floranatolica
 
Ara Üye girişi DDbtn
-
Veronica orientalis
 
Nohutlu / Pülümür / Tunceli - Haziran 2022 © Mustafa Gökmen
Veronica orientalisVeronica orientalisVeronica orientalisVeronica orientalisVeronica orientalisVeronica orientalisphotos
Gözlem bildir
Gözmumcuğu
Plantaginaceae / Veronica / Veronica orientalis
mapmapmapmapmapmapmapmapmapmap
Gözmumcuğu (Veronica orientalis) Sinirotugiller (Plantaginaceae) ailesinden bir türdür. Türkiye'de Doğu Karadeniz, Orta Kızılırmak, Yukarı Fırat, Erzurum-Kars, Yukarı Murat-Van, Hakkari, Adana, Orta Fırat, Dicle alt bölgelerinde doğal yayılış göstermektedir. 850-3050 m yükseklikler arasında; ormanlar, çalılıklar, bozkırlar, meralar, çayırlıklar, kalkerli ve volkanik yamaçlar ve moloz yığınları, nadas tarlaları ve ıslak alanlarda gözlemlenebilir.

Bilimsel olarak Veronica orientalis Mill. şeklinde tanımlanır.

Veronica etimolojisi

Veronica cins adı 1500´lerin sonunda Carl Linnaeus tarafından, bu gruptaki bitkiler için birçok Avrupa dilinde veronica adının var olan yaygın kullanımına dayanılarak seçilmiştir. İsim muhtemelen Azize Veronica´ya atfedilmektedir. Azize Veronica, çarmıha götürülürken keten mendili ile İsa´nın yüzündeki teri silmiştir; bazı kaynaklar Veronica cinsinin bazı türlerinde gözlenen desenlere bu mendilin dokusunun benzemesinden dolayı bu adı aldığını belirtmektedir.

orientalis etimolojisi

Orientalis Latincede orientale kelimesinden gelir ve doğuyu hatırlatan veya doğudan gelen anlamına gelir; Asya veya Avustralya kaynaklı tür dağılımına dikkat çeker. Tür epiteti ardına yazılan kısaltmalar türü yayınlayan bilim insanlarını belirtir. Mill. kısaltması bilim insanı Philip Miller (1691-1771) için kullanılmıştır; Miller İskoç kökenli İngiliz botanikçidir; hayatı boyunca Chelsea Physic Garden´da bahçevan olarak çalışmıştır; 1731 yılında The Gardener´s Dictionary adlı eserini yayınlamıştır.

Morfoloji


Çok yıllık, 7-45 cm, tabanda odunsu, genellikle tabanda yoğun dallanmıştır; gövdeler yarı dik, dar açılı yükselir, yatık veya kısaca yayılı/serili olabilir; yüzeyler, salgısız kısa havlı, salgısız havlı veya nadiren tüysüzdür. Yapraklar neredeyse-sapsız, 6-40 x 1-13 mm, keskin veya yuvarlağımsı uçlu, genellikle ± kamamsı tabanlıdır; alt yapraklar mızraksı, eliptik, genişçe mızraksı-yumurtamsı veya yuvarlağımsıdır, kenar yassı veya hafifçe kıvrıktır, 2-6 ( -8 ) kaba ( bazen düzensiz olarak veya derin ) testere dişli, nadiren küt dişli veya bütün kenarlı gibi olabilir; üst yapraklar dar, şeritsi veya şeritsi-mızraksıdır, kenarlar tam ve her zaman kıvrıktır. Yaprakların koltuğunda sıklıkla şeritsi-yapraklı yanal dallar bulunur. Salkım 1-6 ( -8 ) adet, ± karşılıklı, 3-10 ( -14 ) cm ve 10-50 ( -60 ) çiçeklidir. Ana eksen ve çiçek sapı kısa havlı veya havlı ve her zaman salgısız tüylüdür; çiçek kümesi sapı 2-5 ( -7 ) cm boydadır. Çiçek sapı 2-9 mm boydadır ve braktelerin 0.4-2 katıdır. Çanak 2-4 ( -6 ) mm, loblar 4-5 adet, şeritsi veya dikdörtgenimsi-mızraksı, havlı, kısa havlı veya tüysüzdür. Taç mavi, pembe veya beyaz, 7-12 ( -16 ) mm çaptadır. Boyuncuk 2.5-5 ( -6 ) mm boydadır. Kapsül ters yüreksi uçlu, 2.5-4 x 4-6 mm (neredeyse çanağa eşit), kısa havlı veya tüysüz, oldukça sığ girintidir ve tabanı ± kamamsıdır. Tohumlar ~ 2-10 adet, yumurtamsı-yuvarlağımsı, ~ 1-2.5 x 1-1.5 mm, dışbükey ve buruşuktur.



