Quercus ithaburensis

Ulaş / Kırıkkale - Ekim 2017 © Ahmet Demirtaş

Gözlem bildir

Anadolu palamut meşesi

Fagaceae / Quercus / Quercus ithaburensis

Anadolu palamut meşesi (Quercus ithaburensis) Kayıngiller (Fagaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Ergene, Güney Marmara, Batı Karadeniz, Asıl Ege, İç Batı Anadolu, Adana alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 50-1700 m yükseltiler arasında seyrek, dağınık park görünümünde saf çalılıklar kurduğu gibi diğer meşe türleri ile veya Pinus brutia, P. pinea ve Juniperus türleri ile karışıklığa girer (Hedge ve Yaltırık, 1982).

Bilimsel olarak Quercus ithaburensis Decne. şeklinde tanımlanır. Quercus Latincede doğrudan `meşe` anlamındadır; muhtemelen Kelt dilinde `iyi` anlamına gelen quer ve `ağaç` anlamına gelen cuez kelimelerinin birleşiminden türetilmiştir. İthaburensis adı türün menşe bölgesi olan Thabor Dağı΄na (İsrail) atıfta bulunur. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Decne. kısaltması bilim insanı Joseph Decaisne (1807-1882) için kullanılmıştır.

Morfoloji

15 m΄ye, nadiren 25 m΄ye kadar boylanabilen, kışın yaprağını döken, geniş tepeli, kalın dallı bir ağaçtır. Genç sürgünler kalın, boz yeşilimsi sarımtırak-gri renklidir ve üzerleri keçe gibi sık tüylerle örtülüdür. Tomurcukları büyük dolgun-yumurta biçimindedir, köşeli ve açık sarımtırak-kahverengi pulludur; pulların üzeri tüylüdür ve kenarları kirpiklidir. Yapraklar çok değişken şekillidir ancak genellikle yumurtamsı veya dikdörtgenimsi formda ve 5-9 x 3-5 cm boyutlardadır; sürgün üzerinde hemen hemen eşit aralıklarla yer alır. Kenarlar 5-8 sığ veya derin lobludur; lobların ucu kılçıksı çıkıntılıdır. Ayanın üst yüzü donuk yeşil, yıldız tüylü, alt yüzü ise grimsi-yeşil ve sık yıldız tüylerle örtülüdür. Yaprak sapı 1-3.5 cm uzunluğundadır. Meyve iki yılda olgunlaşır. Kupula şekli ve büyüklüğü bakımından çok değişkendir. Kadeh yarıküre veya kase biçiminde, 2-4 cm çapında, hemen hemen sapsızdır. Kadeh pulları (tırnaklar) çok uzun ipliksi-şeritsi, kalın ve köşeli, düz, dağınık veya geriye kıvrık olup üzeri tüylüdür, bekledikçe odunlaşır. Kadeh palamutun 2/3 ünü içine alır (Hedge ve Yaltırık, 1982).

listMap

Gözlemler

Samut / Akyurt / Ankara
Ekim 2021 ©Serdar Ölez Quercus ithaburensis

Hacıkadın / Keçiören / Ankara
Nisan 2020 ©Mustafa Gökmen Quercus ithaburensis

Gemiş / Çardak / Denizli
Mart 2020 ©Mustafa Gökmen Quercus ithaburensis

Sulakyurt / Kırıkkale
Temmuz 2018 ©Ahmet Demirtaş Quercus ithaburensis

Hacıkadın / Keçiören / Ankara
Kasım 2017 ©Ahmet Demirtaş Quercus ithaburensis

IUCN Kırmızı Liste Kategorisi

DÜŞÜK RİSKLİ / LEAST CONCERN
Bu tür geniş yayılışlıdır ve nüfusu yüksektir. Yakın gelecekte tükenme riski bulunmamaktadır.
Nesli tükenme tehlikesi altında olan türlerin kırmızı listesi Uluslararası Doğal Hayatı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği tarafından hazırlanmaktadır.

Benzer taxonlar

Türkiye´de doğal yayılan diğer Q. ithaburensis taksonları: Quercus ithaburensis subsp. macrolepis
Türkiye´de doğal yayılan diğer Quercus türleri: Q.aucheri, Q.brantii, Q.cerris, Q.coccifera, Q.dalechampii, Q.frainetto, Q.hartwissiana, Q.ilex, Q.infectoria, Q.ithaburensis, Q.kotschyana, Q.libani, Q.macranthera, Q.petraea, Q.pontica, Q.pubescens, Q.robur, Q.trojana, Q.vulcanica
Türkiye'de gözlemlenebilecek bazı diğer Quercus türleri: Q.castaneifolia, Q.glauca, Q.nigra, Q.palustris, Q.rubra, Q.suber

