Morfoloji

60-100 cm boylanabilen, çok yıllık bir türdür. Gövde dallanmıştır ve sütlüdür. Yapraklar almaşık dizilidir, tüysü loblu, sığ tüysü veya derin tüysü ve iğne dikenlidir; üst yüz tüysüz veya seyrek tüylü, alt yüz az çok yoğun tüylü ve kaba tüylü veya örümcek ağsı tüylüdür. Birleşik çiçek kurulu genelde 5–10 adet, küremsi veya yumurta biçimli, 80 mm´ye kadar uzun ve 40 (–50) mm çaptadır; 30–80 sefaloidten oluşur. Brakteler 100 mm´ye kadar uzun, 20 mm´ye kadar geniş, iğne dikenli ve sefaloidlerden az çok uzundur; orta diken belirgin ve farklı formlardadır; brakteler yoğun kaba tüyler ve örümcek ağsı tüylerle kaplıdır, böylece sefaloid etrafında beyazımsı bir halka görünümündedir; meyvelerin olgunlaşması sırasında sarımsı renk alır. Birleşik çiçek kurulun ortalarında sefaloid başına 6-7 çiçek bulunur. Çiçekler çan şeklinde veya genişçe yayılıdır; taç genellikle kahverengi veya kırmızımsı-kahverengi, nadiren koyu pembemsi veya çok nadiren portakal rengidir. Meyve complex ( disseminule ) külah şekilli, 10–15 mm uzunlukta, üst kısmı 7–10 mm çapta (tamamen olgunlaştığında); orta ve yanal çiçekler involucel dikenleri tarafından çevrilidir; orta çiçeklerin dikenleri 5–6 mm, yanal çiçeklerin 4 mm´ye kadardır.

Gundelia tournefortii´den farklı olarak çiçekleri kahverengimsidir (soluk pembeye karşılık). G.aragatsi´den farklı olarak sefaloidlerdeki çiçek sayısı 6-7´dir (3´e karşılık) ve meyve külah şekillidir (düz üçgen biçimliye karşılık). G.glabra´dan farklı olarak çiçekler kahverengidir (soluk kahverengiye karşılık), sefaloid başına çiçek sayısı 6–7´dir (3´e karşılık) ve halka şeklinde beyazımsı tüy örtüsü vardır (tüysüze karşılık). G.tenuisecta´dan farklı olarak birleşik çiçek kurulu sayısı 5–10´dur (3´e karşılık) ve halka şeklinde beyazımsı tüy örtüsü vardır (seyrek tüylüye karşılık) ve yapraklar derin tüysüdür.

Gözlemler

Ardıçlı / Pülümür / Tunceli
Haziran 2022 ©Serdar Ölez

1. Vitek, Ernst & Yüce, Ebrü & Ergin, Cemil. (2014). Gundelia dersim and Gundelia munzuriensis (Compositae), two new species from Turkey. Phytotaxa. 161. 130-138. 10.11646/phytotaxa.161.2.4.
2. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
3. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Flora tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)