floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Veronica beccabunga
 
Kızılmescit / Pülümür / Tunceli - Haziran 2022 © Mustafa Gökmen
Veronica beccabungaVeronica beccabungaVeronica beccabungaVeronica beccabungaVeronica beccabunga
Gözlem bildir
Atteresi
Plantaginaceae / Veronica / Veronica beccabunga
mapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmapmap
Atteresi (Veronica beccabunga) Sinirotugiller (Plantaginaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Istranca, Batı, Orta ve Doğu Karadeniz, Orta Kızılırmak, Yukarı Kızılırmak, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Hakkari, Antalya, Adana alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 20-3200 m yükseklikler arasında; akasular, bataklıklar, hendekler ve ıslak çayırlıklarda gözlemlenebilir.

Bilimsel olarak Veronica beccabunga L. şeklinde tanımlanır.

Veronica etimolojisi

Veronica cins adı 1500´lerin sonunda Carl Linnaeus tarafından, bu gruptaki bitkiler için birçok Avrupa dilinde veronica adının var olan yaygın kullanımına dayanılarak seçilmiştir. İsim muhtemelen Azize Veronica´ya atfedilmektedir. Azize Veronica, çarmıha götürülürken keten mendili ile İsa´nın yüzündeki teri silmiştir; bazı kaynaklar Veronica cinsinin bazı türlerinde gözlenen desenlere bu mendilin dokusunun benzemesinden dolayı bu adı aldığını belirtmektedir. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. L. kısaltması bilim insanı Carl Linnaeus (1707-1778) için kullanılmıştır; Linnaeus modern taksonominin babası, İsveçli bir botanikçi, doktor ve zoologdur.

Morfoloji


10-20 cm boylanabilen, çok yıllık, sürünücü ve rizomlu bir türdür; kuruduğunda kararır. Gövdeler yatık veya ± dar açılı yükselerek gelişir, genellikle hafifçe dallanır; yüzeyler tamamen tüysüzdür, sıklıkla kırmızı, beyaz toz granüller ile kaplıdır. Tüm yapraklar etli, koyu yeşil, parlak ve tamamen tüysüzdür; kısaca fakat açıkça saplıdır, sapı 2-4 mmdir; yaprak ayası genişçe dikdörtgenimsi, yumurtamsı veya ±eliptik formda ve 15-35 x 8-20 mm boyutlardadır, taban yuvarlağımsı-kesik, uç kısım küt-yuvarlağımsı, yuvarlağımsı veya ± kesik, kenarlar küçük dişli, ± ince testere dişli veya bütün kenarlı gibidir. Salkım 2-6 adet ve 10-15 çiçeklidir, tamamen tüysüzdür. Meyve sapı 3-7 mm ve braktelerin 0.8-1.5 katıdır, ± yaygın, yay gibi bükülmüş-dik veya yarı diktir. Çanak 2-2.5 mm´dir (çiçek zamanı). Taç derin veya parlak mavi ve beyaz merkezlidir, 5-6 mm çaptadır. Boyuncuk 1.5-3 mm boydadır. Kapsül hafifçe enine geniş ve şişik, 3-4 x 3-4 mm boyutlarda ve çanağa eşittir, uç kısım hafifçe çentikli olabilir. Tohumlar 40-70 adet, genişçe-eliptik, dışbükey ve 0.5-0.6 x 0.4-0, 5 mm boyutlardadır.



listMaplistPiclist

Gözlemler


Veronica beccabungaKızılmescit / Pülümür / Tunceli
Haziran 2022 ©Mustafa Gökmen
Veronica beccabungaUlus / Bartın
Aralık 2018 ©Bilge Tunçkol ve ark.
Veronica beccabungaPülümür / Tunceli
Mayıs 2020 ©Metin Armağan

IUCN Kırmızı Liste Kategorisi


IUCNIUCNrIUCNcat
DÜŞÜK RİSKLİ / LEAST CONCERN
Bu tür geniş yayılışlıdır ve nüfusu yüksektir. Yakın gelecekte tükenme riski bulunmamaktadır.
Nesli tükenme tehlikesi altında olan türlerin kırmızı listesi Uluslararası Doğal Hayatı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği tarafından hazırlanmaktadır.
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan V. beccabunga taksonları: Veronica beccabunga subsp. abscondita, Veronica beccabunga subsp. beccabunga, Veronica beccabunga subsp. muscosa
Türkiye´de doğal yayılan Veronica türleri: V.acinifolia, V.allahuekberensis, V.anagallis-aquatica, V.anagalloides, V.antalyensis, V.arguteserrata, V.armena, V.arvensis, V.balansae, V.baranetzkii, V.beccabunga, V.biloba, V.bombycina, V.bozakmanii, V.caespitosa, V.campylopoda, V.ceratocarpa, V.cetikiana, V.chamaedrys, V.cinerea, V.crinita, V.cuneifolia, V.cymbalaria, V.davisii, V.debilis, V.dichrus, V.dillenii, V.donii, V.elmaliensis, V.erciyasdagi, V.filiformis, V.fridericae, V.fuhsii, V.gentianoides, V.grisebachii, V.hederifolia, V.hispidula, V.intercedens, V.jacquinii, V.kopgecidiensis, V.kotschyana, V.leiocarpa, V.liwanensis, V.lycica, V.macrostachya, V.magna, V.microcarpa, V.montana, V.montbretii, V.multifida, V.officinalis, V.oltensis, V.opaca, V.orientalis, V.oxycarpa, V.panormitana, V.pectinata, V.peduncularis, V.peregrina, V.persica, V.polifolia, V.polita, V.polium, V.poljensis, V.pontica, V.praecox, V.quezelii, V.reuterana, V.rubrifolia, V.samuelssonii, V.scutellata, V.serpyllifolia, V.stamatiadae, V.sumilensis, V.surculosa, V.syriaca, V.tauricola, V.telephiifolia, V.thymoides, V.triloba, V.triphyllos, V.turrilliana, V.vanensis, V.verna, V.yildirimlii




Kaynaklar
  1. Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press (Kısım çevirisi: Ölez S., 2023)
  2. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  3. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)