede `kısmen veya tamamen kısa tüylerle kaplı` anlamına gelen tomentos kelimesinden türetilmiştir; bitkinin bir bölümünün veya tamamının tüylerle kaplı olduğuna işaret eder. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Moench kısaltması bilim insanı Conrad Moench (1744-1805) için kullanılmıştır.
Morfoloji
35-40 m boylanabilen, yaprak döken, odunsu bir türdür. Kabuk sığ oluklu ve koyu gri renklidir. Yapraklar yumurtamsı-dairemsi, 63-107 x 60-107 mm; taban yüreksi, eğimli kesilmiş gibi düz; uç kısım ince (damla); kenarları testere dişli, nadiren uca yakın kısımlar loplu; üst yüz koyu-yeşil, alt yüz yoğun gümüşi tüylü; sap 25-56 mm boyunda; kulakçık 14-22 mm uzunluğunda, dikdörtgenimsi, pembemsi yeşil ve zarımsıdır. Çiçeklenme Haziran-Temmuz aylarında; brakte 5-15 x 1-2.5 cm, şeritsi-dar eliptik, tam kenarlı, yuvarlak uçlu; çiçek durumu birleşik talkım, 4-10 çiçekli, sıklıkla 3 dal üzerinde 9 çiçekli; braktenin orta damarından çıkan çiçek kurulu sapı sık ve yumuşak tüylü; çanak yapraklar açık yeşil, üzeri beyaz yıldız tüylü; taç yapraklar mızraksı, sarı renkli; başçıklar 45-48 adet ve boyları taç yapraklardan kısadır; verimsiz başçıklar 5 adet; ovaryum 5 gözlü; tepecik 5 lopludur. Meyve elipsoid, 9.3-10.5 mm uzunluğunda, uçta daralarak konik kısa bir çıkıntılı, yüzeyi düz veya kabarcıklı-siğilli, yoğun kahverengimsi-gri yumuşak yıldız tüylü ve kalın kabukludur.
DÜŞÜK RİSKLİ / LEAST CONCERN Bu tür geniş yayılışlıdır ve nüfusu yüksektir. Yakın gelecekte tükenme riski bulunmamaktadır. Nesli tükenme tehlikesi altında olan türlerin kırmızı listesi Uluslararası Doğal Hayatı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği tarafından hazırlanmaktadır.
NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Flora tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)
A.Ü. Fen Fakültesi / Ankara
A.Ü. Fen Fakültesi / Ankara
Anıtkabir / Ankara
Kazan / Ankara
Gürün / Sivas
