floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Muscari anatolicum
 
Karakütük / Tarsus / Mersin - Mart 2022 © Serdar Ölez
Muscari anatolicumMuscari anatolicumMuscari anatolicumMuscari anatolicumMuscari anatolicum
Gözlem bildir
Anamüşkürüm
Asparagaceae / Muscari / Muscari anatolicum
mapmapmapmap
Anamüşkürüm (Muscari anatolicum) Kuşkonmazgiller (Asparagaceae) ailesinden endemik bir türdür. Türkiye'de Yukarı Kızılırmak, Antalya, Adana alt bölgelerinde yayılış göstermektedir. 1100-2300 m yükseklkler arasında; kalkerli çıplak kayalık yamaçlarda, sedir ve çam altlarında yayılış gösterir.

Türkçe literatürde genellikle Anamüşkürüm olarak adlandırılsa da, bazı yörelerde arap sümbülü olarak bilinir. Bilimsel olarak Muscari anatolicum Cowley & Özhatay şeklinde tanımlanır.

Muscari etimolojisi

Muscari cins adı Latinceden alınmıştır; misk anlamındaki Yunanca μόσχαρι (móschari), Bizans Yunancası μόσκος`dan (móskos) kelimesinden türetilmiştir; cinsin kokusuna atıfta bulunur.

anatolicum etimolojisi

Anatolicum epiteti türün Anadolu`ya özgü veya Anadolu`ya endemik olduğunu veya ilk olarak Anadolu`da rastlanılan bir örnek ile yayınlandığını belirtir. Kısaltmalar arasında yer alan & işareti, bu bilim insanlarının bitki hakkındaki makaleyi birlikte yayınladılarını belirtir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Cowley kısaltması bilim insanı Elizabeth Jill Cowley (1940-) için kullanılmıştır. Özhatay kısaltması bilim insanı Neriman Özhatay (1947-) için kullanılmıştır.

Morfoloji


Soğan yumurtamsı ve 15-25 mm çapındadır; soğancık yoktur; dış kabuk kahverengi ve kağıtımsıdır; iç kabuk beyazımsı renkte ve lekelidir, bazen pembemsi izler bulunur, zarımsı dokudadır. Yapraklar 5-10 (-13) tanedir, (9-) 14-25 cm x 2-5.5 mm boyutlarda ve şeritsi formdadır. Çiçekli sap sıklıkla bir, bazen 2 tanedir; 6-12 cm uzunluktadır ve yapraklardan kısadır. Çiçek kurulu yumurtamsı formda ve 15-30 x 10-20 cm (meyve döneminde daha uzun) boyutlardadır, (8-) 15-20 çiçek taşır. Üreyimli çiçekler 9-19 adet, kokulu, yumurtamsı-tüpümsü formda ve 4.5-6 x 3-4 mm boyutlardadır, kurul içinde yerleşimleri neredeyse distal olarak daralmıştır, koyu siyahımsı mavi renktedir ve loblar beyazdır, ercikler tüpün ortasında ve üstündedir; çiçek sapları geniş açılı, 1.5-4 mm uzunlukta ve çiçekten kısadır; brakteler basit veya iki eşit parçalıdır. Üreyimsiz çiçekler soluk veya parlak mavi renktedir, ağız kısmı hakiden mora doğru renklenir, yumurtamsı formda ve 1.5-3 x 1-2 mm boyutlardadır; çiçeklerin sapları dar açılı ve 0.5-1 mm (meyvede 3-5 mm) uzunluktadır. Kapsüller 6-8 mm ve geniş ters yumurtamsı formdadır; tohumlar 1.8-2 mm çapında ve siyah renktedir, yüzey hafifçe enine buruşuktur.



listMaplistPiclist

Gözlemler


Muscari anatolicumBucakkışla / Akseki / Antalya
Nisan 2023 ©Serdar Ölez
Muscari anatolicumKarakütük / Tarsus / Mersin
Mart 2022 ©Serdar Ölez
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan diğer Muscari türleri: M.adilii, M.anatolicum, M.armeniacum, M.artvinense, M.atillae, M.aucheri, M.azureum, M.babachii, M.bourgaei, M.caucasicum, M.coeleste, M.comosum, M.discolor, M.elmasii, M.erdalii, M.erzincanicum, M.inconstrictum, M.kerkis, M.latifolium, M.longipes, M.macbeathianum, M.macrocarpum, M.massayanum, M.microstomum, M.mirum, M.neglectum, M.parviflorum, M.racemosum, M.sandrasicum, M.savranii, M.serpentinicum, M.sivrihisardaghlarensis, M.tenuiflorum, M.turcicum, M.tuzgoluensis, M.ufukii, M.vuralii, M.weissii




Kaynaklar
  1. CEYLAN, A. E. (2018). Endemik Muscari turcicum Uysal, Ertuğrul & Dural ve Muscari vuralii Y. Bağcı & Doğu türlerinin morfolojik, karyolojik ve moleküler karakterizasyonu / Morpholgical, karyological and molecular characterization of endemic Muscari turcicum Uysal, Ertuğrul & Dural and Muscari vuralii Y. Bağci & Doğu species [Unpublished master΄s thesis]. Selçuk Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Biyoloji Ana Bilim Dalı.
  2. Cowley, J., Özhatay, N. ve Mathew, B., 1994, New species of Alliaceae & Hyacinthaceae from Turkey, Kew Bulletin, 481-489.
  3. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  4. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  5. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Flora tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  6. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)