floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Euphorbia condylocarpa
 
Ardıçlı / Pülümür / Tunceli - Haziran 2022 © Salih Usta
Euphorbia condylocarpaEuphorbia condylocarpaEuphorbia condylocarpaEuphorbia condylocarpaEuphorbia condylocarpa
Gözlem bildir
Gijeletri
Euphorbiaceae / Euphorbia / Euphorbia condylocarpa
mapmap
Gijeletri (Euphorbia condylocarpa) Sütleğengiller (Euphorbiaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de sadece Yukarı Fırat alt bölgesinde doğal yayılış göstermektedir. 1000-1450 m yükseklikler arasında; taşlık alanlar, madenler, karaçam ve Toros göknarı ormanlarında gözlemlenebilir. 

Bilimsel olarak Euphorbia condylocarpa M.Bieb. şeklinde tanımlanır.

Euphorbia etimolojisi

Yunan fizikçisi Euphorbos, kaktüs benzeri bir bitkiden bahsederek güçlü bir müshil olarak kullanıldığını yazmıştır; Numidia Kralı II.Juba MS 12`de bu bitkiye Euphorbos adını vermiştir; 1753`te bu bitkiyi de içeren tüm cins Euphorbia olarak adlandırılmıştır. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. M.Bieb. kısaltması bilim insanı Friedrich August Marschall von Bieberstein (1768-1826) için kullanılmıştır.

Morfoloji


Tüysüz çok yıllık. Gövde yumrulu, yumurtamsı-küremsi kökten yükselir, yoğun yapraksı. Sap yaprakları sapsız, genişçe kalpsi-sapı kavrayan/saran, mızraksı, ince testere dişli. Çiçek durumu neredeyse şemsiyemsi, ışınlar ve ikincil ışınlar 5-8, kısa, iki parçalı. Işınsal yapraklar sadeleşmiş, dikdörtgenimsi-üçgen biçimli; ikincil ışın yapraklar tabanda kesik, yarı daire şeklinden böbrek şekline kadar, uzunluğundan daha geniş than, alttakiler 4-7 x 8-10 mm, çok küt uçlu. siyatiyumlar yarım küresel-ters koni biçiminde, ~ 1, 5 x 2 mm; geniş, kısa, enine yumurtamsı loblu. Meyve kısaca ana bir sap üzerinde, neredeyse küresel, yarım küresel-konik siğilli; karunkula yumurtamsı-üçgen biçimli.



listMaplistPiclist

Gözlemler


Euphorbia condylocarpaArdıçlı / Pülümür / Tunceli
Haziran 2022 ©Salih Usta
Euphorbia condylocarpaGürün / Sivas
Ekim 2018 ©Selvinaz Gülçin Bozkurt vd.
Euphorbia condylocarpaKıbrıs / Mamak / Ankara
Aralık 2019 ©Serdar Aslan vd.
Euphorbia condylocarpaAnkara
Aralık 2015 ©İsmail Eker vd.
Euphorbia condylocarpaKüre / Kastamonu
Ekim 2022 ©Bilge Tunçkol ve ark.
Benzer taxonlar
Euphorbia condylocarpa eşisimleri/sinonimleri: Euphorbia cardiophylla
Türkiye´de doğal yayılan diğer Euphorbia türleri: E.acanthothamnos, E.agraria, E.aleppica, E.altissima, E.amygdaloides, E.anacampseros, E.apios, E.arguta, E.arvalis, E.aulacosperma, E.austroanatolica, E.barrelieri, E.belgradica, E.cassia, E.chaborasia, E.chamaesyce, E.characias, E.cheiradenia, E.condylocarpa, E.coniosperma, E.craspedia, E.cyparissias, E.davisii, E.dendroides, E.denticulata, E.dimorphocaulon, E.djimilensis, E.epithymoides, E.eriophora, E.erubescens, E.erythrodon, E.esula, E.exigua, E.falcata, E.fistulosa, E.forsskalii, E.gaillardotii, E.glareosa, E.grisophylla, E.haussknechtii, E.helioscopia, E.herniariifolia, E.heteradena, E.heterophylla, E.hierosolymitana, E.hirsuta, E.humifusa, E.iberica, E.illirica, E.isaurica, E.kotschyana, E.lagascae, E.lathyris, E.ledebourii, E.lucida, E.macrocarpa, E.macroceras, E.macroclada, E.maculata, E.marschalliana, E.microsphaera, E.myrsinites, E.nutans, E.oblongata, E.oblongifolia, E.orientalis, E.oxyodonta, E.palustris, E.pannonica, E.paralias, E.peplis, E.peplus, E.pestalozzae, E.petiolata, E.petrophila, E.phymatosperma, E.physocaulos, E.pisidica, E.platyphyllos, E.prostrata, E.rhabdotosperma, E.rhytidosperma, E.rigida, E.salicifolia, E.sanasunitensis, E.schottiana, E.segetalis, E.seguieriana, E.serpens, E.sintenisii, E.smirnovii, E.spinosa, E.squamosa, E.stricta, E.szovitsii, E.taurinensis, E.terracina, E.thompsonii, E.valerianifolia, E.wittmannii
Türkiye'de gözlemlenebilecek bazı diğer Euphorbia türleri: E.hypericifolia, E.marginata, E.milii, E.pulcherrima, E.tirucalli




Kaynaklar
  1. Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press (Kısım çevirisi: Ölez S., 2023)
  2. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  3. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Flora tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)