Crocus pallasii

Yunusemre / Manisa - Kasım 2024 © Serdar Ölez

Gözlem bildir

Güzçimi

Iridaceae / Crocus / Crocus pallasii

Güzçimi (Crocus pallasii) Süsengiller (Iridaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Ergene, Güney Marmara, Batı Karadeniz, Asıl Ege, Orta Kızılırmak, Konya, Yukarı Fırat, Antalya, Adana, Orta Fırat, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 70-2000 m yükseklikler arasında; taşlık alanlar, seyrek koruluklar ve çalılıklarda gelişim gösterir.

Türkçe literatürde genellikle Güzçimi olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde çitvan veya som çiğdem olarak bilinir. Bilimsel olarak Crocus pallasii Goldb. şeklinde tanımlanır. Crocus Yunanca krokos (κρόκος) kelimesinden türetilmiştir; krokos muhtemelen, safran/safran sarı/zerdeçal anlamına gelen İbranice karkōm (כרכום), Aramık kurkama (ܟܟܘܪܟܟܡܡܐ ) ve Arapça kurkum (كركم) kelimelerinden birinden türemiştir. Pallasii adı Avusturyalı botanikçi ve mikrolosist Eduard Palla (1864–1922)`ya ithafen verilmiştir. Palla Bir botanikçi olarak özelikle Papirusgiller Ailesinde (Cyperaceae) uzmanlaşmıştır. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Goldb. kısaltması bilim insanı Carl (Karl) Ludwig Goldbach (1793-1824) için kullanılmıştır.

Morfoloji

10-15 cm boylanabilen çok yıllık soğanlı bir bitkidir. Kormus (soğan) ince inceye ağsı-lifli, bazen boyuna doğru 3.5-6 cm uzanır. Yapraklar 7-17 adet, çiçeklenmeden sonra veya çiçeklenme ve yapraklanma eşzamanlı; 0.5-1.5 mm genişlikte; çiçek tomurcuğu tabanındaki zarsı yaprak mevcut; brakteol mevcuttur. Çiçeklenme Ekim-Kasım ayları arasında; çiçek zarfı (çanak+taç) boynu beyazımsı veya leylak rengi, havlı; dilimler ters mızraksı, 1.9-5 x 0.4-1.6 cm, keskin uçlu veya sivri uçlu, nadiren küt uçlu, soluk veya derin leylak rengi, mavi veya kırmızımsı-eflatunumsu, sıklıkla damarlar daha koyu renkli; sapçıklar 2-5 mm, beyaz, tüysüz; ercik başı 0.9-2 cm, sarı renkte; tepecik 3 kırmızı veya portakal rengi, nadiren sarı parçaya bölünmüştür.

listMap listPic list

Gözlemler

Türkiye´de doğal yayılan diğer C. pallasii taksonları: Crocus pallasii subsp. dispathaceus, Crocus pallasii subsp. pallasii, Crocus pallasii subsp. turcicus
Türkiye´de doğal yayılan diğer Crocus türleri: C.abantensis, C.adanensis, C.aerius, C.ancyrensis, C.antalyensis, C.asumaniae, C.baytopiorum, C.beydaglarensis, C.biflorus, C.boissieri, C.cancellatus, C.candidus, C.cappadocicus, C.chrysanthus, C.danfordiae, C.fauseri, C.flavus, C.fleischeri, C.gargaricus, C.graveolens, C.karduchorum, C.kerndorffiorum, C.kotschyanus, C.leichtlinii, C.lydius, C.mathewii, C.minutus, C.nerimaniae, C.olivieri, C.pallasii, C.paschei, C.pestalozzae, C.pulchellus, C.reticulatus, C.roseoviolaceus, C.sativus, C.scharojanii, C.sieheanus, C.speciosus, C.vallicola, C.wattiorum, C.yakarianus

Kaynaklar

NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Flora tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)

