Veronica triphyllos

Akçaören / Kahramankazan / Ankara - Nisan 2022 © Serdar Ölez

Gözlem bildir

Bahçe mavişi

Plantaginaceae / Veronica / Veronica triphyllos

Bahçe mavişi (Veronica triphyllos) Sinirotugiller (Plantaginaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Ergene, Güney Marmara, Orta ve Doğu Karadeniz, Asıl Ege, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Konya, Antalya, Adana, Orta Fırat alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 100-2000 m yükseklikler arasında; çam ormanları, taşlık meralar, taşlık tepeler, toprak yığınları, kumluk tarlalar, bahçeler ve yol kenarlarında gelişirler.

Bilimsel olarak Veronica triphyllos L. şeklinde tanımlanır. Veronica cins adı 1500´lerin sonunda Carl Linnaeus tarafından, bu gruptaki bitkiler için birçok Avrupa dilinde veronica adının var olan yaygın kullanımına dayanılarak seçilmiştir. İsim muhtemelen Azize Veronica´ya atfedilmektedir. Azize Veronica, çarmıha götürülürken keten mendili ile İsa´nın yüzündeki teri silmiştir; bazı kaynaklar Veronica cinsinin bazı türlerinde gözlenen desenlere bu mendilin dokusunun benzemesinden dolayı bu adı aldığını belirtmektedir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.

Morfoloji

Toprak yüzeyine yayılı olarak gelişen, 5-13 cm boyanabilen, tek yıllık, otsu bir türdür. Gövdenin genellikle birkaç uzun, yayılı ve dar açılı yükselir dalları bulunur, sıklıkla maviye çalar ve yüzeyi yoğun kısa havlı yaygın veya bükük düz tüylerle birlikte yayılı uzunca salgılı tüylerle kaplıdır. Yapraklar saplı, koyu yeşil, altta sıklıkla eflatun-menekşe rengi, ± seyrek havlı ve sıklıkla salgılı tüylüdür; alt yapraklar yumurtamsı veya üçgen biçimli formda ve 5-7 x 3-6 mm boyutlardadır, kenarları kaba küt dişlidir; üst yapraklar 8-12 x 8-12 mm boyutlarda, derin elsi 5 sığ tüysü bölmelidir, orta lob yuvarlağımsı veya ıspatulamsı, yanal loblar şeritsi-dikdörtgenimsidir, loblar küt uçludur. Çiçeklenme mart-mayıs ayları arasında gerçekleşir; salkım seyrek, 6-15 çiçekli, yoğun salgısız-kısa havlı ve salgılı tüylü-havlıdır. Brakte sapı 1-2 mm uzunluktadır; alt brakte derin 5-sığ elsi formda, üst şeritsi-ıspatulamsı 3-sığ elsi lobludur, yüzeylersalgılı tüylü-havlıdır. Çiçek sapı 4-11 mm uzunlukta, yaygın veya diktir. Çanak meyve zamanı 4-6 mm çapa ulaşır, loblar şeritsi-ters mızraksıdır, yüzeyler salgılı tüylü-havlıdır. Taç derin mavi renkte ve 5-9 mm çaptadır. Boyuncuk 0.9-1.3 mm uzunluktadır. Kapsül meyve yarı dik, enine eliptik, hafifçe şişik ve 4-5 x 5-6.5 mm boyutlardadır, yüzey sırta doğru salgılı tüylü-havlı veya tüysüzdür, taban düzdür. Tohumlar yuvarlağımsı formda, 1.3-2 x 0.9-2 mm boyutlardadır, yüzey hafifçe kırışık, koyu kahverengi veya siyahımsıdır.

Gözlemler

Türkiye´de doğal yayılan diğer Veronica türleri: V.acinifolia, V.allahuekberensis, V.anagallis-aquatica, V.anagalloides, V.antalyensis, V.arguteserrata, V.armena, V.arvensis, V.balansae, V.baranetzkii, V.beccabunga, V.biloba, V.bombycina, V.bozakmanii, V.caespitosa, V.campylopoda, V.ceratocarpa, V.cetikiana, V.chamaedrys, V.cinerea, V.crinita, V.cuneifolia, V.cymbalaria, V.davisii, V.debilis, V.dichrus, V.dillenii, V.donii, V.elmaliensis, V.erciyasdagi, V.filiformis, V.fridericae, V.fuhsii, V.gentianoides, V.grisebachii, V.hederifolia, V.hispidula, V.intercedens, V.jacquinii, V.kopgecidiensis, V.kotschyana, V.leiocarpa, V.liwanensis, V.lycica, V.macrostachya, V.magna, V.microcarpa, V.montana, V.montbretii, V.multifida, V.officinalis, V.oltensis, V.opaca, V.orientalis, V.oxycarpa, V.panormitana, V.pectinata, V.peduncularis, V.peregrina, V.persica, V.polifolia, V.polita, V.polium, V.poljensis, V.pontica, V.praecox, V.quezelii, V.reuterana, V.rubrifolia, V.samuelssonii, V.scutellata, V.serpyllifolia, V.stamatiadae, V.sumilensis, V.surculosa, V.syriaca, V.tauricola, V.telephiifolia, V.thymoides, V.triloba, V.triphyllos, V.turrilliana, V.vanensis, V.verna, V.yildirimlii

