Kargılar / Kısık / Uşak - Nisan 2021 © Serdar Ölez

Gözlem bildir

Arap üzümü

Asparagaceae / Muscari / Muscari neglectum

Arapüzümü (Muscari neglectum) Kuşkonmazgiller (Asparagaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Istranca, Çatalca-Kocaeli, Güney Marmara, Batı ve Orta Karadeniz, Asıl Ege, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Yukarı Kızılırmak, Yukarı Fırat, Antalya, Adana alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Deniz seviyesi ile 2300 m yükseklikler arasında; çam korulukları, makilikler, çalılıklar ve çayırlıklarda; taşlık kireçtaşı yamaçlar ve nadiren kıyılık kumluk alanlarda gözlenebilirler.

Türkiye genelinde Arapüzümü olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde arap sümbülü veya müşkürüm olarak bilinir. Bilimsel olarak Muscari neglectum Guss. ex Ten. şeklinde tanımlanır. Muscari cins adı Latinceden alınmıştır; misk anlamındaki Yunanca μόσχαρι (móschari), Bizans Yunancası μόσκος`dan (móskos) kelimesinden türetilmiştir; cinsin kokusuna atıfta bulunur. ex kısaltması, bu kısaltmayı takip eden ismin bu türü kabul görür şekilde yayınladığı ancak bunu `ex´ kısaltmasından önce gelen yayıncının kabul görmeyen açıklamalarına dayandırdığını belirtir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Guss. kısaltması bilim insanı Giovanni Gussone (1787-1866) için kullanılmıştır. Ten. kısaltması bilim insanı Michele Tenore (1780-1861) için kullanılmıştır.

Morfoloji

Soğanlı bir türdür, soğan yumurta biçimli ve 1-1.25 cm çaptadır. Yapraklar 6-40 cm x 2-8 mm boyutlarda, şeritsi veya şeritsi-mızraksı formdadır; 3-6 adet yaprak verir. Çiçeklenme Mart-Mayıs ayları arasında gerçekleşir; yapraksız çiçek kurulu sapı 4-30 cm uzunlukta ve sıklıkla yapraklar kadar uzundur; çiçek salkımı yoğun ve 1-4 x 1.5-2 cm boyutlardadır; çiçek dizilimi sıklıkla katmerlidir ve meyve zamanı daha gevşek yapıdadır. Üreyimli çiçeklerin sapları yatay veya aşağı bükülmüş şekilde, 0.5-5 mm uzunluktadır; üreyimli çiçekler hoş kokulu, yumurtamsı, dikdörtgenimsi veya testi biçiminde, 3.5-7.5 x 1.5-3.5 mm boyutlardadır, uca doğru belirgin şekilde büzüktür ve çok koyu (siyahımsı) mavi renktedir, bazen beyaz toz granüller ile örtülmüş olabilir; loblar beyaz, geriye doğru kıvrımlı ve 0.3-1 mm boydadır. Üreyimli çiçeklerin sapları yatay veya dar açılı yükselir ve 0.5-3 mm uzunluktadır; kısır çiçekler 20 taneye kadar bulunabilir, üreyimlilere göre daha küçük ve soluktur. Kapsül meyveler genişçe yumurtamsı veya dairemsi formda ve 7-9 x 8-10 mm boyutlardadır, uç kısım yuvarlağımsı veya kısaca çentiklidir.

Haritada göster

Gözlemler

Türkiye´de doğal yayılan Muscari türleri: M.adilii, M.anatolicum, M.armeniacum, M.artvinense, M.atillae, M.aucheri, M.azureum, M.babachii, M.bourgaei, M.caucasicum, M.coeleste, M.comosum, M.discolor, M.elmasii, M.erdalii, M.inconstrictum, M.kerkis, M.latifolium, M.longipes, M.macbeathianum, M.macrocarpum, M.massayanum, M.microstomum, M.mirum, M.neglectum, M.parviflorum, M.racemosum, M.sandrasicum, M.savranii, M.serpentinicum, M.sivrihisardaghlarensis, M.tenuiflorum, M.turcicum, M.tuzgoluensis, M.ufukii, M.vuralii, M.weissii

Kaynaklar

Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press (Çeviri: Ölez S., 2020)
NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)

Manifesto: Tamamen amatör bir grup tarafından hazırlanan bu sayfalar mekanlar, rotalar ve canlılar hakkında genel bilgiler vererek, insanların doğa sevgisi ve onu koruma ve araştırma isteğini arttırmayı hedefler.
floranatolica.com web sitesi GezenAdam tarafından şekillendirilmiştir; bu sayfalarda yayınlanan içeriklere katkıda bulunmak veya değiştirmemiz gerektiğini düşündüğünüz kısımları bildirmek için bize admin@floranatolica.com adresinden ulaşabilirsiniz.
Yasal Uyarı: Bu sayfa Creative Commons Atıf CC-BY-SA 4.0 Uluslararası Lisansı ile korunmaktadır; uygun atıf ve bağlantı vermek kaydı ile bu sayfada yayınlanan görsel ve metinleri her ortam veya formatta kopyalayabilir ve yeniden dağıtabilirsiniz; bu sayfaya atıf yapmak için MLA, CMOS, APA, ASA, MHRA,... kalıplarından yararlanabilirsiniz. Bu sayfada yayınlanan fotoğraf ve metinlerin tüm sorumluluğu paylaşımı yapan editöre aittir. Editör bu fotograf veya metinleri floranatolica.com web sitesinde yayınlayarak, kendi adı ve bu sayfa bağlantısı verilmesi kaydı ile bunların her ortam veya formatta kopyalanabilir ve yeniden dağıtilabilir olmasına izin verdiğini kabul etmektedir. Editör kendisine ait olmayan ve telif hakkı içeren veya T.C. yasalarına uygunsuz paylaşımlar yapamaz. Florꜳnatolica şikayet postası almadığı sürece bu paylaşımları yayında tutar ve içerik sorumluluğunu kabul etmez. Bu paylaşımların içeriği ile ilgili uygunsuz bir durum olduğunu düşünüyorsanız lütfen admin@floranatolica.com adresine bildiriniz. Bildiriminiz en kısa sürede değerlendirilip size bilgi verilecektir.
Çerez Politikası ve Aydınlatma Metni: 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu uyarınca, kişisel verileriniz; veri sorumlusu olarak Florꜳnatolica web sitesi tarafından KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen kapsamda işlenebilecektir. KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen haklarınıza ilişkin taleplerinizi, Veri Sorumlusuna Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ uyarınca hazırlayarak admin@floranatolica.com eposta adresinden iletebilirsiniz.
Reklam Politikası: Bu sayfada yayınlanan reklamlar GoogleAdsense tarafından seçilmekte ve yerleştirilmektedir. Uygunsuz içerikte olduğunu düşündüğünüz reklamları bildiriniz.