Sayfaya atıf metni: Crocus pallasii. florꜳnatolica içinde. Erişim tarihi Aralık 21, 2024, Erişim adresi http://floranatolica.com/eukaria/gui/species.php?ID=379
Manifesto: Floranatolica sayfaları amatör bir grup tarafından derlenir hazırlanır; mekânlar, rotalar ve canlılar hakkında genel bilgiler vererek, insanların doğa sevgisi ve onu koruma ve araştırma isteğini arttırmayı hedefler. Floranatolica, bitki gözlemlerini kaydedip organize edebileceğiniz ve diğer gözlemciler ve araştırmacılar ile paylaşabileceğiniz bir platform sağlar. Floranatolica ayrıca gezip gördüğünüz yerlerin parkur, yorum ve gözlemlerini paylaşabileceğiniz bir platformdur. Dileyen herkes Floranatolica'ya gönüllü katkı sağlayabilir. Floranatolica tüm doga yürüyüşçülerini, bitki gözlemcilerini, mantar toplayıcılarını, orman ve park korucularını, ekolojistleri ve doğa tutkunlarını bu amaçla yurttaş bilgin olmaya davet eder; ayrıca tüm bilim insanlarını da gözlemlerini erişilebilir ve sistematik platformlarda paylaşmaya davet eder. Floranatolica biyo-coğrafyamızda tanımlanabilen/keşfedilen tüm verilerin toplumun ortak değeri olduğuna, bu değerin tanınması ve anlaşılması ile onu koruma isteğinin belirgin olarak artacağına inanır. floranatolica.com web sitesi GezenAdam tarafından şekillendirilmiştir; bu sayfalarda yayınlanan içeriklere katkıda bulunmak veya değiştirmemiz gerektiğini düşündüğünüz kısımları bildirmek için bize admin@floranatolica.com adresinden ulaşabilirsiniz. Yasal Uyarı: Bu sayfa Creative Commons Atıf CC-BY-SA 4.0 Uluslararası Lisansı ile yayınlanmaktadır; uygun atıf ve bağlantı vermek kaydı ile bu sayfada yayınlanan görsel ve metinleri her ortam veya formatta kopyalayabilir ve yeniden dağıtabilirsiniz; bu sayfaya atıf yapmak için MLA, CMOS, APA, ASA, MHRA,... kalıplarından yararlanabilirsiniz. Bu sayfada yayınlanan fotoğraf ve metinlerin tüm sorumluluğu paylaşımı yapan editöre aittir. Editör bu fotograf veya metinleri floranatolica.com web sitesinde yayınlayarak, kendi adı ve bu sayfa bağlantısı verilmesi kaydı ile bunların her ortam veya formatta kopyalanabilir ve yeniden dağıtilabilir olmasına izin verdiğini kabul etmektedir. Editör kendisine ait olmayan ve telif hakkı içeren veya T.C. yasalarına uygunsuz paylaşımlar yapamaz. Florꜳnatolica şikayet postası almadığı sürece bu paylaşımları yayında tutar ve içerik sorumluluğunu kabul etmez. Bu paylaşımların içeriği ile ilgili uygunsuz bir durum olduğunu düşünüyorsanız lütfen admin@floranatolica.com adresine bildiriniz. Bildiriminiz en kısa sürede değerlendirilip size bilgi verilecektir. Çerez Politikası ve Aydınlatma Metni: 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu uyarınca, kişisel verileriniz; veri sorumlusu olarak Florꜳnatolica web sitesi tarafından KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen kapsamda işlenebilecektir. KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen haklarınıza ilişkin taleplerinizi, Veri Sorumlusuna Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ uyarınca hazırlayarak admin@floranatolica.com eposta adresinden iletebilirsiniz. Reklam Politikası: Bu sayfada yayınlanan reklamlar GoogleAdsense tarafından seçilmekte ve yerleştirilmektedir. Uygunsuz içerikte olduğunu düşündüğünüz reklamları bildiriniz.

Crocus etimolojisi

pallasii etimolojisi

Morfoloji

Gözlemler