Kaynaklar

Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press (Kısım çevirisi: Ölez S., 2022)
NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Flora tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)

Sayfaya atıf metni: Veronica triphyllos. florꜳnatolica içinde. Erişim tarihi Aralık 23, 2024, Erişim adresi http://floranatolica.com/eukaria/gui/species.php?ID=1078
Manifesto: Floranatolica sayfaları amatör bir grup tarafından derlenir hazırlanır; mekânlar, rotalar ve canlılar hakkında genel bilgiler vererek, insanların doğa sevgisi ve onu koruma ve araştırma isteğini arttırmayı hedefler. Floranatolica, bitki gözlemlerini kaydedip organize edebileceğiniz ve diğer gözlemciler ve araştırmacılar ile paylaşabileceğiniz bir platform sağlar. Floranatolica ayrıca gezip gördüğünüz yerlerin parkur, yorum ve gözlemlerini paylaşabileceğiniz bir platformdur. Dileyen herkes Floranatolica'ya gönüllü katkı sağlayabilir. Floranatolica tüm doga yürüyüşçülerini, bitki gözlemcilerini, mantar toplayıcılarını, orman ve park korucularını, ekolojistleri ve doğa tutkunlarını bu amaçla yurttaş bilgin olmaya davet eder; ayrıca tüm bilim insanlarını da gözlemlerini erişilebilir ve sistematik platformlarda paylaşmaya davet eder. Floranatolica biyo-coğrafyamızda tanımlanabilen/keşfedilen tüm verilerin toplumun ortak değeri olduğuna, bu değerin tanınması ve anlaşılması ile onu koruma isteğinin belirgin olarak artacağına inanır. floranatolica.com web sitesi GezenAdam tarafından şekillendirilmiştir; bu sayfalarda yayınlanan içeriklere katkıda bulunmak veya değiştirmemiz gerektiğini düşündüğünüz kısımları bildirmek için bize admin@floranatolica.com adresinden ulaşabilirsiniz. Yasal Uyarı: Bu sayfa Creative Commons Atıf CC-BY-SA 4.0 Uluslararası Lisansı ile yayınlanmaktadır; uygun atıf ve bağlantı vermek kaydı ile bu sayfada yayınlanan görsel ve metinleri her ortam veya formatta kopyalayabilir ve yeniden dağıtabilirsiniz; bu sayfaya atıf yapmak için MLA, CMOS, APA, ASA, MHRA,... kalıplarından yararlanabilirsiniz. Bu sayfada yayınlanan fotoğraf ve metinlerin tüm sorumluluğu paylaşımı yapan editöre aittir. Editör bu fotograf veya metinleri floranatolica.com web sitesinde yayınlayarak, kendi adı ve bu sayfa bağlantısı verilmesi kaydı ile bunların her ortam veya formatta kopyalanabilir ve yeniden dağıtilabilir olmasına izin verdiğini kabul etmektedir. Editör kendisine ait olmayan ve telif hakkı içeren veya T.C. yasalarına uygunsuz paylaşımlar yapamaz. Florꜳnatolica şikayet postası almadığı sürece bu paylaşımları yayında tutar ve içerik sorumluluğunu kabul etmez. Bu paylaşımların içeriği ile ilgili uygunsuz bir durum olduğunu düşünüyorsanız lütfen admin@floranatolica.com adresine bildiriniz. Bildiriminiz en kısa sürede değerlendirilip size bilgi verilecektir. Çerez Politikası ve Aydınlatma Metni: 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu uyarınca, kişisel verileriniz; veri sorumlusu olarak Florꜳnatolica web sitesi tarafından KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen kapsamda işlenebilecektir. KVKK Aydınlatma Metninde belirtilen haklarınıza ilişkin taleplerinizi, Veri Sorumlusuna Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ uyarınca hazırlayarak admin@floranatolica.com eposta adresinden iletebilirsiniz. Reklam Politikası: Bu sayfada yayınlanan reklamlar GoogleAdsense tarafından seçilmekte ve yerleştirilmektedir. Uygunsuz içerikte olduğunu düşündüğünüz reklamları bildiriniz.

Veronica etimolojisi

Morfoloji

Gözlemler