Kaynaklar

Akkemik, Ü. (Ed). 2018. Türkiye’nin Doğal-Egzotik Ağaç ve Çalıları. Orman Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara. 684s.
Hedge, I., Yaltirik, F. 1982. Quercus L. pp. 659-683 In: Davis P. H. (ed.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands 7. – Edinburgh.
Quercus ithaburensis subsp. macrolepis: Sistematica, Etimologia, Habitat. (2021, April 28). Un Mondo Ecosostenibile. https://antropocene.it/en/2019/02/17/quercus-ithaburensis-subsp-macrolepis/
NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Flora tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)

Sayfaya atıf metni: Quercus ithaburensis. florꜳnatolica içinde. Erişim tarihi Aralık 27, 2024, Erişim adresi http://floranatolica.com/eukaria/gui/species.php?ID=1044
Manifesto: Floranatolica sayfaları amatör bir grup tarafından derlenir hazırlanır; mekânlar, rotalar ve canlılar hakkında genel bilgiler vererek, insanların doğa sevgisi ve onu koruma ve araştırma isteğini arttırmayı hedefler. Floranatolica, bitki gözlemlerini kaydedip organize edebileceğiniz ve diğer gözlemciler ve araştırmacılar ile paylaşabileceğiniz bir platform sağlar. Floranatolica ayrıca gezip gördüğünüz yerlerin parkur, yorum ve gözlemlerini paylaşabileceğiniz bir platformdur. Dileyen herkes Floranatolica'ya gönüllü katkı sağlayabilir. Floranatolica tüm doga yürüyüşçülerini, bitki gözlemcilerini, mantar toplayıcılarını, orman ve park korucularını, ekolojistleri ve doğa tutkunlarını bu amaçla yurttaş bilgin olmaya davet eder; ayrıca tüm bilim insanlarını da gözlemlerini erişilebilir ve sistematik platformlarda paylaşmaya davet eder. Floranatolica biyo-coğrafyamızda tanımlanabilen/keşfedilen tüm verilerin toplumun ortak değeri olduğuna, bu değerin tanınması ve anlaşılması ile onu koruma isteğinin belirgin olarak artacağına inanır. floranatolica.com web sitesi GezenAdam tarafından şekillendirilmiştir; bu sayfalarda yayınlanan içeriklere katkıda bulunmak veya değiştirmemiz gerektiğini düşündüğünüz kısımları bildirmek için bize admin@floranatolica.com adresinden ulaşabilirsiniz. Yasal Uyarı: Bu sayfa Creative Commons Atıf CC-BY-SA 4.0 Uluslararası Lisansı ile yayınlanmaktadır; uygun atıf ve bağlantı vermek kaydı ile bu sayfada yayınlanan görsel ve metinleri her ortam veya formatta kopyalayabilir ve yeniden dağıtabilirsiniz; bu sayfaya atıf yapmak için MLA, CMOS, APA, ASA, MHRA,... kalıplarından yararlanabilirsiniz. Bu sayfada yayınlanan fotoğraf ve metinlerin tüm sorumluluğu paylaşımı yapan editöre aittir. Editör bu fotograf veya metinleri floranatolica.com web sitesinde yayınlayarak, kendi adı ve bu sayfa bağlantısı verilmesi kaydı ile bunların her ortam veya formatta kopyalanabilir ve yeniden dağıtilabilir olmasına izin verdiğini kabul etmektedir. Editör kendisine ait olmayan ve telif hakkı içeren veya T.C. yasalarına uygunsuz paylaşımlar yapamaz. Florꜳnatolica şikayet postası almadığı sürece bu paylaşımları yayında tutar ve içerik sorumluluğunu kabul etmez. Bu paylaşımların içeriği ile ilgili uygunsuz bir durum olduğunu düşünüyorsanız lütfen admin@floranatolica.com adresine bildiriniz. Bildiriminiz en kısa sürede değerlendirilip size bilgi verilecektir. Çerez Politikası ve Aydınlatma Metni: 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu uyarınca, kişisel verileriniz; veri sorumlusu olarak Florꜳnatolica web sitesi tarafından KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen kapsamda işlenebilecektir. KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen haklarınıza ilişkin taleplerinizi, Veri Sorumlusuna Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ uyarınca hazırlayarak admin@floranatolica.com eposta adresinden iletebilirsiniz. Reklam Politikası: Bu sayfada yayınlanan reklamlar GoogleAdsense tarafından seçilmekte ve yerleştirilmektedir. Uygunsuz içerikte olduğunu düşündüğünüz reklamları bildiriniz.

Quercus etimolojisi

ithaburensis etimolojisi

Morfoloji

Gözlemler

IUCN Kırmızı Liste Kategorisi