Lübnanmeşesi (Quercuslibani) Kayıngiller (Fagaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Yukarı Fırat, Yukarı Murat-Van, Hakkari, Adana, Orta Fırat alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Türkiye´nin yanı sıra Suriye, Kuzeybatı Irak ve Batı İran´da yayılış gösterir. 700-2000 m’ler arasında saf bükler oluşturur veya diğer meşe (Quercus infectoria, Quercus brantii, Quercus cerris) türleriyle karışıma girer (Hedge ve Yaltırık, 1982). Quercus trojani’ye çok benzer, ancak uzun yaprak sapları, yaprak kenarlarında dikensi değil kılçıksı yapıdaki daha fazla sayıda dişleri ve daha büyük meyveleri ile ayrılır.
Bilimsel olarak Quercuslibani Oliv. şeklinde tanımlanır.
Quercus etimolojisi
Quercus Latincede doğrudan `meşe` anlamındadır; muhtemelen Kelt dilinde `iyi` anlamına gelen quer ve `ağaç` anlamına gelen cuez kelimelerinin birleşiminden türetilmiştir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Oliv. kısaltması bilim insanı Daniel Oliver (1830-1916) için kullanılmıştır.
Morfoloji
Kışın yaprağını döken ya da yarı herdem yeşil, 12 m’ye kadar boylanabilen ağaçlardır. Kabuk kırmızımtırak-gri, uzun yıllar düz ve parlak, ileri yaşlarda derin çatlaklı ve gridir. Genç sürgünler kestane kırmızısı renginde, önceleri tüylü daha sonra çıplaklaşır. Yaprakları 6-10 (-15) cm boyunda, 2-3 (-6) cm eninde, dikdörtgen ya da uzun mızrak biçimindedir. Kenarları 11-16 çift düzenli, keskin dişli, dişlerin uçları kılçıksı dişlidir. Ayanın üst yüzü parlak yeşil, alt yüzü mattır, çoğunlukla her iki yüzü de çıplak veya alt yüzü sık ya da seyrek yıldız tüylü, ucu sivridir. Yaprak sapı 8-15 (20) mm uzunluğundadır. Meyve iki yılda olgunlaşır. Kadeh yarım küre şeklinde, 2-3,5 cm çapında, sapsız veya en fazla 1 cm boyunda kısa kalın saplıdır. Kadeh pulları sivri uçlu üçgen biçiminde olup birbirinin üzerine sıkıca kapanmıştır, tüylüdür. Kadeh palamutun yaklaşık 1/3 - 2/3’ünü içine alır (Hedge ve Yaltırık, 1982; Menitsky, 2005).
DÜŞÜK RİSKLİ / LEAST CONCERN Bu tür geniş yayılışlıdır ve nüfusu yüksektir. Yakın gelecekte tükenme riski bulunmamaktadır. Nesli tükenme tehlikesi altında olan türlerin kırmızı listesi Uluslararası Doğal Hayatı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği tarafından hazırlanmaktadır.
Akkemik, Ü. (Ed). 2018. Türkiye’nin Doğal-Egzotik Ağaç ve Çalıları. Orman Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara. 684s.
Hedge, I., Yaltirik, F. 1982. Quercus L. pp. 659-683 In: Davis P. H. (ed.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands 7. – Edinburgh.
Menitsky, Y.L. 2005. Oaks of Asia. Science Pub. Inc., 549 p.
NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)
Çikan / Yayladere / Bingöl
Dereboyu / Pülümür / Tunceli
Turnadere / Pülümür / Tunceli
Solhan / Bingöl
Pülümür / Tunceli
