floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Muscari neglectum
 
Kargılar / Kısık / Uşak - Nisan 2021 © Serdar Ölez
Muscari neglectumMuscari neglectumMuscari neglectumMuscari neglectumMuscari neglectumMuscari neglectum
Gözlem bildir
Arap üzümü
Asparagaceae / Muscari / Muscari neglectum
Arapüzümü (Muscari neglectum) Kuşkonmazgiller (Asparagaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Istranca, Çatalca-Kocaeli, Güney Marmara, Batı ve Orta Karadeniz, Asıl Ege, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Yukarı Kızılırmak, Yukarı Fırat, Antalya, Adana alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. Deniz seviyesi ile 2300 m yükseklikler arasında; çam korulukları, makilikler, çalılıklar ve çayırlıklarda; taşlık kireçtaşı yamaçlar ve nadiren kıyılık kumluk alanlarda gözlenebilirler.


Türkiye genelinde Arapüzümü olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde arap sümbülü veya müşkürüm olarak bilinir. Bilimsel olarak Muscari neglectum Guss. ex Ten. şeklinde tanımlanır. Muscari cins adı Latinceden alınmıştır; misk anlamındaki Yunanca μόσχαρι (móschari), Bizans Yunancası μόσκος`dan (móskos) kelimesinden türetilmiştir; cinsin kokusuna atıfta bulunur. ex kısaltması, bu kısaltmayı takip eden ismin bu türü kabul görür şekilde yayınladığı ancak bunu `ex´ kısaltmasından önce gelen yayıncının kabul görmeyen açıklamalarına dayandırdığını belirtir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Guss. kısaltması bilim insanı Giovanni Gussone (1787-1866) için kullanılmıştır. Ten. kısaltması bilim insanı Michele Tenore (1780-1861) için kullanılmıştır.
Morfoloji
Soğanlı bir türdür, soğan yumurta biçimli ve 1-1.25 cm çaptadır. Yapraklar 6-40 cm x 2-8 mm boyutlarda, şeritsi veya şeritsi-mızraksı formdadır; 3-6 adet yaprak verir. Çiçeklenme Mart-Mayıs ayları arasında gerçekleşir; yapraksız çiçek kurulu sapı 4-30 cm uzunlukta ve sıklıkla yapraklar kadar uzundur; çiçek salkımı yoğun ve 1-4 x 1.5-2 cm boyutlardadır; çiçek dizilimi sıklıkla katmerlidir ve meyve zamanı daha gevşek yapıdadır. Üreyimli çiçeklerin sapları yatay veya aşağı bükülmüş şekilde, 0.5-5 mm uzunluktadır; üreyimli çiçekler hoş kokulu, yumurtamsı, dikdörtgenimsi veya testi biçiminde, 3.5-7.5 x 1.5-3.5 mm boyutlardadır, uca doğru belirgin şekilde büzüktür ve çok koyu (siyahımsı) mavi renktedir, bazen beyaz toz granüller ile örtülmüş olabilir; loblar beyaz, geriye doğru kıvrımlı ve 0.3-1 mm boydadır. Üreyimli çiçeklerin sapları yatay veya dar açılı yükselir ve 0.5-3 mm uzunluktadır; kısır çiçekler 20 taneye kadar bulunabilir, üreyimlilere göre daha küçük ve soluktur. Kapsül meyveler genişçe yumurtamsı veya dairemsi formda ve 7-9 x 8-10 mm boyutlardadır, uç kısım yuvarlağımsı veya kısaca çentiklidir.


Gözlemler
Kösrelik / Çubuk / Ankara
Nisan 2022 ©Serdar Ölez
Karataş / Çubuk / Ankara
Nisan 2022 ©Serdar Ölez
Kargılar / Kısık / Uşak
Nisan 2021 ©Serdar Ölez
Diğer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan Muscari türleri: M.adilii, M.anatolicum, M.armeniacum, M.artvinense, M.atillae, M.aucheri, M.azureum, M.babachii, M.bourgaei, M.caucasicum, M.coeleste, M.comosum, M.discolor, M.elmasii, M.erdalii, M.inconstrictum, M.kerkis, M.latifolium, M.longipes, M.macbeathianum, M.macrocarpum, M.massayanum, M.microstomum, M.mirum, M.neglectum, M.parviflorum, M.racemosum, M.sandrasicum, M.savranii, M.serpentinicum, M.sivrihisardaghlarensis, M.tenuiflorum, M.turcicum, M.tuzgoluensis, M.ufukii, M.vuralii, M.weissii




Kaynaklar
  1. Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press (Çeviri: Ölez S., 2020)
  2. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  3. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)