floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Atraphaxis billardieri
 
Kayadibi / Elmadağ / Ankara - Haziran 2016 © Serdar Ölez
Atraphaxis billardieri
Gözlem bildir
Deveçökerten
Polygonaceae / Atraphaxis / Atraphaxis billardieri
Tekebuğdayı (Atraphaxis billardieri) Madımakgiller (Polygonaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Konya, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Hakkari, Antalya, Adana, Orta Fırat, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 1300-2600 m yukseklikler arasında; taşlık yamaçlar, bozkırlar ve kuru tarlalarda doğal gelişim gösterirler.


Türkiye genelinde Tekebuğdayı olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde teke buğdayı olarak bilinir. Bilimsel olarak Atraphaxis billardieri Jaub. & Spach şeklinde tanımlanır. Kısaltmalar arasında yer alan & işareti, bu bilim insanlarının bitki hakkındaki makaleyi birlikte yayınladılarını belirtir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Jaub. kısaltması bilim insanı Hippolyte François Jaubert (1798-1874) için kullanılmıştır; Jaubert Fransız politikacı ve botanikçidir. Spach kısaltması türün Fransız botanikçi Edouard Spach (1801-1879) tarafından yayınlandığını belirtir. Spach kısaltması bilim insanı Édouard Spach (1801-1879) için kullanılmıştır.
Morfoloji
60 cm kadar boylanabilen, ince ve iç içe geçmiş dolambaçlı dallara sahip, çok yıllık alçak bir çalı türüdür. Gövde gençlikte küçük kabarcıklarla kaplı; tüylü; beyaz-açık gri renkte; yaşlılıkta kahverengimsi griden siyaha kadar değişen renktedir. Yaprak parlak yeşil; yumurtamsı, eliptik veya dikdörtgenimsi şekilli; ağ damarlıdır. Yaprak sapının gövdeye bağlandığı nokta kınlı, kın iki sivri uzantılıdır. Çiçeklenme Mayıs-Temmuz ayları arasındadır; çiçekler 5 petalli, 8 stamenli (erkek organı), stigma (dişilik organı) 3 parçalıdır; çiçek sapı alt yarıda mafsallıdır. Meyve pembe, pembe-beyaz renkte, üçgen şekillidir.


Gözlemler
Kayadibi / Elmadağ / Ankara
Haziran 2016 ©Serdar Ölez
Diğer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan A. billardieri taksonları: Atraphaxis billardieri var. billardieri, Atraphaxis billardieri var. tournefortii
Türkiye´de doğal yayılan Atraphaxis türleri: A.angustifolia, A.billardieri, A.grandiflora, A.spinosa




Kaynaklar
1.Davis, P. H., Cullen, J., & Coode, M. J. (1967). Flora of Turkey and the East Aegean Islands Volume 2. Edinburgh University Press.
  1. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  2. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  3. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  4. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)