Gündoğdu / Marmara / Balıkesir - Mayıs 2021 © Serdar Ölez

Gözlem bildir

Güngülü

Cistaceae / Helianthemum / Helianthemum nummularium

Güngülü (Helianthemum nummularium) Ladengiller (Cistaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Güney Marmara, Batı Karadeniz, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Fırat, Adana alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir.

Bilimsel olarak Helianthemum nummularium (L.) Mill. şeklinde tanımlanır. Parantez içerisindeki kısaltmalar bu taksonu ilk yayınlayan kişiyi/kişileri, parantez dışındakiler ise ilk yayın ardından bu taksona revizyon yapan kişi/kişileri belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur. Mill. kısaltması bilim insanı Philip Miller (1691-1771) için kullanılmıştır; Miller İskoç kökenli İngiliz botanikçidir; hayatı boyunca Chelsea Physic Garden´da bahçevan olarak çalışmıştır; 1731 yılında The Gardener´s Dictionary adlı eserini yayınlamıştır.

Morfoloji

Alt kısmı odunsu, üst kısmı otsu, çok yıllık bir türdür. Gövdeler sıklıkla dağınık ve seyrek gelişir; tüy örtüsü değişkendir, fakat genellikle kıllı-kılçıklı değildir. Yapraklar hemen hemen eliptik veya dikdörtgenimsidir, kıvrık gelişebilirler. Çiçeklenme Nisan-Ağustos ayları arasında gerçekleşir; içte kalan çanak yaprakların iç yüzeyi tüysüzdür; taç yapraklar dört adet ve sarıdır. Türkiye'de dört alttürü gözlenmektedir:

Yapraklar her iki yüzde yeşil ...subsp. ovatum =>H. ovatum
Yapraklar en azından alt yüzeyde beyaz-kaba tüylü
- Bitki çok kır tüylü, gövdeler beyaz-kaba tüylü ...subsp. lycaonicum
- Gövdeler yeşil ancak tüylü; sadece alt yaprakların yüzeyleri kırlaşmış
  - taç yapraklar 8-13 mm uzunlukta; yapraklar 5-8 mm genişlikte ...subsp. tomentosum =>H. . tomentosum
  - taç yapraklar 6-9 mm uzunlukta; yapraklar 3-5 mm genişlikte ...subsp. nummularium

Gözlemler

Türkiye´de doğal yayılan H. nummularium taksonları: Helianthemum nummularium subsp. lycaonicum, Helianthemum nummularium subsp. nummularium
Türkiye´de doğal yayılan Helianthemum türleri: H.aegyptiacum, H.antitauricum, H.germanicopolitanum, H.kotschyanum, H.lasiocarpum, H.ledifolium, H.microcarpum, H.nummularium, H.oelandicum, H.ovatum, H.salicifolium, H.stipulatum, H.strickeri, H.syriacum, H.tomentosum

Kaynaklar

NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)

Manifesto: Tamamen amatör bir grup tarafından hazırlanan bu sayfalar mekanlar, rotalar ve canlılar hakkında genel bilgiler vererek, insanların doğa sevgisi ve onu koruma ve araştırma isteğini arttırmayı hedefler. floranatolica.com web sitesi GezenAdam tarafından şekillendirilmiştir; bu sayfalarda yayınlanan içeriklere katkıda bulunmak veya değiştirmemiz gerektiğini düşündüğünüz kısımları bildirmek için bize admin@floranatolica.com adresinden ulaşabilirsiniz. Yasal Uyarı: Bu sayfa Creative Commons Atıf CC-BY-SA 4.0 Uluslararası Lisansı ile yayınlanmaktadır; uygun atıf ve bağlantı vermek kaydı ile bu sayfada yayınlanan görsel ve metinleri her ortam veya formatta kopyalayabilir ve yeniden dağıtabilirsiniz; bu sayfaya atıf yapmak için MLA, CMOS, APA, ASA, MHRA,... kalıplarından yararlanabilirsiniz. Bu sayfada yayınlanan fotoğraf ve metinlerin tüm sorumluluğu paylaşımı yapan editöre aittir. Editör bu fotograf veya metinleri floranatolica.com web sitesinde yayınlayarak, kendi adı ve bu sayfa bağlantısı verilmesi kaydı ile bunların her ortam veya formatta kopyalanabilir ve yeniden dağıtilabilir olmasına izin verdiğini kabul etmektedir. Editör kendisine ait olmayan ve telif hakkı içeren veya T.C. yasalarına uygunsuz paylaşımlar yapamaz. Florꜳnatolica şikayet postası almadığı sürece bu paylaşımları yayında tutar ve içerik sorumluluğunu kabul etmez. Bu paylaşımların içeriği ile ilgili uygunsuz bir durum olduğunu düşünüyorsanız lütfen admin@floranatolica.com adresine bildiriniz. Bildiriminiz en kısa sürede değerlendirilip size bilgi verilecektir. Çerez Politikası ve Aydınlatma Metni: 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu uyarınca, kişisel verileriniz; veri sorumlusu olarak Florꜳnatolica web sitesi tarafından KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen kapsamda işlenebilecektir. KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen haklarınıza ilişkin taleplerinizi, Veri Sorumlusuna Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ uyarınca hazırlayarak admin@floranatolica.com eposta adresinden iletebilirsiniz. Reklam Politikası: Bu sayfada yayınlanan reklamlar GoogleAdsense tarafından seçilmekte ve yerleştirilmektedir. Uygunsuz içerikte olduğunu düşündüğünüz reklamları bildiriniz.