listMaplistPiclist

Gözlemler


Veronica orientalisAltınhüseyin / Pülümür / Tunceli
Haziran 2022 ©Mustafa Gökmen
Veronica orientalisNohutlu / Pülümür / Tunceli
Haziran 2022 ©Mustafa Gökmen
Benzer taxonlar
Türkiye´de doğal yayılan V. orientalis taksonları: Veronica orientalis subsp. carduchorum, Veronica orientalis subsp. nimrodi, Veronica orientalis subsp. orientalis
Türkiye´de doğal yayılan Veronica türleri: V.acinifolia, V.allahuekberensis, V.anagallis-aquatica, V.anagalloides, V.antalyensis, V.arguteserrata, V.armena, V.arvensis, V.balansae, V.baranetzkii, V.beccabunga, V.biloba, V.bombycina, V.bozakmanii, V.caespitosa, V.campylopoda, V.ceratocarpa, V.cetikiana, V.chamaedrys, V.cinerea, V.crinita, V.cuneifolia, V.cymbalaria, V.davisii, V.debilis, V.dichrus, V.dillenii, V.donii, V.elmaliensis, V.erciyasdagi, V.filiformis, V.fridericae, V.fuhsii, V.gentianoides, V.grisebachii, V.hederifolia, V.hispidula, V.intercedens, V.jacquinii, V.kopgecidiensis, V.kotschyana, V.leiocarpa, V.liwanensis, V.lycica, V.macrostachya, V.magna, V.microcarpa, V.montana, V.montbretii, V.multifida, V.officinalis, V.oltensis, V.opaca, V.orientalis, V.oxycarpa, V.panormitana, V.pectinata, V.peduncularis, V.peregrina, V.persica, V.polifolia, V.polita, V.polium, V.poljensis, V.pontica, V.praecox, V.quezelii, V.reuterana, V.rubrifolia, V.samuelssonii, V.scutellata, V.serpyllifolia, V.stamatiadae, V.sumilensis, V.surculosa, V.syriaca, V.tauricola, V.telephiifolia, V.thymoides, V.triloba, V.triphyllos, V.turrilliana, V.vanensis, V.verna, V.yildirimlii




Kaynaklar
  1. Davis,P.H., Cullen,J., & Coode,M.J. (1962-1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press (Kısım çevirisi: Ölez S., 2023)
  2. NGBB (2022). Bizim Bitkiler. https://bizimbitkiler.org.tr. Erişim tarihi 5Ağu2022 (Türkiye bitkileri listesi, yayılış bilgileri ve Türkçe adları)
  3. Kırsal Çevre (Sürekli). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği. http://www.kirsalcevre.org.tr (Gönüllülerin bölgesel gözlemleri ile yayılış bilgilerinin güncellenmesi)
  4. Lindon, Heather, Gardiner, Lauren, Vorontsova, Maria, & Brady, Abigail. (2020). Gendered Author List International Plant Names Index 2020 (Version 2) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.3911077 (Tür epitetlerinde kullanılan bilim insanlarının isim kısaltmaları)
  5. IUCN (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. (Türkiye´deki tehlike altında bulunan türler listesi)